m12918262,WOS-ARKUSZ-ZR.pdf

Miejsce na identyikację szkoły

ARKUSZ PRÓBNEJ MATURY

Z OPERONEM

WIEDZA O SPOŁECZEŃSTWIE

LISTOPAD

2012

POZIOM ROZSZERZONY

Czas pracy: 180 minut

Instrukcja dla zdającego

1. Sprawdź, czy arkusz egzaminacyjny zawiera 16 stron (zadania 1.–17.).

Ewentualne braki zgłoś przewodniczącemu zespołu nadzorującego

egzamin.

2. Odpowiedzi zapisz w miejscu na to przeznaczonym.

3. Pisz czytelnie. Używaj długopisu/pióra tylko z czarnym tuszem/atra-

mentem.

4. Nie używaj korektora.

5. Błędne zapisy wyraźnie przekreśl.

6. Pamiętaj, że zapisy w brudnopisie nie podlegają ocenie.

Życzymy powodzenia!

Za rozwiązanie

wszystkich zadań

można otrzymać

łącznie 50 punktów .

Wpisuje zdający przed rozpoczęciem pracy

KOD

ZDAJĄCEGO

PESEL ZDAJĄCEGO

Arkusz opracowany przez Wydawnictwo Pedagogiczne OPERON.

Kopiowanie w całości lub we fragmentach bez zgody wydawcy zabronione. Wydawca zezwala na kopiowanie zadań przez dyrektorów

szkół biorących udział w programie Próbna Matura z OPERONEM.

Wiedza o społeczeństwie. Poziom rozszerzony

Próbna Matura z OPERONEM i „Gazetą Wyborczą”

Poziom rozszerzony Wiedza o społeczeństwie

CZĘŚĆ I – Test ( 20 pkt )

Zadanie 1. ( 1 pkt )

Do wymienionych w tabeli uchwał Sejmu RP przyporządkuj wymaganą dla niej większość.

1. Większość głosów w obecności co najmniej połowy ustawowej liczby posłów.

2. Większość 3/5 głosów w obecności co najmniej połowy ustawowej liczby posłów.

3. Większość ustawowej liczby posłów (co najmniej 231).

4. Większość bezwzględna w obecności co najmniej połowy ustawowej liczby posłów.

Rodzaj uchwały Sejmu RP

Wymagana większość

Wotum nieufności dla prezesa Rady Ministrów

Uchylenie weta prezydenckiego do ustawy

Odrzucenie poprawek Senatu RP do ustawy

Zadanie 2. ( 2 pkt )

Przyporządkuj opis do właściwej ideologii.

Ideologia

Opis

1. Nauka społeczna Ko-

ścioła

A. Zakłada zastąpienie własności prywatnej własnością kolegial-

ną oraz uznaje wyższość ustroju demokratycznego.

Liberalizm

B. Uznaje hasła równości społecznej oraz opowiada się za pań-

stwem laickim.

Socjaldemokracja

C. Głosi solidaryzm społeczny, a rolę państwa w stosunku do

obywateli opiera na zasadzie subsydiarności.

D. Postuluje ograniczenie roli państwa, a jako wartość uznaje

indywidualizm jednostki.

Zadanie 3. ( 1 pkt )

Uzupełnij tabelę nazwami odpowiednich wskaźników skali ubóstwa.

Opis

Wskaźnik skali ubóstwa

A. Określa wartość dóbr i usług niezbędnych do zaspokojenia

podstawowych potrzeb życiowych, wychowania i wykształ-

cenia dzieci oraz skromnego uczestnictwa w kulturze.

B. Określa wartość dóbr i usług niezbędnych do podtrzymania

egzystencji.

Wiedza o społeczeństwie. Poziom rozszerzony

Próbna Matura z OPERONEM i „Gazetą Wyborczą”

Zadanie 4. ( 2 pkt )

Wymienione państwa wpisz we właściwe miejsca zgodnie z występującym w nich ustrojem te-

rytorialnym oraz formą rządów.

Austria, Dania, Francja, Holandia, Niemcy

A. Ustrój terytorialny

Państwa unitarne – ............................................................................................................................

Państwa złożone – .............................................................................................................................

B. Forma rządów

Monarchie – .......................................................................................................................................

Republiki – .........................................................................................................................................

Zadanie 5. ( 2 pkt )

Przeanalizuj schematy przedstawiające ustroje wybranych państw. Następnie wpisz w ozna-

czone miejsca odpowiednie nazwy państw (A, C) oraz ich ciał ustawodawczych (B, D).

Schemat 1.

A ....................................

brak prawa rozwiàzania

prawo wet a zawieszajàcego

mia nowanie

brak mo˝liwoÊci

odwo ania

B ....................................

Prezydent

• Jest wybierany na

4-letnià kadencj´.

• Pe ni funkcj´ g owy

paƒstwa, szefa rzàdu

i naczelnego dowódcy

si zbrojnych.

• Kieruje politykà

zagranicznà paƒstwa.

• Mianuje ministrów,

czyli sekretarzy stanu,

którzy odpowiadajà

tylko przed nim.

• Powo uje wysokich

urz´dników

paƒstwowych.

• Mo˝e wyst´powaç

z or´dziem o stanie

paƒstwa, zawierajàcym

propozycje ustaw.

• Ma prawo weta

zawieszajàcego wobec

ustaw parlamentu.

Jego weto mo˝e

jednak byç odrzucone

wi´kszoÊcià

2/3 g osów.

Sàd Najwy˝szy

• W jego sk ad wchodzi

9 s´dziów, którzy pe nià

swojà funkcj´

Izba

Reprezentantów

435 deputowanych

wybieranych na

2-letnià kadencj´

Senat

100 senatorów

wybieranych na

6-letnià kadencj´

bezterminowo (nie

mo˝na ich odwo aç).

• To najwy˝szy

organ sàdowniczy.

• Bada zgodnoÊç ustaw

z konstytucjà.

• Dokonuje wyk adni

konstytucji.

• Obie izby sà jednakowo wa˝ne, majà

podobne uprawnienia ustawodawcze

i kontrolne.

• Uch walaj ustawy, bud˝et paƒstwa

i podatki.

• Decyduj o wojnie i pokoju, wyra˝aj

zgod´ na ratyfikacje traktatów

mi´dzynarodowych.

• Wp rowadzaj poprawki do konstytucji.

• Sàdz wysokich urz´dników

(prezydenta, sekretarzy stanu) za

naruszanie ustaw lub konstytucji –

procedura impeachmentu .

prawo weta wobec

nominacji prezydenckich

na wy˝sze stanowiska

wybory poÊrednie –

wybór elektorów,

którzy wybi erajà prezydenta

Elektorat

Wiedza o społeczeństwie. Poziom rozszerzony

Próbna Matura z OPERONEM i „Gazetą Wyborczą”

Schemat 2.

C ....................................

wybór,

nadzór i kontrola bez mo˝liwoÊci odwo ania

brak mo ˝liwoÊci rozwiàzania

D ....................................

Rada Zwiàzkowa

• W sk ad Rady Zwiàzkowej wchodzi

7 równorz´dnych cz onków – ministrów,

wybieranych na 4-letnià kadencj´.

• Rada jest komitetem wykonawczym.

• Kieruje i zarzàdza paƒstwem.

• Posiada inicjatyw´ ustawodawczà.

Rada Narodowa

• Sk ada si´ z 200

pos ów wybiera-

nych na 4-letnià

kadencj´.

Rada Kantonów

• Sk ada si´ z 46

radców wybiera-

nych na 4-letnià

kadencj´.

Prezydent Zwiàzkowy

• Jest wybierany na rok spoÊród cz onków

Rady.

• Przewodniczy Radzie Zwiàzkowej (nie jest

g owà paƒstwa).

• Pe ni funkcje reprezentacyjne.

• Obie izby majà podobne uprawnienia.

• Uchwalaj ustawy i bud˝et.

• Doko nuj zmian w konstytucji.

• Ratyfikuj umowy mi´dzynarodowe.

• Wybieraj i kontroluj inne organy

zwiàzkowe.

• Rozstrzygaj spory kompetencyjne

pom i´dzy organami.

Sàd Zwiàzkowy

• Sk ada si´ z 30 cz onków wybieranych na

4-letnià k adencj´.

• Rozstrzyga spory mi´dzy kantonami,

a tak˝e mi´dzy kantonami a federacjà.

• Rozpatruje skargi obywateli na

amanie praw przez w adze.

prawo

weta

Elektorat

Zadanie 6. ( 2 pkt )

Na podstawie rysunku satyrycznego oraz własnej wiedzy wykonaj polecenia.

Wiedza o społeczeństwie. Poziom rozszerzony

Próbna Matura z OPERONEM i „Gazetą Wyborczą”

A. Podaj pojęcie prawnicze z prawa cywilnego, do którego nawiązuje ilustracja.

..............................................................................................................................................................

B. Wyjaśnij, dlaczego ACTA wywołała tak silny opór społeczny.

..............................................................................................................................................................