39. Oceń zakres faktycznej samodzielności gmin; oceń katalog dochodów własnych i zakres władztwa podatkowego;
<Chojna Duch, str 160-166>
I. Faktyczną samodzielność gminom zapewnia:
1. Konstytucja RP z1997 r.; m.in.:
*Art. 165
1. Jednostki samorządu terytorialnego mają osobowość prawną. Przysługują im prawo własności inne prawa majątkowe.
2. Samodzielność jednostek samorządu terytorialnego podlega ochronie sądowej.
*Art. 167
1. Jednostkom samorządu terytorialnego zapewnia się udział w dochodach publicznych odpowiednio do przypadających im zadań.
2. Dochodami jednostek samorządu terytorialnego są ich dochody własne oraz subwencje ogólne i dotacje celowe z budżetu państwa.
3. Źródła dochodów jednostek samorządu terytorialnego są określone w ustawie.
4. Zmiany w zakresie zadań i kompetencji jednostek samorządu terytorialnego następują wraz z odpowiednimi zmianami w podziale dochodów publicznych.
*Art. 168
Jednostki samorządu terytorialnego mają prawo ustalenia wysokości podatków i opłat lokalnych w zakresie określonym w ustawie.
Ponadto warto dodać, że j.s.t. mają zagwarantowane prawo wystąpienia z wnioskiem do TK o orzeczenie zgodności z Konstytucją RP lub ratyf. umowami międzynarodowymi ustaw i przepisów prawa wydanych przez centralne organy państwowe, a także prawo do złożenia skargi konstytucyjnej;
2. Europejska Karta Samorządu Terytorialnego; m.in. prawo do:
*pobierania opłat lokalnych;
*zróżnicowanego i elastycznie ukształtowanego systemu zasilania finansowego;
*otrzymywania zasileń o charakterze wyrównawczym z pkt. widzenia bądź nierównego rozkładu źródeł dochodów, bądź nierównego rozłożenia ciężarów realizacji zadań publicznych;
*wyrażania opinii w kwestiach kształtowania systemu zasileń finansowych;
*dostępu do krajowego rynku kapitałowego w granicach określonych prawem
3. ustawy zwykłe; ? np. ustawa o dochodach j.s.t.
4. * Europejska Karta Samorządu Regionalnego (nie weszła jeszcze w życie, ale jest to przewidywane w najbliższej przyszłości)
Widać, że jest to spory katalog, dlatego można oceniać zakres faktycznej samodzielność gmin jako rozległy i mający mocne podstawy prawne.
II. Ocena katalogu dochodów;
<Jeżeli chodzi natomiast o katalog dochodów własnych to nie mam pojęcia :(
nie wiem czy wypisać ten katalog i napisać ze idea byla taka, że ma być wspólnierny do wydatków????>
III. Ocena zakresu władztwa podatkowego:
Zasada przyznania samorządom władztwa teryt.
-jest realizacją standardu określonego w EKST, w myśl, którego przyznanie samorządom dochodów podatkowych jest konsekwencją rozdzielenia realizacji zadań publicznych między państwo i samorząd terty. oraz decentralizację uprawnień do dysponowania śrdkami publicznymi przez szczeble samorządowe.
-oznacza przekazanie części władztwa podatkowego wykonywanego poprzednio wyłącznie przez organy rządowe.
Pojęcie władztwa podatkowego - jest to prawnie określony zakres uprawnień do podejmowania rostrzygnięć w sprawach podatkowych;
Europejska Karta Samorządu Terytorialnego wyznacza minimalny zakres władztwa podatkowego samorządów, który przejawia się w prawie organów lokalnych do ustalania stawek podatkowych (atr.9 ust.3 EKST) Jest to tzw. władztwo częsciowe. Znajduje to potwierdzenie w Konstytucji RP z 1997r , bowiem art. 168 przyznaje j.s.t. prawo do ustalenia wysokości podatków i opłat lokalnych w zakresie określonym ustawowo. W Polsce dysponują tym prawem TYLKO GMINY! (bo tylko gminy dysponują dochodami z podatków lokalnych)
hakercom