Końcówka ostatniego wykładu:
XIXw:
Ligi Galvani
Giovanni Alpinii
Franz Josef Gall
Johannes Muller
Marshall Hall
Pierre Flourens
Paul Broca
Ernst Weber
Gustaw Theodor Fechner
Herman von Helmholtz
Wilhelm Wundt
Santiago Ramon Cajal
15.03
Hermann Ebbinghaus (1850 - 1909)
· Urodził się w Bonn, studiował tam oraz w Halle i Berlinie. W czasie studiów przesuwał zainteresowania z historii i literatury w stronę filozofii i psychologii. Obronił doktorat w 1873 i po odbyciu służby wojskowej w trakcie wojny francusko – pruskiej poświęcił 7 lat na studia w Anglii i Francji
· W Londynie kupił używany egzemplarz ‘Elementów psych. fizyki ” Fechnera. Studiował nauki ścisłe postanowił badać zjawiska w psychologii jak Fechner w fizjologii
· Jego praca nad uczeniem się i zapominaniem są przykładem geniuszu w psychologii. Była to 1. Wyprawa w głąb prawdziwie psychologicznego procesu nie będącą wcale częścią fizjologii. Były to pierwsze badania pamięci o charakterze eksperymentalnym. Badania prowadził wyłącznie na sobie
· Nonsensowne sylaby – prezentowane w pozbawionych znaczenia szeregach w ramach badań nad pamięcią
· Strofa poematu Byrona Don Juan miał 80 sylab – musiał ją przeczytać śr. 9 razy
· W przypadku szeregu pozbawionego znaczenia 80 sylab wymagało śr. 80 próbm im dłuższy tekst, tym więcej czasu potrzeba na jego zapamiętanie
· Badał też skutki przeuczenia się, wpływ w czasie między uczeniem się a przywoływaniem, krzywa zapominania – przyczyniła się do obalenia introspekcji
· W 1880 otrzymał stanowisko na uniwersytecie w Berlinie. Rezultaty badań opisał w książce o pamięci
· W 1890 założył 2. czasopismo psychologiczne; ukazywało się do 1906
· W 1894 przyjął stanowisko na uniwersytecie we Wrocławiu
· W 1902 napisał 1. Podręcznik psychologii dla studentów
· A w 1905 w Halle opracował 1. test niedokończonych zdań do badania wyższych procesów psychicznych
· Zmarł na zapalenie płuc
Franc Brentano (1838 - 1917)
· W wieku 16 lat przygotowywał się do bycia księdzem
· Niemiec mimo włoskiego nazwiska
· Studiował w Berlinie, Monachium i Tybindze
· Doktorat z filozofii w 1864 w tym samym roku został wyświęcony i uczył filozofii na uniw w Witzburgu. Rzucił stan duchowny ze względu na dogmat nieomylności papierza
· Pozostał w austrii 20 lat. Był b. popularnym wykładowcą – kilku z jego studentów zyskało potem rozgłos – Christiane von Ehrenfielse i Freud
· 1874 wydał książkę „Psychologia z empirycznego punktu widzenia”
· Był bardziej empirystą. Nie chodziło o psychologię eksperymentalną. Był obserwatorem, a nie badaczem
· Ważne dla niego były akty psychiczne, a nie treść świadomości. Nie interesowało go co widział, słyszał, czuł i tak dalej, ale samo to, że w ogóle to robił.
· W 1894 zrezygnował z nauczania ale nadal prowadził badania dzieląc czas między Szwajcarią i Włochami był prekursorem gestalt i humanistycznej
· Miał 2 metody:
o za pomocą pamięci : przypominam sobie co czułem gdy coś się stało
o Za pomocą wyobraźni – wyobrażanie sobie stany psychicznego i obserwowanie towarzyszących procesów psychicznych, np. wyobrażam sobie, że ktoś mi mówi coś przykrego
-Zjawiska psychiczne dzielił na trzy klasy:
Przedstawienia – wrażenia zmysłowe i wyobrażenia
Sądy- uznanie bądź odrzucenie istnienia przedmiotu przedstawienia, mogą być prawdziwe lub fałszywe
Fenomeny zainteresowania – akty miłości i nienawiści
Wundt nazywał to udawaną introspekcją
-MYŚLENIE NIEOBRAZOWE- pogląd Kulpego, że znaczeniom mysli nie musi towarzyszyć jakikolwiek zmysłowy czy wyobrażeniowy składnik
- odkrył, że myślenie nie składa się z wyobrażeń czy zmysłowych treści
- badania Watta (doktorant Kulpego) - nieświadome może sterować świadomym doświadczeniem
EDWARD BRADFORD TITCHENER (1867 - 1927)
- urodzony w Anglii w Chichester, studiował na Oxfordzie filozofię i języki klasyczne
- zainteresował się psychologią Wundta
- pojechał do Lipska, bo na Oxfordzie Wundt nikogo nie interesował
- zdobył tytuł doktora w 1892 r., nawiązał bliskie stosunki z Wundtem i jego rodziną.
