Temat: Przed czym przestrzega Ignacy Krasicki w satyrze „Pijaństwo”?
Czas: 45 minut
Cele lekcji:
- zaznajomienie uczniów z gatunkiem literackim (satyra)
- analiza i interpretacja satyry I. Krasickiego pt.: „Pijaństwo”
Metody pracy:
- elementy burzy mózgów
- elementy wykładu
- metoda heurystyczna
- praca z tekstem
Pomoce dydaktyczne:
- nagranie satyry „Pijaństwo”, lektor: Jakub Falkowski
- tekst źródłowy: „Pijaństwo” Ignacego Krasickiego
Etap I:
- sprawdzenie obecności
Etap II:
1) Prowadzący prosi uczniów, aby przypomnieli, jaki znają gatunek literacki, uprawiany przez poetów oświecenia? (Krótkie przypomnienie wiadomości)
2) Prowadzący oznajmia, że kolejnym gatunkiem literackim, propagowanym przez twórców literatury klasycystycznej jest satyra. Kieruje pytanie do uczniów: Czy spotkali się już z tym terminem w przeszłości? Co według nich oznacza?
3) Odpowiedzi uczniów zostają weryfikowane i uzupełnione przez prowadzącego zajęcia.
4) Uczniowie odnotowują w zeszytach informacje o satyrze:
Satyra:
- z języka łacińskiego: satira, satura - naczynie z różnymi owocami, mieszanina
- gatunek literacki, który łączy różne formy wypowiedzi, jak: liryka i epika
- zapoczątkowany w starożytności, np. Horacy
- utwór literacki ośmieszający i piętnujący ukazane w nim zjawiska, takie jak: wady i przywary ludzkie, obyczaje społeczne, zachowania ludzkie, stosunki społeczne, polityczne
- wyraża krytyczny stosunek autora do określonych zjawisk życia
- komicznie wyolbrzymia, przedstawia świat w krzywym zwierciadle
- polscy przedstawiciele: I. Krasicki, a. Naruszewicz (oświecenie), świat: Horacy, J. Swift, M. de Cervantes
Satyra może mieć różną budowę: monolog („Świat zepsuty”), monolog ujęty w cudzysłów(„Do króla”), dialog („Żona modna”, „Pijaństwo”). Podział na treść: polityczna, społeczno - obyczajowa, literacka, przygodowa, filozoficzna
ETAP III:
1) Odsłuchanie satyry „Pijaństwo” Ignacego Krasickiego (W tym czasie uczniowie słuchają oraz śledzą tekst utworu)
2) Zadaniem uczniów jest wyodrębnić części satyry (monolog i dialog)
3) Uczniowie odpowiadają na pytania do tekstu (analiza utworu):
Pytania do tekstu:
1) Krótko opisz fabułę satyry.
2) Jakie dwie postaw zostały przedstawione?
3) Kogo reprezentuje „pijanica”? (naród polski, szlachta, Sarmaci)
4) Obwołując się do tekstu, wskaż cechy „pijanicy” oraz obyczaje polskiej szlachty.
5) Kim jest znajomy szlachcica? W kogo się wciela? (Moralizator)
6) O czym mówi moralizator? Co pochwala, a co gani? Do kogo (czego) przyrównuje pijanego?
7) Z kim możemy utożsamić moralizatora?
8) Dlaczego satyra jest śmieszna?
9) Jakie jest zakończenie utworu? O czym świadczy?
10) Co łączy początek i zakończenie satyry?
ETAP IV:
Praca domowa: Odpowiedz, w formie notatki, na pytanie postawione w temacie lekcji.
milli83