dr Helena Kajetanowicz
KLASYFIKACJA BŁĘDÓW JĘZYKOWYCH
I Błędy leksykalne:
1. wyrazy modne: wysoki rezultat, sukces, wyczyn, urodzaj; wysoka forma, jakość, wartość odżywcza, niezawodność urządzenia, liczba (zamiast: duży, wielki, obfity, wspaniały, świetny, dobry, olbrzymi, niemały, niezwykły); wachlarz powodów; szeroka gama obowiązków; cała gama przestępstw; Trudno uwierzyć politykom niektórych opcji.; Zastanawiamy się nad kilkoma opcjami, jak wznowić działalność.; Obie strony słabo znają prawo.; To absolutnie wystarczy.; totalny bałagan; totalnie zbuntować się; Kompletnie zapomniałem języka w gębie.; generalna zmiana; Generalnie pozytywnie oceniamy kierunek zmian.; Przewinienie lekarza nie jest ewidentne.; I ciężko nam pojąć, dlaczego więdnie eksport.; Styl licealistów jest bardzo newsowy.; 2. wyrazy używane niezgodnie ze swoim znaczeniem: wachlarz akcesoriów dentystycznych; pakiet ćwiczeń; paleta możliwości; Mamy paletę demagogów.; Borys Jelcyn szeroko skrytykował ministra spraw wewnętrznych.; Do końca roku szkolnego to absolutnie będzie w szkole.; Do Śląska powrócił artysta totalny: pisał teksty, komponował…;Wczoraj w Janowie Podlaskim rozpoczął się festiwal koni arabskich.; Protesty generalnie zwróciły uwagę na rolnictwo.; Domniemani gangsterzy z Wołomina generalnie wracają do domu.,(większość: 10 z 15); Jesteśmy zdeterminowani powstrzymywać rzeź ludności cywilnej.; Rządowy projekt ustawy nie koresponduje z tą zasadą.; dramatyczny postęp cywilizacyjny; Jezyk sztabu brygady jest kompatybilny z językiem dowódców NATO.; Jest to jakaś formuła spędzania wolnego czasu.; Mimo to byłem ciężko zdziwiony.; W Ameryce teatrem agresji jest właśnie szkoła.; On sam oświadczył niedawno, że podda się do dymisji.; pauperyzacja muzyki Chopina; pomysły na zagospodarowanie ludzi; zagospodarować weekend; Dziurowicz powinien być zagospodarowany.; 3. zbędne zapożyczenia znaczeniowe: wiodący pakiet akcji; zabezpieczyć finansową przyszłość; My działamy generalnie w duchu zabezpieczenia tych potrzeb wszystkich reform; premiery kolejnych generacji samochodów; Pan oto serwuje nam istne panoptikum błędów językowych.; telewizja serwuje seriale; szablony serwowane przez media masowe; W pierwszych dwóch edycjach nagrody laureatów typował…; 4. tworzenie wyrazów zbędnych: zwis męski, garnitur do czarnej kawy, konferencjałka, włoskowiec, podspodnik, zamiatacz płaski, słodziarka kryta, naczynie absolutne; Wygrał zespół liderujący w lidze.; Tak wygląda amerykańskie szołmeństwo.; Do dań każdy może sam zakomponować dodatki.; Warto, żeby premier rządu je dookreślił.; 5. niepotrzebne używanie wyrazów: Mamy liczne konkretne osiągnięcia.; ubiegłoroczna edycja konkursu; 54 edycja regat; Nagrodą w konkursie jest ten oto „Przewodnik po świecie”.; II Błędy frazeologiczne:
1. kontaminacje: Bokserzy w czasie walki broczyli potem.; Nadzieje na pokojowe rozwiązanie kryzysu topniały z dnia na dzień.; czynić przestępstwa; Ja nadal będę stał przy swoim.; 2. przekształcenia formy związku frazeologicznego: Montaż trwa kolosalnie krócej niż budowa.; Książka ta jest oparta o źródła historyczne.; Policjant ma ciężki orzech do zgryzienia.; Policja zatrzymała dwóch mężczyzn, którzy napadli z bronią policjanta.; Dwaj policjanci po cywilu weszli do hotelu.; Jeśli chcesz wiedzieć, co piszczy w wimbledońskiej trawie; Ludzie jeszcze słabiej się w nich orientują;
dobrze: podjąć decyzję, dyskusję, ryzyko, próby, badania, kroki, rozmowy; źle: podjąć sankcje (zastosować), rezolucję (uchwalić, przyjąć), starania (poczynić);
Ni z gruchy, ni z pietruchy powiedziały mi, że wygrałem wakacje na Majorce.; Prezydent na kobiercu; 3. Tautologie i pleonazmy: To wpłynęło dodatnio na lepszą grę drużyny.; Chętnie kwapią się do akcji; Rozdawanie klientom gadżetów jest absolutnie zabronione.; kompletne bankructwo; Ciśnienie waha się raz w górę, raz w dół.; Jesteśmy kompletnie odsłonięci, bezradni i bezsilni.; Trzeba głośno krzyczeć na ten temat.; 4. szablonowe związki frazeologiczne: póki co (tymczasem, jeszcze, na razie, dotychczas, teraz, dotąd, początkowo); na dzień dzisiejszy, wczorajszy, jutrzejszy; 5. zapożyczanie związków frazeologicznych w formie dosłownego (słowo po słowie) tłumaczenia: Całe fragmenty przepisane kropka w kropkę z…; W pierwszym rzędzie wyzwoliliśmy się…; nie patrząc na to, że ; media masowe; 6. multiwerbizmy: w miesiącu maju; dokonać wręczenia; „Popioły” były tematem pretekstowym…; Funkcję zabezpieczenia klientom możliwości dokonywania codziennych zakupów chleba pełnią położone niedaleko Delikatesy. (Chleb jest sprzedawany w pobliskich Delikatesach.); 7. tworzenie związków frazeologicznych z wyrazów niedopasowanych pod względem znaczenia...
vaette