periodyzacja dziejow panstwa Mitanni.doc

okres

              lata

charakterystyka i najważniejsze wydarzenia

kształtowanie się państwa

ok. 1560-1500

brak bezpośredniej dokumentacji

pieczęć „Szuttarna, syn Kirty, król Maitani”

Szuttarna współczesny Piryasomy, króla Kanithi

rozwój imperium

ok. 1500-1450

konfederacja mitannijsko/hurycka rozwijana, umacniana i powiększana przez dwóch wielkich władców:

Baratttarna I i Szausztatar I

Państewka wasalne w Syrii (Aleppo, Alalah, Niya, Tunip, Ugaryt, Karkemisz, Emar, Nuhaszsze, Kadesz), w Cylicji (Kizzuwatna) i nad środkowym Eufratem (Hana).

Stolica – Waszukanni.

kryzys

ok. 1450-1430

Ataki ze strony Hetytów (Tuthalija I i Hatttusili II) i Egipcjan (Tutmozis III, Amenhotep II) na posiadłości huryckie w Syrii i w Cylicji, prawdopodobnie za panowania Parsatatara.

apogeum imperium

ok.

1430-1340

Szausztatar II przywrócił autorytet Mitanni w Syrii (przymierze z Egiptem), podbił Aszur i Arraphę (Kizzuwatna i Isuwa pod wpływem Hetytów). Jego następcy utrzymywali w ryzach terytorium od Syrii pn. po Zagros.

Barattarna II – problemy z Arraphą

Artatama – pokój z Egiptem (Tutmozis IV), stabilna sytuacja w Syrii

Szuttarna II - odzyskanie dominacji nad Isuwą, pokojowe stosunki z Egiptem

Artaszumara – zamordowany po 3 latach panowania

Tuszratta – odnowienie przyjacielskich stosunków z Egiptem, problemy wewnętrzne z pretendentem do tronu Artatamą II, konflikt z Hetytami

schyłek imperium

ok. 1340-1325

Zwycięstwa Suppiluliumy I w Syrii i jego najazd na Waszukanni spowodowały osłabienie Mitanni, co na wschodzie wykorzystało Aszur (Aszur-uballit) – zniszczenie Arraphy i Nuzi. Terytorium Mitanni ograniczone do rdzennych terenów pomiędzy zakolem Eufratu a górnym Tygrysem.

Hanigalbat

ok. 1325-1260

Państewko buforowe pomiędzy Hetytami a Asyrią.

Szattiwaza przywrócony na tron przez Suppiluliumę – zależność od Hetytów; za Arnuwandy Asyryjczycy osadzają na tronie mitannijskim Szuttarnę III (na krótko).

Szattuara I – dobre układy z Hetytami, ale Adad-nirari I wykorzystując słabość Hetytów czyni z Hanigalbatu swoje państewko wasalne. Wasaszatta – próba buntu przeciw Asyrii, nieudana; podobnie Szattuara usiłował się usamodzielnić (z pomocą Hetytów), lecz został pokonany przez Salmanasara I. Hanigalbat zostaje wcielony do administracji asyryjskiej.