Operacz Henryk - Leczenie Akupunktura.pdf - Zdrowie_Medycyna - himen303

DR N. MED. HENRYK OPERACZ

LECZENIE AKUPUNKTURĄ

Wydawnictwo Lekarskie PZWL

Warszawa

Spis treści

Wstęp..................... 9

Historia akupunktury............... 13

Chińska filozofia medycyny tradycyjnej.......... 35

Pojęcie "Chi"................. 35

Pojęcie "Yang" i "Yin" (teoria "Zang-Fu")....... 43

Reguła Pięciu Elementów (teoria "Wu-Ksing")..... 46

Meridiany, południki, kanały............. 50

Meridiany główne............... 51

Meridiany dodatkowe.............. 56

Meridiany i ich przebieg............. 58

Punkty akupunktury................ 75

Igły jako narzędzia akupunktury............ 82

Zabiegi akupunktury................ 86

Najczęstsze przyczyny lęku przed leczeniem akupunkturą.... 91

Metody nakłuwania punktów akupunktury......... 94

Inne metody oddziaływania na punkty akupunktury...... 97

Przyżeganie, przygrzewanie, moxa - fitotermoterapia... 97

Przygrzewanie bezpośrednie i pośrednie....... 99

Masaż punktowy, akupresura - digitopresura...... 106

Bańki lecznicze................ 108

Elektroakupunktura............... 112

Laseropunktura................ 116

Sonopunktura................. 122

Współczesne poglądy na mechanizm działania akupunktury... 123

Mechanizm przeciwbólowego działania akupunktury..... 129

Neurofizjologiczny mechanizm przeciwbólowego działania akupunktury.................. 130

Wstęp

Wiek XX, szczególnie jego druga połowa, jest wiekiem niespotykanej w dziejach ludzkości ekspansji

postępu we wszystkich dziedzinach nauki. Przeciętny człowiek największe osiągnięcia dostrzega w

technice, gdzie obserwuje się bardzo szybką elektronizację, miniaturyzację, komputeryzację,

automatyzację. Osiągnięcia techniczne zmniejszyły odległości między ludźmi i kontynentami,

wyniosły człowieka w kosmos, a w pracy codziennej zastąpiły go robotami.

Zastosowanie nowoczesnych elektronicznych urządzeń telekomunikacyjnych, telewizji satelitarnej i

satelitów telekomunikacyjnych, telefaksów, telefonii komórkowej, internetu itp., pozwoliło na

błyskawiczne przekazywanie informacji z jednego krańca globu ziemskiego na drugi, na

rozpowszechnianie wiadomości, a tym samym umożliwiło masową, szybką edukację.

W medycynie i biologii, dzięki wykorzystaniu nowoczesnych rozwiązań technicznych, wprowadzono

wiele nowych bądź udoskonalonych aparatów i urządzeń. Zastosowano nowe metody badawcze, takie

jak: scyntygrafia, holografia, ultrasonografia, tomografia komputerowa, rezonans magnetyczny, tzw.

cyfrowa angiografia subtrakcyjna, umożliwiająca bardzo precyzyjne, wybiórcze badanie naczyń

krwionośnych każdego wybranego narządu i części ciała. Dzięki temu udało się więc osiągnąć szybki

postęp również w diagnostyce medycznej. Nic więc dziwnego, że współczesny człowiek zapatrzony w

ten fascynujący rozwój wszystkich wymienionych wyżej dziedzin techniki spodziewa się takiego

samego rozwoju metod leczenia. Domaga się szybkiego i skutecznego opanowania wielu dotychczas

nieuleczalnych chorób i uwolnienia od dręczących go dolegliwości. Domaga się leków znoszących ból

i leków znoszących napięcie nerwowe, leków nasennych i pobudzających. Domaga się leków

podnoszących kondycję fizyczną i psychiczną, leków poprawiających sylwetkę ciała i wreszcie leków

hamujących proces starzenia. Szczególnie w krajach wysoko rozwiniętych, bogatych, ludzie

pozbawieni tych powszednich trosk życia codziennego, które nam towarzyszą, bardzo dbają o swoje

zdrowie. Chcą, i słusznie, żyć dobrze, długo i bez dolegliwości.

Takie wymagania współczesnego człowieka stały się wyzwaniem dla wszystkich dziedzin medycyny,

a szczególnie farmakologii i doprowadziły do syntezy wielu tysięcy leków. Duża opłacalność tego

rodzaju przemysłu sprawiła, że pełną parą pracują laboratoria naukowe i fabryki farmaceutyczne.

