Następstwa czasów i mowa zależna.doc

1. Następstwo czasów

W języku angielskim bardzo często stosowane są zdania ze spójnikiem THAT-że, w których przedstawia się czyjś osąd (TO THINK), znajomość rzeczy (TO KNOW), przypuszczenie (TO SUPPOSE), nadzieję (TO HOPE), wiarę (TO BELIVE), pewność siebie (TO BE SURE), obawę (TO BE AFRAID), wypowiedź (TO SAY, TO TELL SOMEBODY) itd. odnośnie pewnych zdarzeń.

Obowiązują tu pewne reguły:

1. Zastosowanie w zdaniu nadrzędnym czasu PRESENT SIMPLE, FUTURE SIMPLE lub PRESENT PERFECT nie ma żadnego wpływu na czas w zdaniu podrzędnym, np.:
Robert sądzi, że pan Brown nie jedzie do Londynu.
Robert thinks (that) Mr Brown is not going to London.
PRESENT SIMPLE               PRESENT CONT.

2. Natomiast zastosowanie w zdaniu nadrzędnym czasu przeszłego, np.: PAST SIMPLE, PAST PERFECT, powoduje zmianę czasu w zdaniu podrzędnym na odpowiedni czas przeszły.
Robert sądzi, że pan Brown nie jedzie do Londynu.
Robert though (that) Mr Bown was not going to London.
PAST SIMPLE                        PRES. CONT.->PAST CONT.

W języku polskim czas występujący w zdaniu podrzędnym nie ulega zmianie.

SO THAT+MAY/WILL/CAN oraz SO THAT+MIGHT/WOULD/COULD/SHOULD
Zjawisko podobne do następstwa czasów ma miejsce w zdaniach podrzędnych okolicznikowych celu:
-jeżeli w zdaniu nadrzędnym występuje czas: PRESENT SIMPLE, PRESENT CONT., FUTURE SIMPLE lub PRESENT PERFECT, to w zdaniu podrzędnym, po spójniku SO THAT-aby, mogą wystąpić czasowniki: MAY, WILL lub CAN z bezokolicznikiem.

-jeżeli w zdaniu nadrzędnym jest czas przeszły, to w zdaniu podrzędnym, po spójniku SO THAT, mogą wystąpić czasowniki: MIGHT, WOULD, COULD lub SHOULD z bezokolicznikiem.

Zamiast spójnika SO THAT można zastosować również spójnik IN ORDER THAT (to samo znaczenie -aby), lecz nie jest on tak powszechny w użyciu jak SO THAT

2. Mowa zależna- twierdzenia i przeczenia

Opisana w części 1 reguła następstwa czasów obowiązuje również w mowie zależnej, jeżeli w zdaniu nadrzędnym występuje czas przeszły.

A oto schemat zmian poszczególnych czasów w zdaniu podrzędnym, jeżeli w zdaniu nadrzędnym występuje czas przeszły:

1. Bob: I do my homework every day. - Present Simple
a) ZDANIE NADRZĘDNE (THAT) ZDANIE PODRZĘDNE
       PRESENT SIMPLE                                PRESENT SIMPLE (bez zmian)
       say(s)/tell(s) sb                                       do (es)

SAY- bez dopełnienia osobowego:
Bob says (that) he does his homework every day.

TELL- z dopełnieniam osobowym:
Bob tells me (that) he does his homework every day.

b) ZDANIE NADRZĘDNE (THAT) ZDANIE PODRZĘDNE
    PAST SIMPLE                          PRESENT SIMPLE-->PAST SIMPLE
    said/told sb                               do(es)-->did

Bob said/told me (that) he did his homework every day.

2. Bob: I am doing my homework. -Present Continous
a) ZDANIE NADRZĘDNE (THAT) ZDANIE PODRZĘDNE
    PRESENT SIMPLE                     PRESENT CONTINOUS (bez zmian)
    say(s)/tell(s) sb                            am/are/is doing

Bob says/tells me (that) he is doing his homework

b) ZDANIE NADRZĘDNE (THAT) ZDANIE PODRZĘDNE
    PAST SIMPLE                            PRESENT CONT.-->PAST CONT.
    said/told sb                                 am/are/is doing -->was/were doing

Bob said/told me (that) he was doing his homework 

3. Bob: I will do my homework on Monday. -Future Simple
a) ZDANIE NADRZĘDNE (THAT) ZDANIE PODRZĘDNE
    PRESENT SIMPLE                     FUTURE SIMPLE (bez zmian)
    say(s)/tell(s) sb                            will do

Bob says/tells me (that) he will do his homework on Monday           

b) ZDANIE NADRZĘDNE (THAT) ZDANIE PODRZĘDNE
    PAST SIMPLE                            FUTURE SIMPLE --> FUTURE IN THE PAST
    said/told sb                 ...