BIO SKÓRA.pdf

Czowiek zawierzenia

Biografia duchowa Ojca Stanisawa Papczyskiego

Wstp

Na ycie kadego czowieka mona spojrze “z daleka”: zapozna si z gównymi datami

i histori dzie przeze dokonanych, przybliy sobie wiodce idee jego spucizny

pimienniczej, jeli taka pozostaa, oraz posucha opinii innych ludzi o jego yciu. Znacznie

trudniejszym zadaniem jest pozna kogo “z bliska”, spróbowa si z nim zaprzyjani, cho

troch wej w dzieje jego serca.

Celem tej kolejnej biografii Czcigodnego Sugi Boego o. Stanisawa od Jezusa i Maryi

Papczyskiego, Zaoyciela Zgromadzenia Ksiy Marianów, jest przyblienie historii i

osobowoci tego witego czowieka, aby wanie pozna go “z bliska”, znale w nim

duchowego przewodnika w drodze wiary oraz porednika przed tronem Boga. Ogarnijmy

najpierw jednym spojrzeniem jego ycie i dzieo, by potem przypatrze si uwaniej tej

niezwykej historii zawierzenia Chrystusowi i Niepokalanej Jego Matce.

Jan Papczyski (takie byo imi chrzcielne zaoyciela marianów) urodzi si 18 maja

1631 roku w Podegrodziu koo Starego Scza. Po ukoczeniu nauki w kolegiach pijarów i

jezuitów, w 1654 r. wstpi do Zakonu Pijarów w Podolicu na Spiszu. W czasie nowicjatu

odznacza si gorliwoci w modlitwie i wypenianiu zakonnych obowizków. Szybko daa

si pozna jego duchowa dojrzao. luby zakonne zoy po dwóch latach nowicjatu, w dniu

22 lipca 1656 roku w Warszawie. wicenia kapaskie przyj 12 marca 1661 roku w

Brzozowie k. Rzeszowa, z rk biskupa przemyskiego Stanisawa Sarnowskiego. Przeoeni

zakonni zlecili mu nauczanie retoryki w kolegium rzeszowskim. W 1663 roku skierowano go

do Warszawy, gdzie nadal uczy retoryki i zasyn jako znakomity kaznodzieja, wytrawny

spowiednik i kierownik duchowy.

Ojciec Stanisaw, wraz z niektórymi wspóbrami pragncymi radykalnie realizowa swe

powoanie, stara si o popraw jakoci ycia w Zakonie Pijarów. Wspólnie wystpowali wic

przeciwko tym przeoonym, którzy nie do gorliwie przestrzegali zachowania reguy.

Papczyskiego okrzyknito wichrzycielem, co jeszcze bardziej pogbio napicia wewntrz

Prowincji Polskiej zakonu. Wobec tej sytuacji, kierowany mioci do swego zgromadzenia i

pragnieniem przywrócenia spokoju w Prowincji, podzielonej z powodu powstaej

kontrowersji, o. Papczyski poprosi w roku 1669 o zwolnienie ze lubów i pozwolenie na

odejcie z Zakonu Pijarów. Papiesk zgod otrzyma 18 padziernika 1670 r. Wkrótce potem,

w dniu 11 grudnia 1670 r., przebywajc w Kazimierzu pod Krakowem, zoy Bogu i Maryi

osobisty akt ofiarowania, tzw. Oblatio , w którym zadeklarowa, e pragnie nadal y jako

zakonnik oraz wyrazi zamiar zaoenia Zakonu Marianów. Zrealizowa go w trzy lata póniej

w 1673 roku w Puszczy Korabiewskiej (dzi Mariaskiej) koo Skierniewic.

Pierwsz wspólnot marianów zatwierdzi bp Jacek wicicki, podczas wizytacji

kanonicznej diecezji poznaskiej, dnia 24 padziernika 1673 roku. Jej celem byo szerzenie

kultu Niepokalanego Poczcia Najwitszej Maryi Panny, pomoc zmarym, zwaszcza nagle i

bez przygotowania, tj. onierzom i ofiarom zarazy oraz dziaalno apostolska, w

szczególnoci wród “ludu prostego” i religijnie zaniedbanego. Idee te zawar o. Stanisaw w

“Regule ycia”, pierwszych konstytucjach Zakonu Marianów. Kocielne zatwierdzenie

nowego zgromadzenia miao miejsce w roku 1679 r., a Stolica Apostolska 24 listopada 1699

roku zezwolia marianom na skadanie lubów uroczystych.

Ojciec Papczyski zmar w opinii witoci 17 wrzenia 1701 roku i zosta pochowany w

kociele Wieczerzy Paskiej w Nowej Jerozolimie (dzisiaj Góra Kalwaria koo Warszawy).

Czowiek zawierzenia

Dowiadczenie mioci i Opatrznoci Boej

ycie Zaoyciela Marianów byo nade wszystko dowiadczeniem ywego Boga

obecnego w historii ludzi, bliskiego czowiekowi; Boga, który objawia si w tajemnicy

Wcielenia, a w dziele Odkupienia przekazuje kademu swoj zbawcz mio. Pisa o tym:

Mio Boa wobec ludzi [...] jest tak wielka, e jzyk ludzki, a nawet anielski, nie jest w

stanie jej wyrazi, a umys nie moe jej poj. Jeli by bowiem pomin inne akty mioci i

jeli by nic innego nie zostao nam ukazane oprócz tego, e dla zbawienia caego rodzaju

ludzkiego Bóg postanowi da na caopaln ofiar swego Jedynego Syna i faktycznie to

uczyni, ju to samo z pewnoci byoby wyrazem nieskoczonej, bezinteresownej i niepojtej

mioci (Inspectio cordis).

Ojciec Papczyski t darmow mio Boga Ojca dostrzega w wydarzeniach swojego

ycia przez liczne znaki Opatrznoci Boej. Pierwsze jego biografie, napisane przez o.

Mansueto Leporiniego, franciszkanina, i o. Kazimierza Wyszyskiego, marianina (ich

wiarygodno ródowa zostaa potwierdzona w trakcie procesu kanonizacyjnego o.

Papczyskiego) wyraaj przekonanie wiadków jego ycia, e sam Bóg strzeg swego sug

jak renicy oka. Na potwierdzenie tej prawdy zgromadzone s w nich bardzo liczne

wiadectwa o miertelnych zagroeniach, w jakie may Jan popada z powodu wypadków czy

chorób, a z których zosta cudownie wybawiony. Miao to unaoczni wielk dobro Boga

Ojca, który troszczy si o swoje dziecko.

Najstarsze zachowane fragmenty pism o. Papczyskiego z okresu nowicjatu u pijarów, a

wic z ok. 1656 roku, daj wyraz jego wdzicznoci wobec Boga za otrzymane

dobrodziejstwa, zwaszcza za aski duchowe. Nie inaczej - w perspektywie zbliajcej si

mierci – patrzy na minione ycie: Skadam dziki Boskiemu Majestatowi za aski,

przychylno, dary i dobrodziejstwa, którymi zostaem najhojniej obsypany ( Pierwszy

testament ).

Od dziecistwa nosi w sobie dowiadczenie bliskoci i dobroci Boga, który ma

upodobanie w czowieku o czystym sercu. W okresie nauki w Nowym Sczu, kiedy

spostrzeg, e jego nauczyciel - skdind zasugujcy na uznanie ze wzgldu na du wiedz –

prowadzi si niemoralnie, gorszc uczniów, Janek uciek z tej szkoy, by nie ulec jego zemu

wpywowi. Wpojono mu - zapewne w domu rodzinnym - e zbawienie duszy naley

przedoy ponad powodzenie w tym wiecie. Wanie za zachowanie od grzechu by Bogu

najbardziej wdziczny. Na doczesn rzeczywisto stara si patrze oczami wiary,

najwiksz warto miao to, co prowadzio do zbawienia, a podobanie si Bogu byo

waniejsze ni korzystanie z przyjemnoci tego wiata.

wiato Boej mioci pyno do serca o. Papczyskiego take przez rodziców: prawego,

ale wymagajcego ojca, Tomasza i matk Zofi, odznaczajc si pobonoci i

cierpliwoci. Byoby pomniejszeniem ich roli poprzestanie tylko na tak ogólnych

charakterystykach.

Tomasz Papka (o. Stanisaw zmieni swoje nazwisko na Papczyski w okresie studiów)

musia uchodzi za czowieka uczciwego i godnego zaufania, skoro podegrodzka spoeczno

wybieraa go na swego sotysa. Wanie prostolinijno i uczciwo bd cechowa o.

Papczyskiego w caym jego yciu. Dziki zaradnoci i gospodarnoci ojca, Janek po

skoczeniu nauki w szkole parafialnej móg nadal ksztaci si w kolegiach z dala od

Podegrodzia. Tomasz wpaja te swoim dzieciom cnot pracowitoci. Gdy syn nie czyni

postpów w szkole, a potem j opuci, zosta natychmiast posany do opieki nad stadem

owiec. Po latach Zaoyciel Zakonu Marianów bdzie wpaja swoim wspóbraciom

konieczno oddawania si pracy, nigdy nie przedkada jej jednak ponad modlitw i formacj

duchow: Dwie s ozdoby, którymi bardzo janiej wite instytuty: cnota i wyksztacenie.

Cnot pokazuje przestrzeganie reguy zakonnej, wyksztacenie zaleca poytek blinich [...]

Czowiek zawierzenia

Nikt przeto nie bdzie si uchyla od modlitwy tak mylnej, jak ustnej i od innych naszych

wspólnych i zwyczajowych wicze oraz zaj naukowych ( List do marianów w Puszczy

Korabiewskiej , 19 kwietnia 1690 r.).

Zamiowanie do ycia modlitwy zaczerpn zapewne od swej matki, kobiety

promieniejcej prostot i pobonoci. Przynaleno do licznych bractw bya bez wtpienia

znakiem jej religijnoci, przekazywanej potomstwu. Pobono Zofii Papki wyraaa si

równie w gboko ewangelicznej postawie przebaczenia, o czym wspomina w biografii

Zaoyciela o. K. Wyszyski. Zofia, zniewaona i pobita przez swego ssiada, darowaa mu

krzywd, a przykadem swej postawy potrafia uspokoi take porywczo modego Jana,

który chcia pomci matk. Jej cierpliwo miaa dobroczynny wpyw na ma, czowieka

skdind gwatownego i czasem nawet agresywnego, którego Zofia skonia równie do

przebaczenia swoim krzywdzicielom. Mody o. Papczyski wzrasta wic w rodowisku

rodzinnym, gdzie pobono wpywa na konkretne wybory i postawy w yciu.

Pena znaków Opatrznoci Boej jest te historia “kariery naukowej” modego Jana.

Posany do szkoy w wieku okoo siedmiu lat, szybko zaprzesta nauki, nie mogc sprosta

najbardziej elementarnym jej wymogom. Upokorzony, wróci do domu, by pa owce. W tym

czasie wydarzyo si co, co rozbudzio jego umys i cakowicie zmienio nastawienie do

nauki. Biografowie cz to ze szczególn ingerencj Matki Boej, do której zwróci si w

modlitwie o pomoc. W tajemnicy przed rodzicami wróci do szkoy i bez trudnoci, przez

par godzin opanowa cay alfabet. W cigu 3 lat ukoczy z dobrymi wynikami szko

podstawow, rozpocz kurs szkoy redniej, ale niespodziewanie popad w stan niechci do

nauki i wróci do pracy przy wypasaniu owiec.

Dziecistwo o. Papczyskiego pozwala dostrzec, jak aska Boa zmagaa si z

niestaoci jego charakteru. Wycofywania si i powroty, apatia i zaangaowanie, zagubienie,

samowolne, zmienne decyzje splatay si w histori wprost dramatyczn. Zdolny ucze

dwukrotnie wraca do stada owiec, a po czasie namysu podejmowa now prób. Jan wyszed

z tych zawirowa na tyle uformowany, e ju w wieku 15 lat opuci dom rodzinny, by

kontynuowa nauk w zakresie szkoy redniej w Podolicu, Jarosawiu i we Lwowie,

oddalonych o setki kilometrów od rodzinnego Podegrodzia, w którym szkoa nie dawaa

moliwoci dalszych studiów. Przezwyciywszy trudnoci wewntrzne, musia teraz stawi

czoo zdarzeniom od niego niezalenym: dwukrotnie bardzo powanie zachorowa, opuszcza

kolegia w Podolicu i we Lwowie na skutek czy to zbliajcej si zarazy, czy te dziaa

wojennych, prac korepetytorsk zarabia na swe utrzymanie. Te zmagania z sob i z

przeciwnociami zewntrznymi miay dla przyszego Zaoyciela Zakonu Marianów warto

nieocenion. Uczyniy ze czowieka zawierzenia, który wszystko zawdzicza asce Boej, i

zarazem ma nieustpliwego, niecofajcego si przed najtrudniejszymi wyzwaniami. M.

Leporini, pierwszy biograf o. Papczyskiego, zamkn to ogólnym, ale stanowczym

stwierdzeniem, e zwyk on pokada nadziej tylko w Opatrznoci Boej .

Powicony Bogu

Pocignity mioci Boga, Jan Papczyski postanowi powici Mu wszystko.

Ostateczn decyzj o wstpieniu do zakonu podj w wieku 23 lat, cho prawdopodobnie

myla o tym kilka lat wczeniej. Mia za sob trudn drog szkoln, dowiadczenie choroby i

godu, ubóstwa i oddalenia od domu rodzinnego. Pokonawszy te przeciwnoci, móg wreszcie

z nadziej patrze w przyszo. Osignicia w nauce (ukoczenie szkoy redniej i filozofii)

rokoway mu prac i stanowiska, szczliwe i zapewne dostanie ycie. Rodzina wyszukaa dla

niego dobr kandydatk na on, liczc, e odnajdzie spokój w gniedzie rodzinnym, po

burzliwych latach nauki i tuania si po wiecie. On jednak postanowi powici si subie

Boej na drodze ycia zakonnego.

Czowiek zawierzenia

Póniejsze pisma i decyzje yciowe O. Papczyskiego wskazuj, e ycie zakonne

uwaa on za najdoskonalsz form realizowania Ewangelii, cho dostrzega moliwo

denia do witoci take w yciu wieckim. Pragn jednak y ideaem ewangelicznym w

sposób doskonay, aby w ten sposób naladowa Jezusa i Maryj. Dlatego postanowi wstpi

do zgromadzenia zakonnego. W modoci mia mono bliszego poznania dwóch zakonów,

w których zdobywa wyksztacenie: jezuitów i pijarów. Wybra ten drugi, u pocztków

tworzenia; co wicej, w tym czasie nieposiadajcy penych praw zakonnych na skutek decyzji

Stolicy Apostolskiej w 1646 roku. To ograniczenie i oczekiwanie na przywrócenie pijarom

moliwoci skadania lubów, by moe opónio decyzj Jana o wstpieniu na drog

zakonn, gdy jednak decyzja zostaa podjta, z wielkim entuzjazmem wstpowa do pijarów;

pokocha te szczer i gbok mioci swój wybrany zakon, który mia ksztaci duchowo

zaniedban i biedn modzie, dajc wiadectwo ubóstwa i pobonoci. W póniejszych

pismach, o. Papczyski bdzie nazywa zakon pijarski najwitszym Zgromadzeniem Szkó

Pobonych, droszym nad ycie Zgromadzeniem Szkó Pobonych, najmilszym Towarzystwem

Ubogich Matki Boej ( Fundatio domus recollectionis ). Pragn w nim pozosta do koca

ycia. Opatrzno Boa przygotowywaa jednak dla niego inn drog - inne, doniose zadanie.

Przywdziawszy habit pijarski, otrzyma Jan Papczyski zakonne imi Stanisaw od Jezusa

i Maryi . Nadawao ono kierunek jego yciu. Nowym patronem o. Papczyskiego zosta w.

biskup krakowski Stanisaw, mczennik za wiar i wolno Kocioa, nieustraszony obroca

wartoci ewangelicznych. Ojciec Stanisaw wiadomie wstpi na drog obrony wartoci,

nieraz potem przedkadajc je ponad swoje ycie. Predykat “od Jezusa i Maryi” w powoaniu

zakonnym wyraa si b dzie w umiowaniu Chrystusa Ukrzyowanego i Maryi

Niepokalanie Pocztej.

Od pocztku pobytu w zakonie Stanisaw Papczyski caym sercem zaangaowa si w

realizacj swego powoania. Piszc w 1675 roku o yciu we wspólnocie Szkó Pobonych (a

wic 4 lata po odejciu z niej), wyznaje: bardzo ceniem moje powoanie nie skdind, jak od

Boga pochodzce ( Fundatio domus recollectionis ). Za wielk ask poczytywa sobie

powoanie do wspólnoty zaoonej przez Józefa Kalasantego. Przyj styl ycia tego zakonu

za swój wasny. Cay oddawa si dzieom zleconym przez przeoonych, widzc w tym dla

siebie i wiernych drog do witoci. Jak gosi Dekret o heroicznoci cnót , Stanisaw

Papczyski “ w pierwszym roku nowicjatu poczyni takie postpy w yciu zakonnym, i z

pocztkiem drugiego roku nowicjatu móg by skierowany na studia teologiczne do

Warszawy. Tam [...] w roku 1656 zoy trzy luby proste - czystoci, ubóstwa i posuszestwa,

a take po czterech wiceniach niszych otrzyma subdiakonat”. Pierwsze lata podania

drog rad ewangelicznych zwiastoway pikne i radosne powoanie.

Przedkadajc ponad wszystko denie do witoci, wiadomy braków minionego ycia,

Stanisaw modli si do Boga przed zoeniem lubów: S praw, abym po tak wielu zych

uczynkach spenia dobre w mym powoaniu . O swoich “wielu zych uczynkach” Suga Boy

pisa w Secreta Conscientiae dla wasnego upokorzenia. By to rodzaj spowiedzi, w której

wyznawa braki i grzechy modoci popenione przed wstpieniem do zakonu pijarów, a

pozostawi te wspomnienia, jak drugi Augustyn, po to, aby inni mogli go potpia (Akta

Procesu Informacyjnego). Czynienie dobra uzna za swoje naczelne zadanie. Okazji do tego

nie brakowao. Szybko zosta wykadowc retoryki. Po wiceniach diakonatu i prezbiteratu

w 1661 roku, zyska nadto opini doskonaego mówcy i gorliwego duszpasterza. Pomimo

jego modego wieku, wiele wybitnych osobistoci – wród nich nuncjusz Antoni Pignatelli,

przyszy papie Innocenty XII – udawao si do niego do spowiedzi, szukajc porady

duchowej. Stopniowo doskonali si w pracy dydaktycznej. Napisa 6-tomowy podrcznik

retoryki, którego streszczenie Prodromus reginae artium (Wprowadzenie do retoryki)

doczekao si wielu wyda.

Czowiek zawierzenia

Szczególnym znamieniem powoania zakonnego o. Papczyskiego by gboki zwizek

duchowy z zaoycielem zakonu pijarów - w. Józefem Kalasantym. Ojciec Papczyski

widzia w nim ywego wiadka Ewangelii, a przez to swego przewodnika duchowego.

Modemu kapanowi powierzono funkcj wicepostulatora sprawy beatyfikacyjnej zaoyciela

zakonu pijarów. Jako zadanie postawiono mu zdobycie wród elit kocielnych i pastwowych

listów postulacyjnych na rzecz rozpoczcia procesu w Rzymie. Entuzjazm i gorliwo o.

Stanisawa sprawiy, e w cigu roku wiele znamienitych osobistoci i instytucji

Rzeczypospolitej poparo postulat uznania witoci zaoyciela zakonu pijarów. Dziki temu

Stolica Apostolska moga rozpocz jego proces beatyfikacyjny na poziomie rzymskim.

Ojciec Stanisaw Papczyski zyskiwa uznanie wspóbraci i wiernych. Mona by mówi o

spenionym kapanie-zakonniku.

Z Chrystusem ukrzyowanym

Szczere pragnienie cakowitego powicenia si Bogu musiao si spotka w yciu o.

Papczyskiego z dowiadczeniem krzya. Ojciec Stanisaw podj go w jednoci z

Chrystusem cierpicym. W yciu Zaoyciela Zakonu Marianów moemy odnale 3 okresy

szczególniejszego uczestniczenia w mce Paskiej.

Pierwsze dowiadczenie spado na 17-letniego Janka, gdy przebywa we Lwowie, aby

dokoczy kurs gramatyki w kolegium jezuitów. Z powodu niedostatecznego przygotowania

naukowego i braku listów polecajcych, nie zosta przyjty. Zamiast oddawa si wycznie

dalszemu ksztaceniu, musia zdobywa podstawowe rodki do ycia, przez pótora roku

udzielajc korepetycji dwom synom mieszczan lwowskich. Jakby tych przeszkód i

dowiadcze byo mao, w roku 1667 zapad on na cik i zaraliw chorob, wskutek czego

znalaz si na ulicy. Przez kilka miesicy dzieli los z bezdomnymi i ebrakami, spa na ulicy

lub w barogu, dozna wielu upokorze i takiej niemocy fizycznej, która uniemoliwia mu

nawet pójcie do kocioa w uroczysto Boego Narodzenia. Zdao si, e Bóg go cakowicie

opuci. Porównania czynione przez biografów do sytuacji biblijnego Hioba nie s tu adnym

naduyciem. Pogronym w gorczce, w rodku zimy, z ciaem pokrytym wrzodami, prawie

godujcym Jankiem zaopiekowa si najpierw nieznany z imienia czowiek, a po nim

lwowska rodzina Snopków, która, pomimo odraajcej choroby wierzbu, przyja Janka do

swego domu, zapewniajc mu opiek i stopniowy powrót do zdrowia. Od tego czasu Jan, a

potem o. Stanisaw Papczyski ze szczególn mioci bdzie si odnosi do ubogich,

bezdomnych i pokrzywdzonych przez los.

Kilkanacie lat póniej dowiadczy o. Stanisaw innego krzya i to za spraw swoich

wspóbraci w powoaniu zakonnym. Pierwsze lata pobytu u pijarów wcale nie zwiastoway

dramatycznego epilogu tej historii, czyli odejcia o. Papczyskiego z zakonu. Konflikt

midzy modym kapanem a niektórymi z przeoonych rozpocz si w 1665 roku sporem o

wybór przeoonych. Ojciec Stanisaw by przekonany, na podstawie opinii znawców prawa

kanonicznego, e przeoeni w prowincji polskiej pijarów powinni by wybierani nie przez

generaa, ale w samej prowincji, podczas kapituy. Swoje pogldy gosi publicznie, co

rodzio pewne napicie w zakonie. Tymczasem w roku 1665 nowy przeoony zosta

wybrany, po raz kolejny, nie w prowincji, ale w Rzymie, co zaostrzyo sytuacj. Z czasem

doszed drugi wtek napicia: upominanie si przez o. Papczyskiego o zachowanie karnoci

zakonnej. Ju od nowicjatu Suga Boy odznacza si gorliwoci w praktyce ycia

zakonnego i codziennej wiernoci regule. Wszelkie agodzenie czy niewierno wobec tych

wartoci spotykay si z jego dezaprobat, co okrelono podczas jednej z kapitu prowincji

polskiej jako “postaw wichrzycielsk”. Z powyszych powodów stosunki z przeoonymi

zakonnymi staway si coraz bardziej napite, nie tyle z powodu jego nieposuszestwa, co

Plik z chomika:

Inne pliki z tego folderu:

Inne foldery tego chomika: