1999.09_Genialne schematy.pdf

(307 KB) Pobierz

W tej rubryce prezentujemy schema−

co by było gdyby... Redakcja EdW nie

gwarantuje, że schematy są bezbłędne i na−

leży je traktować przede wszystkim jako

źródło inspiracji przy tworzeniu własnych

układów.

Przysyłajcie do tej rubryki przede wszy−

stkim schematy, które powstały jedynie na

papierze, natomiast układy, które zrealizo−

waliście w praktyce nadsyłajcie wraz z mo−

delami do Forum Czytelników i do działu

E−2000. Nadsyłając godne zainteresowania

schematy z literatury, podawajcie źródło.

Osoby, które nadeślą najciekawsze

schematy oprócz satysfakcji z ujrzenia

swego nazwiska na łamach EdW, otrzyma−

ją drobne upominki.

ty nadesłane przez Czytelników.

Są to zarówno własne (genialne) rozwiąza−

nia układowe, jak i ciekawsze schematy z

literatury, godne Waszym zdaniem publicz−

nej prezentacji bądź przypomnienia. Są to

tylko schematy ideowe, niekoniecznie

sprawdzone w praktyce, stąd podtytuł

Sterowanie MOSFET−a

Sterowanie MOSFET−a

Dobry regulator poziomu wody, (i in−

nych przewodzących cieczy), wyko−

rzystujący fakt przewodzenia prądu,

powinien pracować przy napięciu

zmiennym. Wykorzystanie napięcia

zmiennego pozwala uniknąć zjawi−

ska elektrolizy wody oraz stopnio−

wego niszczenia elektrod.

Prosty układ pokazany na rysunku

wykorzystuje dodatkowe uzwojenie

transformatora jako źródło sygnału

zmiennego. Wartość rezystora ogra−

niczającego należy dobrać tak, by

przekaźnik działał pewnie.

Sprytny sposób okresowego dołą−

czania drugiej (dolnej) elektrody po−

zwala w bardzo prosty sposób zrea−

lizować układ z histerezą poziomu

cieczy − poziom cieczy będzie się

zmieniał w czasie pracy między lmin

a lmax.

Gdy poziom cieczy w zbiorniku obni−

ży się poniżej lmin, przekaźnik puści,

zwierajac obwód pompy lub elektro−

zaworu oraz odłączając dolną elek−

trodę. Przekaźnik złapie dopiero po

podniesieniu się poziomu do lmax,

i wtedy dołaczona zostanie dolna

elektroda − przekaźnik włączy po−

mpę dopiero po opadnięciu pozio−

mu poniżej lmin.

Uwaga! Układ nie był testowany

w Redakcji EdW, wobec czego nie

wiadomo, czy częstotliwość sieci

50Hz wystarczy do uniknięcia zjawi−

ska elektrolizy, czy też należałoby

pracować przy znacznie większej

częstotliwści (powyżej 1kHz, jak w

większości urządzeń tego typu).

Do pełnego otwarcia typowego tran−

zystora mocy MOSFET potrzebne

jest napięcie rzędu 6...8V. Więk−

szość układów logicznych jest zasila−

na napięciem 5V, a nawet mniej−

szym. Istnieją co prawda tranzystory

mocy MOSFET przeznaczone do

bezpośredniej współpracy układami

logicznymi zasilanymi napięciem 5V,

jednak są trudniejsze do zdobycia.

Zamiast szukać specjalizowanych

MOSFET−ów o niskim napięciu

otwierania (typy z literą L w oznacze−

niu, np. BUZ11L), w wielu przypad−

kach wystarczy zastosować pro−

ściutką przetwornicę podwyższającą

napięcie. Przykładowy schemat po−

kazany jest na rysunku. Zamiast ge−

neratora z bramką Schmitta może

być wykorzystany dowolny genera−

tor, na przykład z kostką 555 lub

dwiema jakimikolwiek bramkami

CMOS, pracujący z częstotliwością

kilkudziesięciu kiloherców. W ukła−

dzie można zastosować jakiekolwiek

miniaturowe diody, jednak zalecane

jest użycie diod Schottky'ego.

W pokazanym prostym układzie wy−

łączenie tranzystora następuje

z pewnym opóźnieniem wyznaczo−

nym przez czas rozładowania kon−

densatora C3 przez rezystory R2

i R3. Z tego względu stała czasowa

(R2+R3)C3 nie powinna być zbyt

duża.

Rys. 1.

12

E LEKTRONIKA DLA WSZYSTKICH 9/99

975339542.054.png

975339542.065.png

975339542.076.png

975339542.087.png

975339542.001.png

975339542.005.png

975339542.006.png

975339542.007.png

975339542.008.png

975339542.009.png

975339542.010.png

975339542.011.png

975339542.012.png

975339542.013.png

975339542.014.png

975339542.015.png

975339542.016.png

975339542.017.png

975339542.018.png

975339542.019.png

975339542.020.png

975339542.021.png

975339542.022.png

975339542.023.png

975339542.024.png

975339542.025.png

975339542.026.png

975339542.027.png

975339542.028.png

975339542.029.png

975339542.030.png

975339542.031.png

975339542.032.png

975339542.033.png

975339542.034.png

975339542.035.png

975339542.036.png

Wskaźnik napięcia akumulatora 12V

W większości testerów napięcia

akumulatora z diodami LED, w cza−

sie pracy świeci więcej niż jedna

dioda. Jeśli ktoś chciałby zbudować

układ, w którym świeci tylko jedna

dioda, może zastosować bramki

EX−NOR w układzie pokazanym na

rysunku. Popularny miniaturowy

stabilizator 78L05 dostarcza napię−

cia odniesienia o wystarczającej

stabilności cieplnej. Wzmacniacze

z kostki LM324 pracują w roli kom−

paratorów. Przy napięciu wejścio−

wym poniżej 8V nie świeci żadna

dioda. Przy wyższych świeci jedna

z diod D1...D4.

Na schemacie nie pokazano, czy ko−

stki LM324 i 4077 są zasilane napię−

ciem stabilizowanym 5V, czy napię−

ciem akumulatora. Dołączenie diod

LED wskazuje, iż układy są zasilane

napięciem 5V. Można zasilać je tak−

że napięciem akumulatora − obie ko−

stki tym samym napięciem. Przy za−

silaniu układów scalonych i diod

LED napięciem stabilizowanym, ich

jasność świecenia nie będzie zale−

żeć od napięcia akumulatora. Jeśli−

by jasność LED−ów okazała się nie−

wystarczająca, można zmniejszyć

wartość rezystorów ograniczają−

cych lub nawet zastąpić je zworami.

W przypadku zasilania kostek napię−

ciem akumulatora, rezystancja wyj−

ściowa bramek 4077 będzie zdecy−

dowanie mniejsza, co umożliwi

znaczne zwiększenie prądu diod.

W czasie pracy układ pobiera do

10mA, z czego znaczna część to

prąd pobierany przez sam stabiliza−

tor 78L05.

Rys. 1.

Ochrona przed przepięciami

Niektóre układy elektroniczne są bar−

dzo wrażliwe na zwiększanie napię−

cia zasilającego. Nadmierny wzrost

napięcia może uszkodzić układ, na

przykład spowodować wybuch kon−

densatorów elektrolitycznych.

Aby uniknąć takich przykrych sytu−

acji, można zastosować proste

układy ochronne. Dwa przykłady

pokazane są na rysunkach.

W pierwszym przypadku wzrost

napięcia spowoduje przewodzenie

diody Zenera i otwarcie tyrystora.

Załączony tyrystor zewrze linie za−

silania i spowoduje przepalenie

bezpiecznika. Układ ten działa bar−

dzo szybko i nie pozwala na wzrost

napięcia powyżej nastawionego

potencjometrem P.

Drugi układ powoduje otwarcie

tyrystora i zadziałanie przekaźnika,

który odłączy napięcie.

Rys. 1.

Rys. 2.

Koledzy, którzy nadesłali przedstawione układy otrzymują drobne upominki.

E LEKTRONIKA DLA WSZYSTKICH 9/99

13

975339542.037.png

975339542.038.png

975339542.039.png

975339542.040.png

975339542.041.png

975339542.042.png

975339542.043.png

975339542.044.png

975339542.045.png

975339542.046.png

975339542.047.png

975339542.048.png

975339542.049.png

975339542.050.png

975339542.051.png

975339542.052.png

975339542.053.png

975339542.055.png

975339542.056.png

975339542.057.png

975339542.058.png

975339542.059.png

975339542.060.png

975339542.061.png

975339542.062.png

975339542.063.png

975339542.064.png

975339542.066.png

975339542.067.png

975339542.068.png

975339542.069.png

975339542.070.png

975339542.071.png

975339542.072.png

975339542.073.png

975339542.074.png

975339542.075.png

975339542.077.png

975339542.078.png

975339542.079.png

975339542.080.png

975339542.081.png

975339542.082.png

975339542.083.png

975339542.084.png

975339542.085.png

975339542.086.png

975339542.088.png

975339542.089.png

975339542.090.png

975339542.091.png

975339542.092.png

975339542.093.png

975339542.094.png

975339542.095.png

975339542.096.png

975339542.097.png

975339542.002.png

975339542.003.png

975339542.004.png

Plik z chomika:

Inne pliki z tego folderu:

Inne foldery tego chomika:

Zgłoś jeśli naruszono regulamin