ZAPALENIA.doc

ZAPALENIA

1. Reakcje żywego organizmu na bodźce środowiska zewnętrznego zależą od:

·         zróżnicowania

·         filogenetyki

·         ontogenetyki

·         organizmów jednokomórkowych – następuje przemiana funkcjonalna i strukturalna organelli

2. Reakcje obronne a zarazem ogólne objawy zapalenia:

·         gorączka

·         przyspieszona akcja serca

·         leukocytoza

·         zwiększenie OB

3. Bramy zakażenia:

·         drogi oddechowe

·         drogi pokarmowe

·         drogi moczowe

·         worek spojówkowy

·         skóra

·         śluzówki

4. Podział zapaleń:

·         może być na podstawie etiologii, patogenezy i obrazu klinicznego

·         podstawowy podział to patomorfologiczny

·         podział morfologiczny:

o       zapalenie uszkadzające

o       zapalenie wysiękowe

o       zapalenie wytwórcze

·         podział kliniczny:

o       zapalenie ostre

o       zapalenie podostre

o       zapalenie przewlekłe

·         podział znaczeniowy:

o       zapalenie obronne

o       zapalenie obronno-naprawcze

o       zapalenie naprawcze

·         podział według reakcji organizmu:

o       zapalenie swoiste

o       zapalenie nieswoiste

·         podział według dróg szerzenia:

o       droga krwionośna zapalenia

o       droga chłonna zapalenia

o       naturalne połączenie zapalenia

o       zapalenie przez styczność

o       zapalenie wzdłuż włókien nerwowych

5. Czynniki zapaleń:

·         etiologiczne

·         biologiczne

·         fizyczne

·         chemiczne

6. Przyczyny i podział zapaleń:

a) zapalenia zewnątrzpochodne:

·         biologiczne – bakterie, wirusy, grzyby, pasożyty

·         chemiczne – kwasy, zasady, związki organiczne, związki nieorganiczne (w tym leki)

·         fizyczne – mechaniczne, termiczne, promieniowe, ciała obce

b) wewnątrzpochodne:

·         martwica – zawałowa, tkanki tłuszczowej

·         złogi – wapniowe, cholesterolowe, moczanowe

·         natury immunologicznej – antygeny pochodzenia zewnętrznego i wewnętrznego

7. Podział znaczeniowy zapaleń:

·         zapalenie typu obronnego – odizolowanie i zniszczenie czynnika uszkadzającego, najczęściej biologicznego

·         zapalenie typu naprawczego – uszkodzenie przez czynniki fizyczne lub chemiczne

·         zapalenie typu mieszanego – niekorzystne zejście zapalenia obronnego, np. marskość wątroby

8. Podział etiologiczny zapaleń:

·         zapalenie swoiste – namnażanie makrofagów i komórek obronnych wielojądrowych, tworzenie się ziarniniaków, np. gruźlica, sarkoidoza, kiła, trąd, choroba reumatyczna

·         zapalenie nieswoiste – reakcja immunologiczna wywołana przeciwciałami, nie tworzą się ziarniniaki, najczęściej wywołują te zapalenie bakterie

9. Podział morfologiczny zapaleń:

·         zapalenie makroskopowe – widoczne gołym okiem:

·         zaczerwienienie – rubor

·         guzowatość – tumor

·         ból – dolor

·         ocieplenie – calor

·         upośledzenie czynności – functio laesa

·         zapalenie mikroskopowe:

·         uszkodzone komórki lub tkanki

·         zaburzenia w krążeniu krwi

·         rozplem komórek mezenchymalnych w tym śródbłonków

10. Podział kliniczny zapaleń:

·         zapalenie ostre – silne objawy ogólne, trwają one około tygodnia

·         zapalenie podostre – słabe objawy ogólne, trwają one ponad dwa tygodnie

·         zapalenie przewlekłe – objawy przewlekłe, słabo zaznaczone, zejście niekorzystne

11. Przebieg zapalenia:

·         postacie – bakteriemia, posocznica, ropnica

·         rokowanie:

·         zjadliwość czynnika biologicznego

·         ilość czynnika biologicznego

·         odporność ustroju

·         odporność mikroorganizmów

12. Siły obronne makroorganizmów:

·         bakteriobójcze i bakteriostatyczne działanie śliny, śluzu i łez

·         filtry narządowe – śledziona, węzły chłonne, wątroba

·         chemizm środowiska – np. kwas żołądkowy

·         własna flora bakteryjna

13. Zapalenia wysiękowe:

·         mechanizmy chemiczne

·         histamina

·         serotonina

·         adrenalina

·         noradrenalina

·         kininy

·         prostaglandyny

14. Zapalenie według dominującego wysięku:

·         zapalenie z przekrwieniem czynnym – wyprysk polekowy, wysypka po szkarlatynie, różyczka

·         zapalenie surowicze – nieżyt noso-gardzieli, zapalenie osierdzia, zapalenie opłucnej, zapalenie stawów

·         zapalenie limfacytarno-plazmatyczno-komórkowe – zapalenie mięśnia sercowego, zapalenie nerek, zapalenie płuc, świnka

·         zapalenie włóknikowe – zapalenie osierdzia, zapalenie opłucnej, zapalenie w przebiegu mocznicy

15. Zapalenie ropne:

·         przetoka – kanał między narządami lub między narządem

·         ropowica – ostre, ropne zapalenie, szerzące się w wiotkiej przestrzeni międzytkankowej

·         ropień – ograniczony zbiornik ropy w tkankach zapalnie zmienionych

·         ropniak – ropny proces zapalny i zbiorowisko wydzieliny ropnej w jamie ciała

·         ropotok – przewlekłe, postępujące schorzenie przyzębia, np. ropotok zębodołowy

·         zastrzał – ropne zapalenie tkanek dłoniowej powierzchni palca ręki

·         zanokcica – ropne zapalenie w łożysku paznokcia lub wale skórnym

·         czyrak – zakażenie mieszka włosowego i jego otoczenia

·         jęczmień – ropne zapalenie gruczołu łojowego lub mieszka włosowego rzęsy

16. Zapalenie zgorzelinowe:

·         zgorzelina sucha

·         zgorzelina wilgotna

17. Zapalenie wytwórcze:

·         pierwotne – rozrosty naskórka, rozrosty brodawki, rozrosty kłykciny

·         wtórne – ziarninowanie, po złamaniu kości, po zawale mięśnia sercowego

·         blizna – zejście zapalenia wytwórczego i zastąpienie komórki uszkodzonej kolagenem