ŚWIERK KŁUJĄCY I JEGO ODMIANY CZ. I
mgr Adam Marosz
Świerk kłujący (Picea pungens) pochodzi z górzystych regionów zachodniej części Ameryki Północnej, gdzie do dziś tworzy rozległe drzewostany. W Europie znany jest dopiero od drugiej połowy XIX wieku. Szybko jednak stał się popularny, ze względu na ładny pokrój i srebrzystą barwę igieł. Wykorzystywany jest jako krzew lub drzewo ogrodowe oraz przeznaczany na choinki.
Osiąga 30–40 m wysokości. Tworzy bardzo ładne, dość gęste korony, regularne, stożkowate oraz stosunkowo wąskie. Większe gałęzie wyrastają z pnia niemal pod kątem prostym, a tylko u starszych drzew zwisają. Ułożone promieniście na pędach igły mają 2–3 cm długości, są dość sztywne i kłujące. U formy pierwotnej ich barwa jest ciemnozielona, ale takie typy są spotykane coraz rzadziej, nawet w kolekcjach dendrologicznych. Przeważnie igły są mniej lub bardziej zielononiebieskie, a u wielu odmian ogrodowych — niebieskie lub rebrzystoniebieskie. Niedojrzałe szyszki (do 12 cm długości) są brunatnopurpurowe, później zmieniają barwę na jasnobrązową.
Gatunek ten charakteryzuje się dużą odpornością na suszę, mróz oraz suche powietrze. Rośnie dobrze na różnych rodzajach gleb. Jest jednak wybitnie światłolubny, w cieniu wszystkie typy o srebrnych lub niebieskawych igłach mają gorszą barwę.
NAJCIEKAWSZE I CZĘŚCIEJ SPOTYKANE W POLSCE ODMIANY ŚWIERKA KŁUJĄCEGO (CZ. I)** dalszy ciąg — w kolejnym numerze "Szkółkarstwa"
Fot. 1. 'Blue Mountain'Fot. 2. 'Blue Totem'Fot. 3. 'Brynek'Fot. 4. 'Edith'Fot. 5. 'Erich Frahm'Fot. 6. 'Fat Albert'Fot. 7. forma glaucaFot. 8. 'Glauca Globosa'Fot. 9. 'Glauca Nana'Fot. 10. 'Glauca Pendula'Fot. 11. 'Hermann Naue'Fot. 12. 'Hoopsii'
ŚWIERK KŁUJĄCY I JEGO ODMIANY CZ. II
Najbardziej dekoracyjne są typy świerka kłującego (Picea pungens) o igłach wybarwionych na niebiesko lub srebrno. Dawniej drzewa te rozmnażano przez szczepienie. Ostatnio częściej praktykuje się jednak siew nasion, a później selekcjonuje siewki wybierając okazy ładnie wybarwione. Takie rośliny rosną szybciej niż okazy szczepione i od początku mają regularny, stożkowy pokrój. Świerki szczepione wymagają natomiast w pierwszych latach palikowania, a ładne i kształtne egzemplarze uzyskuje się często dopiero po wielu latach uprawy.
Najczęściej wysiewa się nasiona importowane (ich zbiór we własnym zakresie dla celów produkcyjnych jest sporadyczny) wiosną, bezpośrednio na zagony, po 2–3-tygodniowej stratyfikacji.
Odmiany pokrojowe i o barwnych igłach należy rozmnażać przez szczepienie w szparę lub na przystawkę boczną (rzadko w pąk wierzchołkowy), późną zimą lub wczesną wiosną. Podkładką są siewki świerka pospolitego (P. abies) lub kłującego. Technika i sposoby szczepienia, metody pobierania zrazów oraz traktowania szczepów są podobne jak w przypadku sosen (czyt. też "Szkółkarstwo" 2/2002 oraz 2 i 3/2003).
Niektóre karłowe odmiany można też rozmnażać przez sadzonki pędowe pobierane bezpośrednio po zakończeniu przyrostu wiosennego. Konieczne jest użycie preparatów przyspieszających ukorzenianie i zapewnienie sadzonkom bardzo dobrych warunków. Mimo to ukorzeniają się dość trudno i w niewielkim procencie.
NAJCIEKAWSZE I NAJCZĘŚCIEJ SPOTYKANE W POLSCE ODMIANY ŚWIERKA KŁUJĄCEGO (CZ. II) * W części I (Szkółkarstwo 3/2003) przedstawiliśmy odmiany o nazwach zaczynających się na B-H
Fot. 1. 'Iseli Fastigiate'Fot. 2. 'Iseli Foxtail'Fot. 3. 'Lucky Strike'Fot. 4. 'Maigold'Fot. 5. 'Mecky'Fot. 6. 'Montgomery'Fot. 7. 'Mrs. Cesarini'Fot. 8. 'Mseno'Fot. 9. 'Omega'Fot. 10. 'Spek'Fot. 12. 'Thuem'Fot. 14. 'Vuyk'
stachowiak671