- wrócił do Oxfordu, a w wieku 25 lat wyjechał do USA
- opublikował ponad 60 rozpraw
- tłumaczył książki Wundta na angielski. Bardzo ważna jego książka: „A manual of Laboratory Practice” – ukształtowała nowe pokolenie psychologów eksperymentalnych (tłumaczona na włoski, rosyjski, niemiecki, hiszpański, francuski)
- b. zapracowany człowiek
-co wieczór kierował małym zespołem muzycznym
- wypromował 56-ciu doktorantów
- żywa legenda uniwersytetu
- zainteresowania numizmatyczne – nauczył się chińskiego o arabskiego
- mawiał, że: „ten kto nie nauczył się palić, nie zostanie psychologiem” -> ale kobiety są za porządne żeby palić
- pod jego kierunkiem pierwsza kobieta obroniła doktorat
- to jego szkoła nazywana jest strukturalizmem. Jego interesowało rozkładanie wszystkiego na czynniki pierwsze
-BŁĄD BODŹCA- pomieszanie badanego procesu z obserwowanym bodźcem lub przedmiotem
- doświadczenie pośrednie i bezpośrednie
- Titchener przestrzegał by w badaniach nie popełnić błędu bodźca
- w badaniach liczy się świadome doświadczenie, jak z (…)
· PSYCHOLOGIA STRUKTURALNA – Titchenera, to nauka czysta, nie zajmuje się zastosowaniem wiedzy psychologicznej ani leczeniem dusz. Jedyny cel to odkrywanie struktury psychiki
· METODA INTROSPEKCJI – autoobserwacja podobnie jak Kulpe systematyczny eksperyment introspekcyjny. Interesowała go analiza i rozbiór na czynniki pierwsze, ale nie interesowała go synteza przez apercepcję (…)
· Obserwator jest odczynnikiem - substancją do odkrywania innych związków
· Uważał badanych za mechaniczne urządzenia rejestrujące
· „kierując swą uwagę na zjawiska, które mają być obserwowane, obserwator w psychologii w nie mniejszej części jak obserwator w fizyce całkowicie zapomina o subiektywnym (…)”
· Postawił 3 zadania da psychologii:
1. Zredukowanie świadomych procesów do najprostszych składników
2. Określenie praw rządzących kojarzeniem tych elementów
3. Połączenie tych elementów (…)
· Wyróżniał 3 stany świadomości: wrażenia, wyobrażenia i stany afektywne
· Wrażenia i wyobrażenia mają:
- jakość – odróżnia każdy element od innych np. „czerwony”
- natężenie – siła lub słabość oddziaływania
- czas trwania – to przebieg wrażenia w czasie
- klarowność- odnosi się do roli wrażenia w świadomym doświadczeniu
· Stany afektywne mają tylko 3 cechy – nie mają cechy klarowności
Carl Stumpf (1848 - 1936)
· Urodził się w bawarii w rodzinie lekarskiej – lubił muzykę – grał na 5-ciu rożnych instrumentach W Wurzburgu zainteresował się pracami brendana. Swoją uwagę skupił na filozofii.
· Uwazany za głównego konkurenta Wundta, rozwijał laboratorium w Berlinie
· Pierwsza praca dotyczy postrzegania przestrzennego. Najbardziej wpływowym dziełem była dwutomowa „Psychologia tonów” – 1883,1890, drugie miejsce po Itelmboltzie w dziedzinie akustyki.
· 1894 został profesorem w Berlinie
· Podejście mniej rygorystyczne niż wundtowskie. Podstawowymi danymi dla psychologii są fenomeny.
· FENOMENOLOGIA- metoda introspekcyjna Stumpfa polegająca na badaniu doświadczenia takim jakie one jest dane i nie próbująca go redukować do elementarnych składników. Także teoria poznania oparta na bezzałożeniowym opisie bezpośredniego doświadczenia.
· Rozkładanie na elementy czyni treści psychiczne sztucznymi i abstrakcyjnymi
OSWALD KULPE (1862 - 1915)
· Początkowo zwolennik Wundta. Założył ze studentami ruch protestu przeciw ograniczeniom psychologii wundtowskiej.
· - 1893 pierwsza książkapoświęcona psychologii
· 1894 przyjął stanowisko profesora na uniwersytecie w Wurzburgu
· 2 lata później otworzył laboratorium rywalizujące z lipskim
· Nigdy się nie ożenił: „nauka to moja oblubienica”
· „czuła matka laboratorium” – taka ksywka wśród studentów
· Rozwinął introspekcję w SYSTEMATYCZNY EKSPERYMENT INTROSPEKCYJNY
· SYSTEMATYCZNY EKSPERYMENT INTROSPEKCYJNY – metoda introspekcyjna Kulpego, która opierała się na retrospektywnych relacjach badanych na temat procesów poznawczych, po wykonaniu zadania eksperymentalnego
· Polemizował z Wundtem, że badanie wyższych procesów psychicznych jest niemożliwe
· Świadomość to suma doświadczeń istniejących w danym czasie
MAGARET FLOY WASHBURN (1871 - 1939)
· Pierwsza kobieta doktorantka
· Ogólnie nie jakoś wielka psycholożka
· Napisała książkę „The Animal Mind” 1908
· Była pierwszą kobietą w APA i przewodniczącą APA
· Zajmowała się psychologią poznawczą
KONIEC STRUKTURALIZMU
· Do końca Titchener był otwarty, nie by przywiązany do swojej teorii
· W 1918 chciał zmienić swoją koncepcję
· Strukturalizm nie uznawał zoopsychologii czy psychologii dziecka
· Był skazany na zagładę – bo życie psychiczne nie składa się z atomów
Wundt => Titchener i Kulpe to jego uczniowie
Brentano -> przeciwnik Wundta, jego uczeń – Stumpf
Terminy:
-nonsensowne sylaby
-psychologia aktów
- Fenomenologia
-systematyczny eksperyment introspekcyjny
-myślenie nieobrazowe
-błąd bodźca
-psychologia strukturalna
psychUW