Nakłucie jamy opłucnej
Istota i cel:
Wprowadzenie igły przez ścianę klatki piersiowej do jamy opłucnej w celu diagnostycznym lub leczniczym.
Ø Celem diagnostycznym jest pobranie płynu z jamy opłucnej do badania
Ø Celem leczniczym jest usunięcie zalegającego płynu lub powietrza jamy opłucnej, podanie leku, założenie drenu i prowadzenie drenażu ssącego.
Wskazania do zabiegu:
§ Obecność płynu przesiękowego w jamie opłucnej (niewydolność krążenia, marskość wątroby, hipoalbuminemia o różnej etiologii), z wyjątkiem sytuacji, która może wynikać z jasnego obrazu klinicznego, np. niewydolności krążenia, w której płyn ustępuje po leczeniu diuretycznym;
§ Obecność płynu wysiękowego w jamie opłucnej (ok. 90%): zapalenie opłucnej na tle bakteryjnym, w tym gruźliczym, wirusowym, grzybiczym, rak płuca, nowotwory złośliwe opłucnej, toczeń rumieniowaty;
§ Odma samoistna, zwłaszcza wentylacyjna;
§ Ropniak opłucnej.
Przeciwwskazania:
ü Zaburzenia krzepnięcia;
ü Brak współpracy z chorym;
ü Zakażenie ściany klatki piersiowej;
ü Bardzo mała objętość płynu;
ü Ropień płuca;
ü Zgorzel płuca.
Zadania i kompetencje pielęgniarki:
Ø Przygotowanie sprzętu
Ø Przygotowanie pacjenta do badania
Ø Obserwowanie pacjenta w z czasie badania o po badaniu
Ø Postępowanie ze sprzętem po badaniu
Ø Zabezpieczenie materiału pobranego do badania
Przygotowanie pacjenta:
v Poinformowanie o sposobie zachowania się w czasie badania
v Poinformowanie konieczności oddani moczu
v Podanie (na zlecenie lekarza) środka przeciwkaszlowego
v Pomoc w przyjęciu prawidłowej pozycji:
Ø Leżącej na boku z ręką odwiedzioną ku górze
Ø Siedzącej z pochyleniem do przodu – kończyny górne oparte np. na stoliku
v Poinformowanie pacjenta, że po badaniu powinien zostać w łóżku w pozycji wysokiej lub półwysokiej (zgodnie z zaleceniami lekarza)
Przygotowanie sprzętu:
Zestaw:
Ø Jałowy materiał opatrunkowy
Ø Środki dezynfekujące
Ø Środek do znieczulenie miejscowego w aerozolu
Ø Jałowe igły punkcyjne
Ø 2 strzykawki 20ml
Ø Jałowe rękawiczki
Ø Serweta z otworem
Ø Przylepiec
Ø Nożyczki
Ø Jałowe narzędzia chwytne
Ø Probówki na płyn z jamy opłucnej do badania
Badanie należy wykonywać w gabinecie zabiegowym wyposażonym w niezbędny sprzęt: aparat EKG, dostęp tlenu, zestaw do ssania, tace ze sprzętem i lekami.
Sposób wykonania:
Pielęgniarka:
1. Przygotowuje sprzęt
2. Pomaga pacjentowi przyjąć ustaloną z lekarzem pozycję
3. Podaje lekarzowi kolejno narzędzia, przybory, zgodnie z etapem badania
4. Obserwuje pacjenta w czasie wykonywania nakłucia, podaje materiał opatrunkowy w celu założenia opatrunku
5. Zabezpiecza płyn pobrany do badania i po zaopatrzeniu probówek w skierowanie je do laboratorium
6. Odwozi pacjenta do Sali i układa go w pozycji wysokiej lub półwysokiej
7. Obserwuje pacjenta
8. Porządkuje sprzęt zgodnie z obowiązującymi zasadami
Lekarz:
1. Wyznacza miejsce wkłucia
2. Znieczula miejsce wkłucia
3. Odkaża skórę w miejscu wkłucia
4. Zabezpiecza przygotowane miejsce jałową serwetą
5. Poleca pacjentowi wstrzymać oddech, wkłuwa igłę do jamy opłucnej
6. Podłącza przygotowaną strzykawkę do igły i pobiera płyn do badania
7. Po pobraniu płynu ponownie poleca pacjentowi wstrzymać oddech i po przyłożeniu do miejsca wkłucia jałowych gazików usuwa igłę z jamy opłucnej
8. umocowuje opatrunek przylepcem
Miejsce nakłucia:
o jeśli nie ma szczególnych przesłanek do wyboru innego miejsca nakłucia, to najlepszym miejscem do aspiracji płynu jest VII przestrzeń międzyżebrowa w linii pachowej tylnej lub środkowej, po górnej krawędzi żebra;
Zasady:
Ø zasady aseptyki i antyseptyki
Ø wykonanie znieczulenia
Ø prawidłowe ułożenie pacjenta
Ø obserwacja pacjenta w czasie badania i po
Ø polecenie pacjentowi żeby wstrzymał oddech przy wkłuwaniu igły, a także przy odłączeniu strzykawki od igły punkcyjnej
2
Florencja2013