NAPĘDY

Napęd – zespół urządzeń przetwarzających energię ze źródła do poszczególnych urządzeń

Rodzaje napędów: - elektryczne; - hydrauliczne; - pneumatyczne

Magazyny zachowawcze: - inercyjne(KI); - sprężyste(KS)

Rozróżnia się napędy elektryczne: - grupowy - wspólny silnik napędza grupę maszyn pasami napędowymi od wspólnego wału transmisyjnego (bardzo rzadko stosowany); - indywidualny - napęd każdej maszyny oddzielnym silnikiem, jest on bardziej zwarty i bezpieczny, pozwala na optymalizację pracy maszyn; - wielosilnikowy - poszczególne mechanizmy maszyny są napędzane oddzielnymi silnikami.

Rodzaje silników elektrycznych: 1. silniki prądu stałego: - obcowzbudne, - samowzbudne; 2. silniki prądu zmiennego np.: silniki krokowe; 3. silniki synchroniczne; -  silniki asynchroniczne

Napęd elektryczny – przetwarza energię elektryczną na mechaniczną. Przetwornikiem jest maszyna elektr wirująca lub poruszająca się liniowo

Silnik elektryczny - maszyna elektryczna przetwarzająca energię elektryczną na mechaniczną zwykle w postaci ruchu obrotowego. Silnik elektryczny składa się ze stojana oraz wirnika z uzwojeniem twornikowym.

Napęd hydrauliczny - urządzenie służące do przekazywania energii mechanicznej z miejsca jej wytwarzania do urządzenia napędzanego. Czynnikiem przenoszącym energie jest ciecz (najczęściej olej lub woda).

Rodzaje napędów hydraulicznych: - hydrostatyczne - wykorzystują energię ciśnienia cieczy, stosujemy w mechanizmach o ruchu obrotowym, jak i postępowym; - hydrokinetyczne - wykorzystują energię kinetyczną cieczy, stosujemy w przypadku ruchu obrotowego.

Zalety układów hydraulicznych: -               możliwość uzyskiwania bardzo dużych sił, przy małych wymiarach urządzenia; - możliwość bezstopniowej zmiana prędkości ruchu; - możliwość użycia małych sił do sterowania pracą ciężkich maszyn; - możliwość zdalnego sterowania; - możliwość zastosowania mechanizacji i automatyzacji ruchów; - duża trwałość elementów tych układów oraz łatwość ich wymiany

Wady układów hydraulicznych: -trudności związane z uszczelnianiem elementów ruchowych; - duże straty energii na pokonywanie oporów przepływu

Pompy wyporowe - posiadają ruchomy element roboczy zasysający i następnie tłoczący kolejne dawki cieczy. Element ten wykonuje ruch posuwisto zwrotny (pompy tłokowe) lub obrotowy (pompy rotacyjne).

Pompa wyporowa powinna się charakteryzować: - możliwością wytwarzania wysokich ciśnień; - możliwością wytwarzania odpowiednio wysokiego natężenia przepływu cieczy roboczej; - stałą wydajnością w czasie i w dużym stopniu niezależną od wartości ciśnienia; - małymi stratami

Pompy tłokowe: - rzędowe; - promieniowe; - osiowe

Pompy wirowe – posiadają szybko obracający się wirnik łopatkowy, powodujący wzrost ciśnienia i energii ruchu pompowanej cieczy. Ciągłe zasysanie cieczy z przewodu ssawnego jest wywołane przez podciśnienie, utworzone podczas wypływu cieczy z wirnika do przewodu tłocznego. Pompy wirowe dzielimy na krążeniowe i krętne.

Przykładowe pompy stosowane w napędach hydraulicznych: -              pompa wielotłoczkowa : promieniowa  lub osiowa; - pompa łopatkowa typu Vickersa; - pompa łopatkowa mimośrodowa; - pompa zębata

Pompy - zamieniają energię mechaniczną z silnika na energię hydrauliczną, występują pompy wyporowe i wirowe.

Siłowniki – zamieniają energię mechaniczną ciśnienia zawartą w dostarczonej do niego cieczy roboczej na energię mechaniczną ruchu postępowo-zwrotnego lub tylko postępowego

(jednostronnego działania, dwustronnego działania), (tłokowe, nurnikowe)

Zawory – sterują przepływem cieczy w układzie napędu hydraulicznego, dzielimy na ciśnieniowe (np.: bezpieczeństwa, przelewowe, kolejności działania, redukcyjne, różnicowe, proporcjonalne) i natężeniowe (np.: odcinające, rozdzielacze, zwrotne, dławiące, upustowe).

Elementy pomocnicze napędu hydraulicznego: przewody łączące, zbiorniki, filtry, akumulatory hydrauliczne, chłodnice lub podgrzewacze, ciśnieniomierze itd. Układy hydrauliczne są stosowane (jako układy napędowe jak również jako układy sterujące) w wielu nowoczesnych  maszynach i urządzeniach, obecnie, w każdej dziedzinie gospodarki. 

Napędy pneumatyczne - zalety tego rodzaju napędów między innymi wynikają z zalet czynnika roboczego ,czym w tym przypadku jest powietrze lub olej, oraz ogromne zalety urządzeń napędzanych tym medium. (wykonawcze, rozdzielające, sterujące)

Do elementów sterujących natężeniem przepływu powietrza zalicza się: - zawory dławiące zwykłe; - zawory dławiące proporcjonalne

Zadaniem zaworów dławiących jest sterowanie natężeniem przepływu powietrza. Zawory dławiące mogą być nastawiane: - ręcznie; - mechanicznie; - elektromagnetycznie

Elementy napędów pneumatycznych – siłowniki: dwustronnego działania, jednostronnego działania

Główne odmiany rozdzielaczy: - sterowany dwustronnie; - ster różnicowo; - ster jednostronnie