EWANGELIA ŚW. MATEUSZA CZ. 1.pdf

William Barclay

EWANGELIA

ŚW. MATEUSZA

Tom I

Poznań 2002

Tłumaczył: Zdzisław Pawlik

Wydanie poprzednie ukazało się nakładem

Wydawnictwa „Słowo Prawdy” w 1977 r.

Redakcja: Adam Ciorga

WSTĘP DO EWANGELII ŚW. MATEUSZA

Ewangelia synoptyczna

Pierwsze trzy Ewangelie, Mateusza, Marka i Łukasza noszą nazwę

Ewangelii synoptycznych. Nazwa ta od wyrazu greckiego synopis znaczy:

patrzę jednocześnie, obejmuję jednym rzutem oka. Przyczyną takiego

określenia pierwszych trzech Ewangelii jest to, że podają one te same wy-

darzenia z życia Jezusa. Istnieją w nich co prawda pewne dodatki lub

opuszczenia, lecz na ogół materiał jest ten sam. Można go łatwo ułożyć w

trzech równoległych kolumnach, czytać razem i porównywać. Widać

wówczas wyraźnie, że pomiędzy trzema Ewangeliami istnieje jak najściś-

lejszy związek. Jeśli na przykład zestawimy relacje o nakarmieniu pięciu

tysięcy z tych Ewangelii (Mt 14,12-21; Mk 6,30-44; Łk 9,10-17) to prze-

konamy się, że występują w nich te same sformułowania i niemal te same

słowa. Bardzo wymownym tego przykładem jest opowieść o uzdrowieniu

sparaliżowanego (Mt 9, 1-8; Mk 2,1-12; Łk 5,17-26). Trzy relacje są tak

do siebie podobne, że nawet krótkie zdanie wtrącone: „więc mówi do spa-

raliżowanego” – znajduje się w nich dokładnie w tym samym miejscu.

Współzależność trzech Ewangelii jest tak widoczna, że dochodzimy do

wniosku, iż albo wszystkie korzystają z tego samego źródła, albo dwie z

nich opierają się na trzeciej.

Najwcześniejsza Ewangelia

Po dokładnym zbadaniu sprawy dochodzimy do wniosku, że najwcze-

śniej napisano Ewangelię Marka , oraz że pozostałe dwie Mateusza i Łu-

kasza, opierają się na niej. Ewangelię Marka można podzielić na 105 sek-

cji. Z nich, 93 występują u Mateusza a 81 u Łukasza. Ze 105 sekcji Ewan-

gelii Marka tylko 4 nie występują ani u Mateusza, ani u Łukasza. Ewange-

lia Marka ma 661 wersetów, Mateusza – 1068, Łukasza – 1149. Mateusz

posługuje się co najmniej 606 wersetami Ewangelii Marka, Łukasz – 320.

Z 55 wersetów Ewangelii Marka nie podanych przez Mateusza, 31 wystę-

puje w Ewangelii Łukasza, tak więc z całej Ewangelii Marka tylko 24

wersety nie występują w ogóle w Ewangeliach Mateusza i Łukasza. Doty-

czy to nie tylko wersetów. Powtarzają się nawet te same wyrazy. Mateusz

posługuje się słowami Marka w 51%, Łukasz – w 53%.

Mateusz i Łukasz trzymają się mniej więcej Markowego chronolo-

gicznego układu wydarzeń. Tu i ówdzie chronologie Mateusza i Łukasza

różnią się nieco od Markowej, w żadnym jednak wypadku nie są z nią

sprzeczne. Zawsze jeden z Ewangelistów trzyma się chronologii Marko-

wej.

„Poprawki” do Ewangelii Marka

Ewangelie Mateusza i Łukasza są dłuższe od Ewangelii Marka. Moż-

na by z tego wnioskować, że ta ostatnia stanowi podsumowanie obu pozo-

stałych. Istnieją jednak pewne przesłanki wskazujące na to, że Ewangelia

Marka jest wcześniejsza. Ewangeliści Mateusz i Łukasz, jeśli by tak moż-

na powiedzieć, wprowadzili pewne poprawki stylistyczne w stosunku do

relacji Ewangelii Marka. Spójrzmy na kilka przykładów. W pewnych wy-

padkach wydaje się, że Marek daje jakby do zrozumienia, że moc Jezusa

jest ograniczona. Tak mógłby w każdym razie powiedzieć krytyk nasta-

wiony tendencyjnie. Przyjrzyjmy się trzem passusom podającym te same

wydarzenia:

Mk 1,34 – „I uzdrowił wielu , których trapiły przeróżne choroby, i wy-

pędził wiele demonów, ale nie pozwolił demonom mówić, bo Go znali”.

Mt 8,16 – „A On wyrzucał duchy słowem i uzdrawiał wszystkich, któ-

rzy się źle mieli”.

Łk 4,40 – „On zaś kładł na każdego z nich ręce i uzdrawiał ich”.

Przytaczamy dalsze przykłady:

Mk 3,10 – „ Wielu uzdrowił”.

Mt 12,15 – „I uzdrowił ich wszystkich ”.

Łk 6,19 – „I (moc) uzdrawiała wszystkich ”.

Mateusz i Łukasz często zmieniają Markowe „wiele”, „wielu” na

„wszystkich”, jakby nie chcieli wywołać najmniejszego nawet wrażenia,

że moc Pana Jezusa mogła być ograniczona.

Podobne zmiany zauważamy w odniesieniu do relacji o wizycie Pana

Jezusa w Nazarecie. Porównajmy przekazy Marka i Mateusza.

Mk 6,5.6 – „I nie mógł tam dokonać żadnego cudu... i dziwił się ich

niedowiarstwu”.

Mt 13,55 – „ I nie uczynił tam wielu cudów dla niewiary ich”.

Mateusz nie chce nawet sugerować przypuszczenia, że Jezus nie mógł

dokonać jakiegoś wielkiego czynu. Zmienia więc formę wypowiedzi, aby

Plik z chomika:

Inne pliki z tego folderu:

Inne foldery tego chomika: