1998.12_Genialne schematy.pdf

(377 KB) Pobierz
W rubryce “Genialne schematy, czyli
prezentowanie schematów, godnych zain−
teresowania albo ze względu na praktyczną
przydatność, albo na oryginalne rozwiąza−
nia układowe.
W odróżnieniu od innych działów
EdW, tu nie są potrzebne działające mo−
dele. Wystarczy porządny schemat z
wartościami elementów (tub dodatkowo
wykaz elementów), ewentualnie krótki
opis działania.
Prosimy o nadsyłanie do tej rubryki
wszelkich schematów, waszym zdaniem
godnych szerszej prezentacji. Na kopercie
dopiszcie “Genialne schematy”.
co by było, gdyby...” przedstawia−
my schematy nadesłane przez naszych
Czytelników. Mogą to być własne bardziej
lub mniej genialne pomysły, albo też sche−
maty zaczerpnięte z literatury. W tym dru−
gim przypadku chodzi o przypomnienie i za−
Sonda w.cz.
Sonda w.cz.
Czarne skrzynki
Jeden z naszych Czytelników już na
początku istnienia naszego pisma przy−
słał do Redakcji kserokopię jednej stro−
ny z pewnej książki. Podano tam spo−
sób realizacji “Magicznego układu z
diodami świecącymi”. Materiał ten do
tej pory nie został wykorzystany, a te−
raz rubryka “Genialne schematy” zna−
komicie nadaje się do jego prezentacji.
Niestety, w teczce z interesującymi
materiałami zachowała się tylko
wspomniana kserokopia, a list z dany−
mi nadawcy trafił do ogólnego archi−
wum. Choć nie możemy nagrodzić
Czytelnika, który przysłał ten materiał,
serdecznie go pozdrawiamy.
A oto zasada działania “magicznego
układu”: w szereg połączone są cztery
“czarne skrzynki”. Dwie z nich wypo−
sażone są w wyłącznik, dwie pozosta−
łe zawierają po jednej diodzie LED (zie−
lona i czerwona) wraz z rezystorami o−
graniczającymi prąd. Układ ten pod−
łączony jest do transformatora dzwon−
kowego (lub jakiegokolwiek innego
transformatora o napięciu wyjścio−
wym 4,5...12V)
Układ wygląda więc tak jak na ry−
sunku 1. Niewątpliwie jest to połącze−
nie szeregowe czterech bloków, tym−
czasem działanie układu jest bardzo
dziwne.
− Gdy oba wyłączniki są wyłączone
(rozwarte) nie świeci żadna z diod – te−
go akurat można się spodziewać.
Prosta sonda w.cz. o schemacie pokazanym na
rysunku jest bardzo pożyteczna nie tylko podczas
uruchomiania układów wysokiej częstotliwości.
Przyda się każdemu początkującemu elektroniko−
wi, który nie ma oscyloskopu. Praktyka dowodzi,
że różne układy elektroniczne, przewidziane do
pracy w zakresie małych częstotliwości (np. ukła−
dy audio) często wzbudzają się na wysokich
częstotliwościach. Problem w tym, że bez oscylo−
skopu trudno stwierdzić, że układ przekształcił się
w generator i występują w nim przebiegi o
częstotliwościach powyżej zakresu słyszalności.
Samowzbudzenie układu (na przykład wzmac−
niacza akustycznego) nie zawsze całkowicie u−
niemożliwia jego pracę. W przypadku wzmacnia−
czy audio, słyszalnym efektem wzbudzenia na
częstotliwościach ponadakustycznych często
jest “jedynie” wzrost szumów i zniekształceń.
Sonda pokazana na rysunku i fotografii po−
zwoli stwierdzić, czy układ wzbudza się, czy nie.
Przebieg zmienny o wysokiej częstotliwości
przechodzi przez kondensator C1 i jest prosto−
wany przez diodę D1 (koniecznie germanowa).
Filtr R1 C2 zamienia tętniący przebieg na napię−
cie stałe. Napięcie to może być zmierzone do−
wolnym woltomierzem (najlepiej cyfrowym). Za−
letą sondy jest jej duża oporność (impedancja)
w e j ś c i o w a .
Sonda nie ob−
ciąża badane−
go układu w
znaczący spo−
sób, a tym sa−
mym nie
zmienia wa−
runków jego
pracy.
Rys. 1 Szeregowe połączenie
“czarnych skrzynek”
− Gdy jest włączony (zwarty) tylko
wyłącznik 1, świeci dioda zielona.
− Gdy jest włączony tylko wyłącznik
2, świeci dioda czerwona
− Gdy są włączone oba wyłączniki,
świecą obie diody.
Jak to możliwe? Oczywiście
“czarne skrzynki” oprócz dwóch wy−
łączników i dwóch diod LED z rezysto−
rami zawierają jeszcze kilka elemen−
tów. Jakie to elementy? Jak są
włączone? Jak w najprostszy sposób
zrealizować opisane funkcje?
Zadaniem Czytelników jest doryso−
wać na rysunku 2 brakujące elementy.
Kto nie poradzi sobie z tym zada−
niem samodzielnie, w tym numerze
EdW znajdzie rozwiązanie.
Warto zbudować taki układ w prak−
tyce (z wykorzystaniem nieprzezroczy−
stych pudełek kryjących tajemnicę
działania) i zademonstrować go znajo−
mym. Niewątpliwie wprawi on w za−
kłopotanie wielu “ekspertów”, którzy
uważają, iż szeregowe połączenie kilku
elementów nie może kryć żadnych ta−
jemnic.
Rys. 3 Prosta sonda w.cz.
Wesołej zabawy!
Rys. 2 Niepełny schemat elektryczny
E LEKTRONIKA DLA WSZYSTKICH 12/98
17
975339913.051.png 975339913.062.png 975339913.073.png 975339913.084.png 975339913.001.png 975339913.002.png 975339913.003.png 975339913.004.png 975339913.005.png 975339913.006.png 975339913.007.png 975339913.008.png 975339913.009.png 975339913.010.png 975339913.011.png 975339913.012.png 975339913.013.png 975339913.014.png 975339913.015.png 975339913.016.png 975339913.017.png 975339913.018.png 975339913.019.png 975339913.020.png 975339913.021.png 975339913.022.png 975339913.023.png 975339913.024.png 975339913.025.png 975339913.026.png 975339913.027.png 975339913.028.png 975339913.029.png 975339913.030.png 975339913.031.png 975339913.032.png 975339913.033.png 975339913.034.png 975339913.035.png 975339913.036.png 975339913.037.png 975339913.038.png 975339913.039.png 975339913.040.png 975339913.041.png 975339913.042.png 975339913.043.png 975339913.044.png 975339913.045.png 975339913.046.png 975339913.047.png 975339913.048.png 975339913.049.png 975339913.050.png 975339913.052.png 975339913.053.png 975339913.054.png 975339913.055.png 975339913.056.png 975339913.057.png 975339913.058.png 975339913.059.png 975339913.060.png 975339913.061.png 975339913.063.png 975339913.064.png 975339913.065.png 975339913.066.png 975339913.067.png 975339913.068.png 975339913.069.png 975339913.070.png 975339913.071.png 975339913.072.png 975339913.074.png 975339913.075.png 975339913.076.png 975339913.077.png 975339913.078.png 975339913.079.png 975339913.080.png 975339913.081.png 975339913.082.png 975339913.083.png 975339913.085.png 975339913.086.png 975339913.087.png 975339913.088.png 975339913.089.png 975339913.090.png 975339913.091.png
Zgłoś jeśli naruszono regulamin