fizjoterapia_po_zabiegach_artroskopowych_i_endoprotezoplastyce.pdf

www.pandm.prv.pl

Fizjoterapia po zabiegach artroskopowych i endoprotezoplastyce

PO ARTROSKOPII

Proces usprawniania mo Ň na podzieli ę na 3 etapy:

ochrona przeszczepu i restrykcje w zakresie ruchu oraz rodzaju aktywno Ļ ci

II - 6-12 tydzie ı :

odzyskanie funkcjonalnego zakresu ruchu,

masy mi ħĻ niowej,

- sprawno Ļ ci ko ı czyny w zakresie codziennej lokomocji

- wył Ģ czenie sportu i ę wicze ı w otwartych ł Ģı cuchach kinematycznych,

III - 12 tydzie ı -6 m-cy :

powrót do pełnej sprawno Ļ ci operowanej ko ı czyny

Rehabilitacja :

- ę wiczenia bierne na szynie CPM

- ę wiczenia czynne, których celem jest wyuczenie prawidłowej kokontrakcji.

Kokontrakcja polega na Ļ wiadomym kontrolowaniu napi ħ cia mi ħĻ ni kolana w sposób, który

zapewnia wytworzenie stabilizacji czynnej (mi ħĻ niowej) stawu i ochron ħ przeszczepu przed

nadmiernym obci ĢŇ eniem.

- ę wiczenia m.czworogłowego uda

- ę wiczenia izometryczne

- ochładzanie

- pole magnetyczne

- trening ogólny i ukierunkowany bez tzw. aktywno Ļ ci " Ļ cinaj Ģ cych"(ruch ko Ļ lawi Ģ co-

skr ħ tny, jak np.: pivot w koszykówce, zwody w piłce no Ň nej czy slalom w je Ņ dzie na

nartach).

- wyuczenie mechanimów ochronnych ( odci ĢŇ aj Ģ cych)

- Pierwsze ę wiczenia z obci ĢŇ eniem mo Ň na rozpocz Ģę po około 3 miesi Ģ cach od

zabiegu

- Ę wiczenia w zamkni ħ tych ła ı cuchach kinematycznych

Bezpieczny powrót do sportu wyczynowego mo Ň e nast Ģ pi ę po wygojeniu przeszczepu i

odzyskaniu pełnej sprawno Ļ ci stawu i kontroli mi ħĻ niowej sensomotorycznej

(tzw. propriocepcja i kokontrakcja) realnie po 5-8 miesi Ģ cach od zabiegu.

Rekonstruowane wi ħ zadło przechodzi proces tzw. "ligamentyzacji " - przebudowy

przeszczepu w tkank ħ zbli Ň on Ģ strukturalnie do pierwotnego wi ħ zadła (wnikanie naczy ı i

tworzenie zako ı cze ı nerwowych).

Proces ten ko ı czy si ħ 2-3 lata po zabiegu.

I - ok. 6-8 tygodni po zabiegu do czasu wro Ļ ni ħ cia Ļ ciegien w kanały kostne

www.pandm.prv.pl

Artroskopia

czyli wziernikowanie stawu za pomoc Ģ układu optycznego poł Ģ czonego lub nie z kamer Ģ i

monitorem, nale Ň y do mało inwazyjnych technik diagnostyczno-operacyjnych w chirurgii

stawów m.in. stawu kolanowego. Dzi ħ ki powi ħ kszeniu obrazu diagnostyka stała si ħ bardzo

precyzyjna, co wpłyn ħ ło na rozwini ħ cie si ħ specyficznych, mało inwazyjnych technik

operacyjnych w ró Ň nych schorzeniach stawu kolanowego np.: meniscectomii czy plastyki

wi ħ zadeł w uszkodzeniach ł ħ kotek i wi ħ zadeł.

