51_2010.pdf

(3900 KB) Pobierz
gessler okladka.indd
Moje polskie wita
665947411.051.png 665947411.062.png 665947411.073.png 665947411.083.png 665947411.001.png 665947411.002.png 665947411.003.png 665947411.004.png 665947411.005.png 665947411.006.png 665947411.007.png 665947411.008.png 665947411.009.png 665947411.010.png
P O L S K I E W I T A W E D Ł U G
Tradycja
przy stole wigilijnym bez dmuchnicia, bo mo-
na było przypadkiem usi na duszy, która
to miejsce zajła przed nami. Wiele dawnych
rytuałów powtarzamy bezwiednie, nie znajc
ich pierwotnego znaczenia. Nawet wigilijne
potrawy z makiem, miodem i grzybami maj
swoje korzenie w pogaskich stypach, bo były
ich tradycyjnymi składnikami.
Jest w polskiej Wigilii jeszcze jedna, bar-
dzo wana rzecz. Przystpienie do wigilijnego
stołu zawsze zwizane było z zachowaniem
okrelonych zasad. Po pierwsze, trzeba by
wyposzczonym. To pozwoli na głbokie
przeycie radoci wieczerzy i zarczam, e
cudownie poszerzy perspektyw wigilijnych
zapachów i smaków. Karp nie smakuje, gdy
nie jestemy głodni, szczególnie gdy nie jest
dobrze przyrzdzony. Po drugie i najwaniejsze
– Wigilia to dzie przebaczenia. Nie moe by
przy wigilijnym stole osób, które nie potrafi
wybaczy i lekko nachyli głowy do drugiej
osoby. Tego dnia trzeba pamita, e jestemy
róni i e rodzina rzadko jest z sob w całkowitej
zgodzie. Jest to jednak nasza rodzina, na inn
jej nie zamienimy. Nie bdziemy mie drugiego
ojca, drugiej matki. S róni, ale s nasi, jedyni
i w tym dniu przebaczenia trzeba, by kady mógł
spokojnie usi do Wigilii. Moment dzielenia
si opłatkiem weryfi kuje, czy zdobylimy si na
przebaczenie, bo wtedy moe si pojawi bariera
spojrzenia prosto w oczy. Wszystkim ycz, eby
to spojrzenie było prawdziwe, nieudawane, bo
to bardzo wany moment w roku. To magiczny
dzie, równie dzie spełnionych ycze, wic
dajmy si zaczarowa albo odczarowa i jeli
popłyn łzy, to znaczy, e nam si udało.
Polska choinka musi by kolorowa i radosna, wywołujca emocje.
Trwa moda na choinki jednokolorowe, która mi si nie podoba.
Choinka ma cieszy, wic musi by troch kiczowata.
tylko rodzice. W moim rodzinnym do-
mu dzieci mogły przystraja drzewko
dopiero po ukoczeniu 13. roku ycia – wcale
nie dlatego, e bombki były wtedy bardzo drogie.
Pamitam, e w Wigili najbardziej czekałam na
to, a otworz si drzwi do rozwietlonego cho-
ink pokoju. Widziałam na niej tysic zimnych
ogni, zapalone wieczki, a pod spodem
prezenty, jeszcze długo nietykalne. Po
tym jak z bratem czekalimy w swoim
pokoju, a rodzice z dziadkami ubior
choink, jej widok w pełnej krasie do-
prowadzał nas niemale do omdlenia.
To był cud, od którego nie moglimy
oderwa dziecicych oczu, bo widzielimy
najpikniejsz choink na wiecie. Kilka lat
póniej zobaczyłam najbrzydsz – w Hawanie.
Była pini, ubierałam j sama i zrozumiałam,
e przestałam by dzieckiem.
O polskiej Wigilii ju w XIX w. mówiono,
e jest unikatowa na skal europejsk, a jej
wyjtkowo wynika z nieprawdopodobnej
szlachetnoci, z jak Polacy celebruj nadejcie
Boego Narodzenia. Wigilia to najpikniejszy
triumf staropolskiej tradycji. Stół wigilijny musi
by prosty, nakryty nienobiałym obrusem
wykrochmalonym na blach. Wskazane jest te
włoenie pod obrus sianka – równie dlatego, e
dziki tej tradycji pojawia si kolejny cudowny,
ciepły zapach.
Nie ma w Europie innego kraju, w któ-
rym Wigili przeywano by tak głboko,
a jednoczenie tak... pogasko. Bo w ja-
ki sposób zachowuje ona te zwyczaje,
które s zwizane z naszymi słowia-
skimi przodkami, choby wróenie ze
dziebeł siana spod obrusa – kto wybierze
dłusze, ten bdzie szczliwszy. Etnolodzy s
zdania, e polska Wigilia ma korzenie w poga-
skim kulcie zmarłych przodków, szczególnie
wyczekiwanych tego wieczoru. Std tradycja
pustego nakrycia, które nadal jest okrelane
jako „miejsce dla niespodziewanego gocia”,
cho rzecz jasna, ju bez kontekstu duchowego.
W dawnej Polsce nie wolno było zaj miejsca
100
U waam, e choink powinni ubiera
665947411.011.png 665947411.012.png 665947411.013.png 665947411.014.png 665947411.015.png 665947411.016.png 665947411.017.png 665947411.018.png 665947411.019.png 665947411.020.png 665947411.021.png 665947411.022.png 665947411.023.png 665947411.024.png 665947411.025.png 665947411.026.png 665947411.027.png 665947411.028.png 665947411.029.png 665947411.030.png 665947411.031.png 665947411.032.png 665947411.033.png 665947411.034.png 665947411.035.png
665947411.036.png 665947411.037.png
P O L S K I E W I T A W E D Ł U G
Kapusta z grzybami
To danie wyjtkowe. Ja i moje
dzieci co roku bardzo na nie
czekamy. Kapusta z grzybami
była popisow potraw mojej
mamy i chyba w takiej wersji,
w jakiej j pamitam, jest nie
do odtworzenia. Nie mam
pojcia, jakie czary odprawiała
nad kapust moja mama, ale
to danie co roku smakowało
niebiasko.
w adnym wypadku nie moe by
octowa. Moj ukochan kiszon ka-
pust kupuj w Charsznicy. W wypadku tego
dania kapusta nie moe by lekka, musi si
wczeniej odpowiednio długo i zdrowo kisi,
dziki czemu nie musimy jej nawet płuka
przed gotowaniem. S róne szkoły, ja w wi-
gilijnej kapucie z grzybami zdecydowanie
wol kapust pełn naturalnego soku, mocno
kwan. Nie znosz kapusty krojonej, lubi,
eby si cignła jak spaghetti.
Złoto-czerwone dumne polskie grzyby
s idealnym i równie istotnym elementem
tej potrawy. Moje pochodz od pana Jacka
z Hajnówki, który prowadzi tam punkt skupu
grzybów. Przywo je do niego gospodynie
z okolicznych wiosek. S to grzyby wyjtko-
we – due, dorodne i suszone tradycyjnie na
przypiecku, a mimo to ani troch nieprzy-
palone. Niby to archaizm, ale ten sposób
suszenia sprawia, e grzyby maj mnóstwo
aromatu, a do tego wygldaj przepiknie.
liczne wianki suszonych grzybów dostpne
w sklepach nigdy nie bd smakowa tak, jak te
babcine, pogite grzyby, które ususzymy sami.
Na piecu, na blasze albo na kratce nad blach,
przy piekarniku, w którym pieczemy ciasto
lub chleb. Gdyby komu zdarzyło si przypiec
grzyby zbyt mocno, odradzam dodawanie
ich do kapusty, bo danie stanie si gorzkie
i niesmaczne.
Na kilogram kapusty potrzebujemy około
dwudziestu dorodnych borowików. Taka liczba
zapewni odpowiednio intensywny grzybowy
smak. Do tego odrobina kminku, kilka ziaren
ziela angielskiego, godzików, dobry gatunek
pieprzu i kilogram szarej renety, obranej
i pokrojonej w wiartki, któr dodajemy pod
koniec gotowania.
Do wigilijnej kapusty dorzucam te troch
aromatycznej pigwy, która nie tylko dodaje
daniu aromatu, ale take ułatwia trawienie.
Wigilijna kapusta z grzybami powinna by
lekko zasmaana na lnianym oleju. Moja
mama zawsze robiła j na pełnej słodyczy
mce kasztanowej. Kapust zasmaamy na
samym kocu, gdy grzyby s ju piknie roz-
pite i zapraszaj do jedzenia. Grzybów do
kapusty nigdy wczeniej nie obgotowuj, bo
znam ich pochodzenie i mam pewno, e nie
bd gorzkie. W przeciwiestwie do grzybów
z suszarni mechanicznych, których aromat
ucieka kominem i znika na zawsze.
102
K apusta musi by kiszona naturalnie,
665947411.038.png 665947411.039.png 665947411.040.png 665947411.041.png 665947411.042.png 665947411.043.png 665947411.044.png 665947411.045.png 665947411.046.png 665947411.047.png 665947411.048.png 665947411.049.png 665947411.050.png 665947411.052.png 665947411.053.png 665947411.054.png 665947411.055.png 665947411.056.png 665947411.057.png 665947411.058.png 665947411.059.png 665947411.060.png 665947411.061.png 665947411.063.png 665947411.064.png 665947411.065.png 665947411.066.png 665947411.067.png 665947411.068.png 665947411.069.png 665947411.070.png 665947411.071.png 665947411.072.png
 
665947411.074.png 665947411.075.png 665947411.076.png 665947411.077.png 665947411.078.png 665947411.079.png 665947411.080.png 665947411.081.png 665947411.082.png 665947411.084.png 665947411.085.png 665947411.086.png
Zgłoś jeśli naruszono regulamin