Wyprodukowano już tak dużo różnych preparatów, że zapamiętać je mogą tylko komputery. Dzisiaj

jednak już wiemy, że żaden syntetyczny lek nie jest lekiem obojętnym dla organizmu. Gdy na jeden

narząd działa leczniczo, drugi może uszkadzać. Budowa chemiczna współczesnych leków jest tak

złożona, że muszą one być bardzo dokładnie dawkowane, a ich dawki muszą być dostosowane do

masy ciała, wieku, płci, a nawet do sposobu odżywiania chorego. Im bardziej złożony chemicznie jest

lek, im bardziej jego budowa jest skomplikowana, tym więcej ma przeciwwskazań i objawów

ubocznych. Tak więc nawet drobne odchylenia od zasad jego podawania lub jednoczesne stosowanie

kilku leków na raz prowadzi do zaburzeń ich bio-transformacji (biochemicznej przemiany w

organizmie), do ich interakcji lub kumulacji i do objawów przedawkowania lub też często

wzajemnego unieczynniania się leków, tj. do neutralizacji.

Obecnie coraz częściej zwraca się uwagę, że przy nieumiejętnym lub niedbałym stosowaniu przez

chorego leków (a współczesny, zestresowany człowiek czyni to coraz częściej) ich nadmierne, często

prawie nałogowe spożywanie, wyrządza niejednokrotnie większe szkody niż sama choroba. Ze

statystyk wielu krajów wynika, że obecnie więcej kosztuje likwidowanie skutków podawania leków,

czyli ich działań ubocznych i wynikających stąd powikłań, niż leczenie samych chorób.

Jest to jedna, ale nie jedyna, przyczyna, dla której współczesny chory coraz częściej wzbrania się

przed zażywaniem leków syntetycznych i szuka leków mniej szkodliwych - naturalnych preparatów

roślinnych - lub też sięga po stare metody lecznicze, stosowane i wypróbowane przez tysiące lat, takie

jak akupunktura (refleksoterapia), akupresura, ziołolecznictwo itp., i chętnie je stosuje. W historii

medycyny znane są okresy renesansu zarzuconych kiedyś różnych metod leczniczych i powrotu do ich

stosowania.

Z postępem wiedzy i techniki medycznej metody te poddaje się weryfikacji. Odnosi się to zarówno do

ich mechanizmu działania, jak i możliwości terapeutycznego zastosowania w różnych jednostkach

chorobowych. Jedną z takich niefarmakologicznych metod, która w ostatnich czasach zyskała dużą

popularność, jest właśnie akupunktura, stosowana nie tylko na Dalekim Wschodzie, lecz i w całej

Europie, Ameryce, Australii i Afryce.

Na przestrzeni wieków akupunktura, podobnie jak wiele innych niekonwencjonalnych metod

leczniczych, miała zarówno gorących zwolenników, jak i zagorzałych przeciwników. Obecnie w

większości krajów o wysokim poziomie nauk medycznych ta tradycyjna metoda lecznicza bywa

stosowana na równi z metodami nowoczesnymi, a prowadzone badania teoretyczne i kliniczne

dowodzą jej skuteczności i to często wtedy, gdy konwencjonalna medycyna żadnego skutku

leczniczego dać już nie może.

W czasach nasilonej chemizacji życia (nawozy sztuczne, pestycydy, chemiczne środki gospodarstwa

domowego, skażenie powietrza, gleby, wody) najważniejszym atutem akupunktury jest to, że działa

ona bez pomocy leków. Akupunktura jest bowiem metodą naturalną, opartą na wykorzystywaniu -jako

czynnika leczącego - mobilizacji sił witalnych organizmu w walce z chorobą, jego zdolności do

samoregulacji i samoregeneracji. To, że skomplikowane mechanizmy tego działania nie są jeszcze

dobrze poznane, nic nie ujmuje tej metodzie. Wszak medycyna zna wiele leków, których mechanizm

działania również nie jest dokładnie i do końca poznany, a leki te są z powodzeniem stosowane już

przez długie lata.

Pragnę jednak z naciskiem podkreślić, że akupunktura nie jest panaceum, nie jest lekiem na wszystkie

choroby. W leczeniu wielu chorób nie sposób zaniechać podawania leków chemicznych, które często

ratują życie. Ale nie można postępować też odwrotnie i odrzucać tych starych, wypróbowanych

metod, którymi ludzkość przez tysiące lat leczyła się z dobrym skutkiem, ratując swoje zdrowie i

życie. Nie można również przymykać oczu na obecnie publikowane w czasopismach medycznych

doniesienia o wyleczeniu lub też podleczeniu dzięki niej tysięcy chorych.

W ciągu ostatnich kilku lat obserwuje się korzystne zmiany. Wielu lekarzy skłania się do łączenia obu

metod leczniczych - starych z nowymi. W tym kierunku coraz częściej zwraca się również cała

oficjalna medycyna. W wielu szpitalach i klinikach na Zachodzie akupunkturę stosuje się na równi z

nowoczesnymi metodami leczniczymi. Badania nad akupunkturą i akupresurą są prowadzone w

znanych ośrodkach kliniczno-doświadczalnych prawie we wszystkich krajach. Liczba prac

naukowych, opublikowanych na ich temat w renomowanych czasopismach medycznych świata w

ciągu ostatnich 10 lat, sięga kilku tysięcy pozycji.

Renesans akupunktury ma swoją przyczynę nie tylko w niechęci do syntetycznego leku, za pomocą

którego nie zawsze można osiągnąć skutek leczniczy, lecz i w tym, że medycyna XX wieku, mimo

dużych osiągnięć w leczeniu niektórych objawów i zespołów chorobowych, jest jak dotychczas

bezskuteczna lub bezradna. W przypadkach tych, jak wskazują liczne już obserwacje kliniczne,

skuteczne zastosowanie znajduje właśnie akupunktura i inne stare metody lecznicze Dalekiego

Wschodu.

Historia akupunktury

Przystępując do opisu akupunktury należy postawić pytanie: czym jest ta swoista metoda lecznicza i

jak przebyła tak długą historyczną drogę w dziejach człowieka, że dotrwała do dziś, stając się jedną z

cennych i ważnych dziedzin wiedzy osiągniętych przez medycynę tradycyjną?

Akupunktura jest metodą polegającą na nakłuwaniu w celach leczniczych ściśle określonych miejsc na

ciele człowieka – nazywanych "punktami akupunktury", a obecnie "punktami życiowymi" lub

"biologicznie aktywnymi punktami". Metoda ta, której dokładnego początku nie da się określić,

powstała w Chinach kilka tysięcy lat przed naszą erą. Nazywano ją "czeńtsju". "Czeń" - to

nakłuwanie, "tsju" to przygrzewanie, przypiekanie. Oba sposoby po-witały prawie w tym samym

czasie i były równolegle stosowane. Aktualna nazwa - akupunktura - wprowadzona została przez

Francuzów w XVII wieku i pochodzi od łacińskich słów acus - igła i punctum, puncture - punkt,

nakłuwanie.

Prehistoryczne początki akupunktury opierają Chińczycy na legendzie z czasów przed powstaniem

cywilizacji Chin, tj. 6-4 tysięcy lat p.n.e. Legenda ta podaje, że za panowania mitycznego cesarza Fu-

Si jeden z jego poddanych, cierpiący na przewlekłe silne bóle głowy, uderzył się przypadkiem w nogę.

Stała się rzecz zaskakująca - bóle natychmiast ustąpiły. Od tego czasu każdy, kogo bolała Igłowa,

uderzał się w to miejsce na nodze. Należy przypuszczać, że był to zabieg bolesny, prowadzący do

zranienia, bo gdy wieść o takich praktykach dotarła do cesarza, ten nakazał brutalny sposób uderzania

kamieniem zastąpić nakłuwaniem kamienną igłą. Wyniki okazały się dobre*. [* Tak odkryto pierwszą

zależność między punktem na ciele a związanym z nim odległym narządem.]

Z czasem zauważono też, że nakłuwanie innych miejsc na skórze leczy wiele chorób. W XXV wieku

p.n.e., w okresie panowania legendarnego "żółtego cesarza" Huang-Di, wielkiego uczonego,

wynalazcy, budowniczego, intelektualisty, akupunktura przechodzi swój wielki rozwój. Stare chińskie

księgi mówią, że cesarz ten, wielki zwolennik i znawca akupunktury, polecił zastąpienie kamiennych

igieł metalowymi, a różnych leków, które uważał za trujące - nakłuwaniem igłami.

Księga "Nej-tsing" -"Księga o życiu wewnętrznym" - tak cytuje jego słowa: "Życzę sobie, aby

posługiwano się wyłącznie tajemniczymi igłami z metalu, które kierują energią Czi, a nie lekami,

które tylko trują". Cesarz był nie tylko człowiekiem mądrym, lecz i przebiegłym. Stare księgi mówią,

że wyrażając takie życzenia miał on na celu własne korzyści. Wiedział, że tylko ludzie zdrowi mogą

płacić podatki, a nie chorzy, niezdolni do pracy.