Rodzaj zabiegów artroskopowych stawu kolanowego:

diagnostyczna błony maziowej kolana z biopsj Ģ lub bez,

z jedn Ģ meniscektomi Ģ (przy Ļ rodkow Ģ lub boczn Ģ wł Ģ czaj Ģ c golenie ł Ģ kotki),

z dwoma meniscektomiami (przy Ļ rodkow Ģ i boczn Ģ wł Ģ czaj Ģ c golenie ł Ģ kotki)

z przeci ħ ciem troczków bocznych rzepki niezale Ň nie od metody,

z szyciem jednej ł Ģ kotki (przy Ļ rodkowej lub bocznej), - z szyciem dwóch ł Ģ kotek

(przysrodkowej i bocznej),

z uwolnieniem operacyjnym zachyłków kolana (artroliza),

z usuni ħ ciem ciał wolnych (osteochondritis dissecans, fragmenty chrz Ģ stki itp.)

z cz ħĻ ciow Ģ synowektomi Ģ jedno - kompartmentow Ģ (wyci ħ cie pliki),

z synowektomi Ģ wielo-kompartmentow Ģ (dwa lub wi ħ cej przedziałów kolana)

z plastyk Ģ powierzchni chrz ħ stnej (golenie, chondroplastyka termiczna),

z plastyk Ģ chrz Ģ stki metod Ģ mikrozłama ı ,

plastyka chrz Ģ stki za pomoc Ģ przeszczepu własnego z u Ň yciem bloczków chrz ħ stno -

kostnych,

stabilizacja osteochondritis dissecans (strzałki, Ļ ruby),

z plastyk Ģ dołu mi ħ dzykłykciowego,

z wyci ħ ciem fragmentów uszkodzonych struktur (kikut WKP),

z usuni ħ ciem Ļ ródstawowych elementów zespalaj Ģ cych ( Ļ ruby, kołki, staplery,

usuni ħ cie wyro Ļ li kostnych,

plastyka wi ħ zadła krzy Ň owego przedniego z u Ň yciem Ļ ci ħ gien mi ħĻ ni zginaczykolana

autogennych 1/3 Ļ rodkowej wi ħ zadła wła Ļ ciwego rzepki autogennego.

Rodzaj zabiegów artroskopowych stawu barkowego:

akromioplastyka,

rekonstrukcja pier Ļ cienia rotatorów,

stabilizacja i plastyka uszkodze ı obr Ģ bka stawowego,

uwolnienie ze zrostów barku zamro Ň onego.

Rodzaje zabiegów artroskopowych - http://www.klinika.net.pl/texty/artroskopia.htm

www.pandm.prv.pl

PO ENDOPROTEZOPLASTYCE

Post ħ powanie zapobiegawczo-ochronne przed operacj Ģ polega na :

nauczaniu wła Ļ ciwego posługiwania si ħ kulami,odpowiednio do istniej Ģ cych zmian w

narz Ģ dzie ruchu oraz wyst ħ puj Ģ cych zaburze ı chodu.

Umiej ħ tno Ļę prawidłowego wykorzystania kul inwalidzkich w celu odci ĢŇ enia stawu

biodrowego ma istotne znaczenie w jego mechanicznej ochronie nie tylko we wczesnym, ale

tak Ň e w pó Ņ niejszym okresie pooperacyjnym.

- wzmocnienie siły mi ħĻ niowej

- ę wiczenia izometryczne zwykłe

Post ħ powanie we wczesnym okresie pooperacyjnym:

odpowiednie uło Ň enie

Operowana ko ı czyna powinna by ę uło Ň ona w lekkim zgi ħ ciu w stawie biodowym,

wynosz Ģ cym ok 20 i odwiedzeniu o k Ģ t około 30.

Nale Ň y równie Ň zabezpieczy ę ko ı czyn ħ przed przypadkowym skr ħ ceniem na zewn Ģ trz,

ustawiaj Ģ c j Ģ w tzw. poło Ň eniu po Ļ rednim. Uło Ň enie operowanej konczyny w takiej pozycji,

na odpowiedniej szynie, nie tylko chroni staw przed zwichni ħ ciem w pierwszych godzinach

po operacji, gdy działa jeszcze znieczulenie, lecz zapewnia równie Ň dogodne warunki gojenia

tkanek.

W tej sytuacji niewła Ļ ciwa pozycja ko ı czyny, przywiedzenie poł Ģ czone z rotacj Ģ zewn ħ trzn Ģ

uda, spowodowa ę mo Ň e zwichni ħ cie w operowanym stawie a w przypadku znacznej

osteoporozy.

- ę wiczenia czynne odcinków nie obj ħ tych unieruchomieniem

- ę wiczenia izometryczne zwykłe

- ę wiczenia synergistyczne

ę wiczenia synkinetyczne

pionizaj ħ chorego i nauk ħ chodzenia o kulach rozpoczyna si ħ na ogół w 3,4dniu po

operacji

Na pełne obci ĢŇ enie operowanego stawu mo Ň na zezwoli ę po 3-4 miesi Ģ cach od operacji i to

wył Ģ cznie po spełnieniu nast ħ pujacych warunków:

•

bezbolesno Ļę operowanego biodra,

•

dobry zakres ruchów w operowanym stawie,

•

ujemny objaw Trendelenburga,

•

prawidłowy obraz RTG operowanego biodra

Po cementowej implantacji endoprotezy ,

w mair ħ odzyskiwania sprawno Ļ ci operowanej ko ı czyny, chory mo Ň e wcze Ļ niej rozpocz Ģę

jej cz ħĻ ciowe obci ĢŇ anie, staraj Ģ c si ħ jednak przy tym przenosi ę wi ħ kszy ci ħŇ ar na kule.

Nast ħ puje to zwykle podczas 2,3 tygodnia po operacji.. Najogólniej mo Ň na stwierdzi ę , Ň e

wszelkie ę wiczenia wykonywane zwłaszcza we wczesnym okresie pooperacyjnym

ukierunkowane :

www.pandm.prv.pl

na zwi ħ kszenie zakresu ruchów w operowanym stawie,

wzmocnienie siły mi ħĻ niowej

nie mog Ģ wyzwala ę bólu

nie powinny wywiera ę nieko Ň ystnego wpływu na stabilno Ļę endoprotezy osadzonej w

wytworzonym ło Ň u kostnym .

Po wygojeniu si ħ rany operacyjnej bardzo korzystn Ģ form ħ usprawnienia operowanego stawu

stanowi Ģ ę wiczenia w basenie, prowadzone pod nadzorem kinezyterapeuty. Du ŇĢ warto Ļę

terapeutyczn Ģ maj Ģ tak Ň e ę wiczenia bloczkowe wykonywane w odci ĢŇ eniu ko ı czyny.

Unoszenie podczas ę wicze ı operowanej ko ı czyny z wyprostowanym stawem kolanowym

powinno by ę bezwzgl ħ dnie zakazane z powodu bardzo niekorzystnych napr ħŇ e ı

powstaj Ģ cych pomi ħ dzy głow Ģ a panewk Ģ sztucznego stawu.

Istotn Ģ rol ħ w ochronie operowanego biodra spełnia ę mog Ģ tak Ň e nawet tak proste Ļ rodki

pomocnicze, jak szczypce słu ŇĢ ce do podnoszenia ró Ň nych przdmiotów z podłogi lub ły Ň ka

do obuwia z wydłu Ň on Ģ r Ģ czk Ģ .

Posługiwanie si ħ nimi eliminuje w znacznej mierze konieczno Ļę schylania si ħ i zwi Ģ zane z

tym ruchem niekorzystne obci ĢŇ enia operowanego stawu.

Plik z chomika:

Inne pliki z tego folderu:

Inne foldery tego chomika: