Przeczytaj uważnie podany tekst i odpowiedz na poniższe zadania
Stara legenda głosi, że na początku XII w. poseł księcia Bolesława Krzywoustego, chcąc zademonstrować cesarzowi niemieckiemu Henrykowi V pogardę dla bogactw, którymi próbowano mu zaimponować, dorzucił do nich własny złoty pierścień mówiąc: Idź złoto do złota, my Polacy kochamy się w żelazie. Później Polacy jednak objawiali znacznie większe przywiązanie do szlachetnego kruszcu. Gdy w XVIII w. inne państwa europejskie masowo już posługiwały się banknotami, u nas ciągle płacono złotem. Nawet znaczny wypływ z kraju pieniądza kruszcowego, na czym cierpiał skarbiec królewski , nie skłonił Stanisława Augusta, do wprowadzenia banknotów.
Na ten krok zdecydował się dopiero Kościuszko. Aby ratować finanse powstania, polecił emitować bilety skarbowe. Pierwsze ukazały się z datą 8 czerwca 1794 r. Papierowe arkusiki – o rozmiarach niespełna 10 na 18 cm – były zadrukowywane nie w poziomie jak dziś ma to miejsce, ale w pionie! Druk był jednostronny. W odróżnieniu od monet, na których dominowała wówczas łacina , banknoty kościuszkowskie miały napisy w języku polskim. Wypuszczono nominały: 5, 10, 25 , 50 , 100 , 500 i 1000 złotych polskich. Później drukowano też grosze.
To pierwsze spotkanie z nową formą pieniądza było dla Polaków niezbyt przyjemne. Władze insurekcji wprowadziły obowiązek przyjmowania banknotów pod groźbą kary. Same jednak od osób fizycznych żądały płacenia podatków do połowy w monecie kruszcowej. Gdy zryw powstańczy dobiegł końca , w rękach ludzi pozostało kilka milionów złotych w biletach będących już tylko bezwartościowym papierem.
Lesław Peters (DROGA NR 23)
1.Poseł Bolesława Krzywoustego podarował złoty pierścień cesarzowi niemieckiemu , ponieważ chciał wyrazić :
A. Podziw dla jego bogactw
B. Zachwyt nad pięknem szlachetnego kruszcu
C. Pogardę dla jego bogactw
D. Oddanie cesarzowi niemieckiemu
2.Opisane wydarzenie dotyczące spotkania cesarza z posłem polskim jest:
B. Baśnią
C. Mitem
D. Informacją popularnonaukową
3.Pierwsze polskie pieniądze zostały wyemitowane w formie :
A. Żetonów
B. Kart płatniczych
C. Monet
D. Biletów skarbowych
4. Decyzję o wyemitowaniu polskich banknotów podjęto
A. W XVII w
B. 212 lat temu
C. W XII w
D. W 1919 r
5. Polskie pieniądze były drukowane :
A. W poziomie
B. W poziomie i w pionie
C. Dwustronnie
D. W pionie
6.”Papierową kasę „dał Polakom do portfeli nie kto inny , tylko sam :
A. Bolesław Krzywousty
B. Stanisław August
C. Tadeusz Kościuszko
D. Henryk V
7. Na poniższej osi czasu zaznacz datę wprowadzenia pierwszych banknotów w naszym kraju. Dokończ podaną oś wpisując właściwe wieki w wyznaczone miejsca.
XIII
8. Data wprowadzenia polskich banknotów przypada na:
A. Pierwszą połowę wieku XVII
B. Drugą połowę wieku XVIII
C. Drugą połowę wieku XVII
D. Pierwszą połowę wieku XVIII
9. Od daty wprowadzenia pierwszych polskich banknotów minęło:
A. 197 lat
B. 203 lata
C. 223 lata
D. 213 lat
10.W najnowszym wydaniu „Katalogu banknotów polskich” J.Parchimowicza i T.Borkowskiego opisanych jest 5 stanów zachowania banknotów. Ilustruje je poniższa tabela.
Na podstawie danych z tabeli uzupełnij wykres wpisując odpowiednią nazwę „stanu banknotu”
STOPIEŃ
OPIS
I
Stan bankowy
Banknot bez żadnych śladów zniszczenia
II
Stan piękny
80 – 90 % stanu I – dopuszczalne lekkie zgięcie , minimalne załamanie rogu
III
Stan bardzo dobry
60 – 70% stanu I – bardzo czysty, zachowujący sztywność, złożony jeden lub dwa razy
IV
Stan dobry
50% stanu I – bardzo dobrze zachowujący sztywność, lekko przybrudzony, dopuszczalne kilkakrotne załamanie
V
Stan dostateczny
Około 40% stanu I – banknot ze śladami znajdowania się w obiegu, dopuszczalne minimalne ubytki rogów i marginesu
Źródło:www.monety.banknoty.pl
11.Ile monet groszowych przypada na banknot 10 złotowy?
A. 100 groszy
B. 10000 groszy
C. 1000 groszy
12.Wskaż szereg , w którym wszystkie wyrazy są pokrewne.
A. Pieniądz , pieniążek , pieniężny
B. Płatniczy , rachunek , kasjerka
C. Pieniądz, pień, Pieniny
13. Miesięczny budżet państwa Nowaków 2500 zł przedstawia poniższy wykres :
Ile procent pieniędzy wydają państwo Nowakowie na spłatę kredytu?
..............................................................................................................
14.Jaką część pieniędzy przeznaczają państwo Nowakowie na inne wydatki?
A. Połowę
B. Jedną piątą
C. Jedną dziesiątą
D. Jedną dwudziestą
15. Jaką część pieniędzy wydają miesięcznie państwo Nowakowie na jedzenie?
A.
B. Około
D. Prawie połowę
16. Ile złotych wydają Nowakowie miesięcznie na jedzenie?
A. 0,44 zł
B. 440 zł
C. 1100 zł
D. 1250 zł
17. O ile złotych więcej wydają państwo Nowakowie na jedzenie niż na czynsz?
A. o 800 zł
B. o mniej więcej 90 zł
C. o 1400 zł
D. o 0,32 zł
18. Pan Nowak zarabia 1900 zł brutto. Ile otrzymuje wypłaty netto, jeżeli potrąca mu się 20% podatku?
19. Ile podatku zapłaciłby, gdyby jego pensja brutto wzrosła dwukrotnie?
20.Nie tylko moneta może być złota. W języku potocznym używamy szereg związków wyrazowych z tym właśnie przymiotnikiem np.
złote serce , złota myśl, złota rączka, złoty wiek, złoty środek
Powyższe wyrażenia są:
A. przenośnią
B. porównaniem
C. związkiem frazeologicznym
D. uosobieniem
21.Wybierz jedno wyrażenie z przymiotnikiem ”złoty” z zadania 19 i w kilku zdaniach wyjaśnij jak go rozumiesz.
.............................................................................................................................................
22.Napisz przemówienie dla swoich kolegów z klasy, w którym przekonasz słuchaczy, że „Pieniądze szczęścia nie dają”. Pamiętaj o zastosowaniu odpowiedniej argumentacji
..........................................................................................................................................
............................................................................................................................................
...
poncza