Oby ta przebiegłość cechowała naszych rządzących. Zapewne lepiej dbaliby o zdrowie społeczeństwa.

Pierwszym i najstarszym zachowanym do dzisiaj pisemnym dokumentem medycznym dotyczącym

akupunktury jest dzieło "Huangdi Nei-Jing" -"Przyroda i Życie", nazywane także "Kanonem

Medycyny" (ryć. 1). Napisane zostało przez zespół lekarzy chińskich, prawdopodobnie w latach 475-

221 p.n.e. Jest to 18-tomowe dzieło, składające się z dwóch części, będące zbiorem dotychczasowej

wiedzy medycznej. Pierwsza część traktuje o anatomii, fizjologii, patologii i terapii. Druga natomiast

poświęcona jest akupunkturze i przyżeganiu (przygrzewaniu). Zawiera opis igieł, kanałów

energetycznych wraz z topografią 295 położonych na nim punktów leczniczych, wskazania i

przeciwwskazania do leczenia akupunkturą, a także opis techniki i wyników leczenia. Księgi te są

zbiorem wiedzy z okresu ponad dwóch tysięcy lat stosowania akupunktury w Chinach.

Ryc. 1. Huangdi Nei-Jing, znany jako"Kanon Medycyny" (ryć. z An Outline of Chinese Acupuncture.

Foreign Languages Press, Peking 1975).

Podczas wielu trwających obecnie wykopalisk archeologicznych, jakie mają miejsce w Chinach,

odkrywane są wciąż nowe przedmioty, które dowodzą, jak bogata była kultura chińska. Oczywiście

znajdowane są między tymi przedmiotami igły do akupunktury: z kamienia, kości, bambusa oraz z

brązu. Wykopaliska te są dowodem na to, że akupunktura była znana i stosowana już w latach 1450-

105 p.n.e.

Ostatnie wieki starej ery i pierwsze nowej były okresem wspaniałego rozkwitu akupunktury. Powstało

wtedy wiele prac opisujących nowe doświadczenia oraz porządkujących lub ujmujących w

odpowiednie schematy i naukowe formuły dotychczasową wiedzę na ten temat. Dalszy postęp

akupunktury wiąże się z lekarzem Hua-Tuo (141-208 n.e.), pionierem chińskiej chirurgii i odrębnego

systemu gimnastyki leczniczej naśladującej naturalne ruchy zwierząt (tzw. zabawa pięciu zwierząt).

Hua-Tuo jako doskonały znawca akupunktury zapoczątkował analgezję akupunkturową wkłuwając

igły przed zabiegiem chirurgicznym i odpowiednio nimi manipulując. Wówczas znano już i

stosowano do znieczulania opium, alkohol i korzeń akonitu.

W trzecim wieku naszej ery lekarz Huang-Fou-Mi (215 -282) zebrał wszystko co wiedziano o leczeniu

tą metodą w książce pt. "Kia-yi-King" -"O akupunkturze i przyżeganiu". Powstała jedna z

najobszerniejszych książek o akupunkturze, licząca 12 tomów. Zawiera ona opis kanałów z pierwszą

dokładną lokalizacją 649 punktów leczniczych, wskazania do nakłuwania każdego z nich, sposoby

manipulowania igłami, wskazania i przeciwwskazania do leczenia, opis okolic, których nakłuwać nie

wolno, naukę o "tętnie", na którym opierała się diagnostyka starej chińskiej medycyny, oraz

"recepturę" punktów stosowanych w różnych zespołach chorobowych.

Za czasów dynastii Tang (618-907) akupunktura stała się samodzielną specjalnością medyczną, a w

Cesarskim Kolegium Medycznym powstał wydział akupunktury, kształcący lekarzy tej specjalności.

Uprzednio wiedza o akupunkturze przekazywana była z pokolenia na pokolenie w pewnych

rodzinach.

W roku 1027 (dynastia Sung) lekarz Wang-Wei-Yin na cesarskie polecenie zlecił odlanie z brązu

dwóch naturalnej wielkości modeli ludzkich postaci, wewnątrz pustych, nazwanych Tong-Jen (ryć. 2).

Operacz Henryk - Leczenie Akupunktura.pdf

Plik z chomika:

Inne pliki z tego folderu:

Inne foldery tego chomika: