Brandsteatter Roman - Jezus z Nazaretu_cz1.doc

(1400 KB) Pobierz
Roman Brandstaetter

Roman Brandstaetter

 

 

 

 

 

Jezus z Nazarethu

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Zakład Nagrań i Wydawnictw

 

Związku Niewidomych

 

Warszawa 2000

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Tłoczono pismem punktowym dla niewidomych w Drukarni Zakładu Nagrań i Wydawnictw ZN,

Warszawa, ul. Konwiktorska 9

 

 

 

Przedruk: Instytut

Wydawniczy "PAX",

 

Warszawa  1997

 

 

 

 

Korekta:

 

 

I. Stankiewicz i K. Markiewicz

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Słowniczek terminów hebrajskich

 

 

Abadon - według wierzeń żydowskich najgłębsza część piekła, uosobiona w postaci Anioła Otchłani.

 

Abijam - Abiasz.

 

Adar - dwunasty miesiąc w kalendarzu żydowskim, odpowiadający okresowi od nowiu lutego do nowiu marca.

 

Am haarec - dosłownie: lud ziemi. Prostak, nieuk, nie przestrzegający przepisów Tory.

Anawim Jahwe - Ubodzy Pana.

 

Andraj - Andrzej. Św. Andrzej Apostoł.

 

Aron Hakodesz - Święta Arka w synagodze, zawierająca Zwoje Pisma Świętego.

 

Aszeret Hadewarim - Dziesięcioro Przykazań.

 

Aw - piąty miesiąc w kalendarzu żydowskim, odpowiadający okresowi od nowiu lipca do nowiu sierpnia.

 

Badchan - wesołek na godach weselnych, pełniący często obowiązki starosty weselnego.

 

Bachurim - chłopcy.

 

Bar micwe - dosłownie: syn obowiązku. Tak się nazywa w Izraelu trzynastoletni młodzieniec, który podczas uroczystości konfirmacji nabywa prawa pełnoletniego wyznawcy Jahwe.

 

Baruch Haszem - Pochwalone niech będzie Imię (Pana).

 

Batlanim - dosłownie: ubodzy próżniacy. Ponieważ w nabożeństwie żydowskim musiało uczestniczyć co najmniej dziesięciu mężczyzn, zarząd synagogi opłacał dziesięciu ubogich (asara batlanim), którzy codziennie rano i wieczór obowiązani byli zjawiać się w domu modlitwy, a ich obecność umożliwiała regularne odprawianie modłów.

 

Beer majim hajim - studnia wody żywej.

 

Bemidbar - Na pustyni. Hebrajska nazwa Księgi Liczb.

 

Bereszit - "Na początku". Pierwsze słowa Księgi Rodzaju, od których pochodzi hebrajska nazwa Księgi.

 

Beth hakneseth - dom modlitwy, synagoga.

Beth hamidrasz - szkoła wyższa, akademia.

 

Beth hasefer - szkoła początkowa.

 

Bimah - podwyższenie, ustawione na środku synagogi. Na bimah odczytywali Izraelici wersety Pisma Świętego i wygłaszali mowy objaśniające (kazania).

 

Bracha - błogosławieństwo.

 

Cedakah - sprawiedliwość, dobry uczynek.

 

Chalila! - okrzyk: Niechaj to będzie od nas dalekie! Uchowaj Boże!

 

Chamsin - gorący wiatr od pustyni.

 

Chanuka - Święto Świateł.

 

Chazan - sługa synagogalny, często pełniący również obowiązki nauczyciela w szkole początkowej.

 

Chochma - mądrość.

 

Chote beegel - wielki grzech, popełniony wobec Boga, na przykład modlitwa do złotego cielca.

 

Dewarim - "W te słowa". Pierwsze słowa Księgi Powtórzonego Prawa, od których pochodzi hebrajska nazwa Księgi.

 

El - Bóg.

 

El Elion - Bóg Najwyższy.

 

El Haj - Bóg Żywy.

 

El Olam - Bóg Świata.

 

El Szaddaj - Bóg Wszechmocny.

 

Eleazar - Łazarz.

 

Elijahu - Eliasz.

 

Elisza - Elizeusz, prorok.

 

Eliszeba - Elżbieta.

 

Elohe Haszamajim - Bóg Niebios.

 

Erec Hakodesz - Ziemia Święta.

 

Erew jom tow - wieczór poprzedzający dzień świąteczny.

 

Gan Eden - dosłownie: ogród rajski. Raj.

 

Ge Hinom - dosłownie: Dolina Hinoma. Gehenna.

 

Geth Szemanim - tłocznia oliwy. Gethsemani.

 

Golan - hebrajska nazwa gór Gaulanitis.

 

Hag Hasukot - Święto Namiotów.

 

Hagada - zbiór opowiadań historycznych, anegdot i przypowieści, za pomocą których uczeni w sposób przystępny nauczali naród Izraela.

 

Haisza - niewiasta.

 

Halacha - Tradycja Starszych, zbiór przepisów rytualnych. Halachę wykładali uczeni w wyższych uczelniach.

 

Halfi - Alfeusz (po grecku: Klopas, Kleofas).

 

Hallel Hagadol - Wielki Psalm (Ps 113_#118), śpiewany przez lewitów podczas nabożeństwa w Świątyni Pańskiej.

 

Hana - Anna.

 

Hanan ben Sethi - Hanan syn Setiego. Annasz, arcykapłan.

 

Hanuth - miejsce posiedzeń Sanhedrynu.

 

Hosea - Ozeasz, prorok.

 

Jaakow - Jakub.

 

Jaakow ben Halfi - Jakub syn Alfeusza. Św. Jakub Młodszy, Apostoł, krewny Jezusa.

 

Jaakow ben Zebadia - Jakub syn Zebedeusza. Św. Jakub Starszy, Apostoł.

 

Jam Hamelach - Morze Soli. Morze Martwe.

 

Jam Kinereth - hebrajska nazwa Jeziora Galilejskiego (Jeziora Genezaret), używana w Starym Testamencie.

 

Jecer hara - zła skłonność.

Jecer tow - dobra skłonność.

 

Jechezkel - Ezechiel, prorok.

 

Jehojakim - Joachim.

 

Jehuda ben Halfi - Juda syn Alfeusza, brat Jakuba Młodszego. Św. Juda Tadeusz, Apostoł, krewny Jezusa.

 

Jeremijahu - Jeremiasz.

 

Jeruszalajim Hakodesz - Święta Jerozolima.

Jesaja - Izajasz.

 

Jeszua ben Sira - Jezus syn Syracha.

 

Jeszurun - Sprawiedliwy, Pobożny. Honorowa nazwa Izraela.

 

Jicchak - Izaak.

 

Jiszmael - Ismael syn Abrahama i Hagar.

 

Johanan ben Zebadia - Jan syn Zebedeusza. Św. Jan Apostoł i Ewangelista.

 

Johanan ben Zecharia - Jan syn Zachariasza. Św. Jan Chrzciciel.

 

Jom Kippur - Dzień Pojednania.

 

Jona - Prorok Jonasz.

 

Josef bar Nabuah - Józef syn Nabuaha. Barnaba.

Josef ben Jaakow - Józef syn Jakuba. Św. Józef, cieśla.

 

Kadisz - uroczysta modlitwa pochwalna. Z biegiem wieków stała się modlitwą za zmarłych.

 

Kfar Nahum - dosłownie: Wieś Nahuma. Kafarnaum.

 

Kidusz - błogosławieństwo zmawiane nad kielichem wina podczas uczty szabatowej lub świątecznej.

 

Kinoth - Treny.

Kislew - dziewiąty miesiąc w kalendarzu żydowskim, odpowiadający okresowi od nowiu listopada do nowiu grudnia.

 

Kittim - nazwa oznaczająca zewnętrznych wrogów Izraela. Według Millar Murrowsa ("More Light on the Dead Sea scrolls", 1958) nie należy utożsamiać Kittim z Rzymianami.

 

Kodesz Hakodeszim - Święte Świętych.

 

Kodesz Israel - Święty Izraela. Bóg.

Kodesz Jahwe - Bóg.

 

Kohelet - Eklezjastes.

Kohen - kapłan.

 

Kohen hagadol - arcykapłan.

 

Lewi Mataj - Lewi Mateusz. Św. Mateusz, Apostoł i Ewangelista.

 

Maasim rajim - złe uczynki.

 

Maftir - mąż, którego w dowód szacunku dla jego wiedzy i mądrości zapraszano do wygłoszenia, na zakończenie nabożeństwa w synagodze, mowy objaśniającej (kazania).

 

Makom Hakodesz - Miejsce Święte, uświęcone Obecnością Boga.

 

Malach Hamowet - Anioł Śmierci.

 

Malach Jahwe - Anioł Pana.

 

Malchut Haszamajim - Królestwo Niebieskie.

 

Maleachi - Malachiasz, prorok.

 

Marcheszwan - ósmy miesiąc w kalendarzu żydowskim, odpowiadający okresowi od nowiu października do nowiu listopada.

 

Mariamne (aram.) - jedna z pochodnych form imienia Miriam. Maria.

 

Maszal - przypowieść.

 

Mechaszef - czarodziej, uprawiający magię.

 

Melachim - Księgi Królewskie.

 

Melech Haszamajim - Król Niebios.

 

Merom - hebrajska nazwa jeziora Hule.

 

Mesith - zwodziciel.

 

Meszalim - hebrajska nazwa Księgi Przypowieści.

 

Mezuza - pudełeczko przytwierdzone do drzwi. Zawiera przykazania Boże, wypisane na kawałku pergaminu.

 

Micha - Micheasz, prorok.

Micraim - Egipt.

 

Midbar - pustynia.

 

Midrasz - opowiadanie, które, nawiązując do wypadku historycznego, w sposób obrazowy i budujący wyjaśnia słowa Pisma Świętego.

 

Mikwa - kąpiel rytualna, oczyszczająca.

 

Miriam - Maria.

 

Miszpacha - rodzina.

 

Mohel - mężczyzna dokonujący rytualnego aktu obrzezania.

 

Mosze Rabenu - Mojżesz, nasz nauczyciel.

 

Nabi - prorok.

 

Nathanael ben Tolmaj - Św. Bartłomiej, Apostoł.

 

Nazir - Nazyrejczyk. Mąż, który złożył uroczysty ślub, że przez całe życie lub przez pewien okres czasu nie będzie obcinał włosów i zachowa wstrzemięźliwość od napojów alkoholowych.

 

Nigun - melodia.

 

Nisan - pierwszy miesiąc w kalendarzu żydowskim, odpowiadający okresowi od nowiu marca do nowiu kwietnia.

 

Niszmat kol haj - początek hymnu śpiewanego w synagogach podczas szabatowego nabożeństwa. Hymn ten napisał według tradycji żydowskiej Saul z Tarsu (Św. Paweł Apostoł). Por. "Das judische Jahr, judische Religion, gestern und heute" von Rabbiner dr Manfred Swarsensky, Berlin 1935, s. 54.

 

Or - światło.

 

Pesach - Pascha.

 

Riwkah - Rebeka, żona Izaaka, matka Jakuba i Ezawa.

 

Rosz hakneseth - przewodniczący synagogi.

 

Rosz Haszana - Nowy Rok.

 

Ruach Hakodesz - Duch Święty.

 

Sagan - dowódca straży świątynnej.

 

Saraj - Sara, żona Abrahama.

 

Siwan - trzeci miesiąc w kalendarzu żydowskim, odpowiadający okresowi od nowiu maja do nowiu czerwca.

 

Sukot - Święto Namiotów.

 

Symeon ben Jona - Szymon syn Jony. Św. Piotr Apostoł.

Szacharit - modlitwa wieczorna.

 

Szamasz - sługa synagogalny.

 

Szechina - Obecność Boża w narodzie Izraela.

 

Szelijach - posłaniec - apostoł.

 

Szelomo - Salomon.

 

Szema - najświętsza modlitwa w liturgii żydowskiej, zaczynająca się od słów "Szema Israel" ("Słuchaj, Izraelu, Pan jest twoim Bogiem, Pan jest jeden").

 

Szemone Esre - Osiemnaście Błogosławieństw. Modlitwa zmawiana podczas każdego nabożeństwa w synagodze.

 

Szemot - Imiona. "Weeleh szemot..." - "Te są imiona...". Pierwsze słowa Księgi Wyjścia, od których pochodzi hebrajska nazwa Księgi.

 

Szeol - kraina umarłych.

 

Szir Haszirim - Pieśń nad Pieśniami.

 

Szofar - róg barani. Dźwiękiem baranich rogów zwoływano lud na nabożeństwa w uroczyste święta lub w razie wybuchu wojny.

 

Szoszana - Zuzanna.

 

Szwat - jedenasty miesiąc w kalendarzu żydowskim. odpowiadający okresowi od nowiu stycznia do nowiu lutego.

 

Talit - chusta modlitewna.

 

Talitha kum (aram.), właściwie: talita kumi - "Córko, wstań".

 

Tebeth - dziesiąty miesiąc w kalendarzu żydowskim, odpowiadający okresowi od nowiu grudnia do nowiu stycznia.

 

Tehilim - Psalmy.

...
Zgłoś jeśli naruszono regulamin