Definicja partii politycznej.pdf

Definicja partii politycznej

partia = stronnictwo

partia – z łac. część większej całości, już od starożytności słowo używane na określenie

ugrupowania politycznego

• w Grecji przeciwieństwo amicitia , czyli szlachetnego i dobrego związku przyjaciół, frakcja

jako związek nieszlachetny i zły;

• w Rzymie partia oznaczała zgrupowanie polityków wokół przywódcy, a także grupę ludzi

rządzących państwem lub senat (jako opozycja dla ludu)

• w czasach nowożytnych partia oznaczała wyznaczony oddział wojskowy

Partia zawsze oznacza grupę wyodrębnioną z większej całości.

Zjawisko partii politycznej, tak jak jest współcześnie rozumiane, kształtowało się w połowie XIX

wieku (mimo to słowo znane jest już od starożytności).

Definicje partii:

• strukturalne – nacisk na problem organizacji

• funkcjonalne – akcent na funkcję partii w systemie politycznym

• partia jako wspólnota ideowa

• partia jako reprezentacja interesów klasowych *

PARTIA – wyspecjalizowana organizacja polityczna, tzn. taka, która w oparciu o program i

ideologię dąży do zdobycia i wykonywania władzy państwowej.

Elementy pojęcia partii

• organizacja

◦partia jako dobrowolna organizacja społeczna – wstąpienie do partii oraz opuszczenie

jej szeregów jest uzależnione od swobodnej decyzji obywateli; zakaz stosowania

przymusu; partia może jednak uzależniać przyjęcie kandydata od spełnienia przez niego

pewnych warunków, może też dyscyplinarnie usunąć członka naruszającego jej statut

◦twory prepartyjne charakteryzowały się brakiem organizacji - były to raczej luźne

zespoły polityków, pozbawione formalnej organizacji oraz trwałości i ciągłości w czasie,

oparte o kontakty osobiste lub listowne

◦minimum formalnej struktury – istnienie w danej grupie utrwalonego przez reguły

statutowe minimalnego choćby podziału pracy i ról w obrębie organizacji; ponadto

ustalona statutowo procedura postępowania przy podejmowaniu najważniejszych

decyzji określających życie wewnętrzne partii lub jej działania zewnętrzne

◦szeroka baza członkowska – liczba członków winna być na tyle duża, aby wykluczone

było utrzymywanie między nimi więzi tylko osobistych; przynależność do partii nie

może być oparta wyłącznie na stosunku osobistego powiązania między przywódcą lub

aktywistą a grupą członków (odejście od klientelizmu)

◦przynależność do partii jest zinstytucjonalizowana, tzn. że nicią łączącą są formalne

więzi organizacyjne; członkowie partii w swej masie nie znają się wzajemnie, gdyż jest

ich zbyt wielu – stąd niezbędne jest minimum formalnej struktury organizacyjnej

umożliwiającej komunikowanie się między członkami

◦trwałość w czasie, zdolność do trwania

* Typologia wg M. Sobolewskiego z książki wydanej w 1977, w której autor powołuje się na Lenina i nadużywa

słowa „burżuazyjny”, nie przywiązywałabym więc zbyt wielkiego znaczenia do ostatniego podpunktu.

• program

◦program wspólnego działania, więź łącząca członków, stwarzająca podstawę jednolitego

działania

◦wyznacza cele społeczne (a nie indywidualne), które skłaniają ludzi do przystąpienia do

partii i wspólnej pracy nad ich realizacją

◦partie patronażu - mają na celu zdobycie władzy dla przywódcy i obsadzenie stanowisk

państwowych przez elity partyjne (pewne cechy tego typu partii mają: Samoobrona RP,

Liga Polskich Rodzin, Polskie Stronnictwo Ludowe); członkostwo uwarunkowane

realizowanie interesów indywidualnych, konkretnych korzyści osobistych;

przeciwieństwem partie ideowe/światopoglądowe

◦u podstaw programu leży zazwyczaj ideologia

◦partie światopoglądowe vs. partie interesu (pozbawione ideologii)

◦partie o dużym stopniu pryncypialności, nieskłonne do kompromisów i wyrzekania się

celów programowych, nawet jeśli miałoby to na celu zdobycie władzy vs. partie

kompromisowe

◦platforma wyborcza – określenie doraźnego, krótkofalowego celu działania partii

• funkcje partii w systemie władzy

◦funkcja partii – założone i najczęściej realizowane w praktyce zadanie w systemie

władzy politycznej

◦zadaniem tym jest zdobycie i utrzymanie władzy państwowej samodzielnie lub w

koalicji z innymi partiami

◦partia w tej kwestii różni się od grupy nacisku , która nie dąży do zdobycia władzy i

wykonywania funkcji rządzenia państwem

◦funkcje partii:

▪kształtowania opinii

▪wyborcza

▪rządzenia

Plik z chomika:

Inne pliki z tego folderu:

Inne foldery tego chomika: