Przybyszewski.odt

(30 KB) Pobierz

Stanisław Feliks Przybyszewski przyszedł na świat 7 maja 1868 roku w Łojewie pod Inowrocławiem, a zmarł  23 listopada 1927 w Jarontach pod Inowrocławiem.
Określany jako meteor Młodej Polski przeszedł do historii literatury polskiej i europejskiej jako pisarz, poeta, dramaturg, nowelista, propagator haseł sztuka dla sztuki (kontynuacja myśli Miriama) i naga dusza (czyli wyzwolona z ograniczeń filisterskiej moralności i więzów racjonalizmu). Jest autorem głośnego manifestu Confiteor z 1899 roku, którym zdaniem wielu zapoczątkował epokę Młodej Polski.
Jako jeden z nielicznych polskich twórców, został już za życia okrzyknięty legendą. Posiadał charyzmę, umiał prowokować, nie bał się konfrontacji.

Przybyszewski pisał zarówno w języku polskim oraz języku niemieckim. Twórczość w tym drugim języku zyskała mu rozgłos w Niemczech, Skandynawii, Czechach, następnie w Polsce.
Od dzieciństwa nie wykazywał zainteresowania nauką, nie osiągał dobrych wyników, a konflikty z kolegami wypełniały jego szkolne lata.
Po maturze zdecydował się na studia za granicą. Wyjechał do Berlina, gdzie na tamtejszej politechnice i uniwersytecie podjął najpierw studia architektoniczne, a później medyczne . Niestety skreślono go z listy studentów po aresztowaniu za kontakty z ruchem robotniczym.

W tamtym okresie Przybyszewski zafascynował się satanizmem i filozofią Nietschego, średniowieczną magią, gotykiem, mistycznymi, antyracjonalnymi aspektami ludzkiej natury . Było to pośrednim powodem decyzji o porzuceniu nauki i intensywnym uczestnictwie w życiu artystycznej cyganerii:.
W latach 1892-1893 zaczął przygodę z dziennikarstwem jako redaktor w tygodniku socjalistycznym „Gazeta robotnicza”, przeznaczonym dla polskiej emigracji zarobkowej.
Pierwszą poważną partnerką Przybyszewskiego była Marta Foerder, z którą miał troje nieślubnych dzieci (Bolesława, Mieczysławę i Janinę).

W 1893 roku poznał i poślubił piękną, określaną jako oszałamiającą Norweżkę Dagny Juel – pianistkę, tłumaczkę, autorkę dramatów, utworów poetyckich prozą i wierszy, , muzę międzynarodowej cyganerii, z którą tworzył jedną z najbardziej fascynujących par końca XIX wieku.

Do kraju Przybyszewski powrócił w 1898 roku. Zamieszkawszy w Krakowie, od razu objął redakcję "Życia" (przy współpracy Stanisława Wyspiańskiego) i, entuzjastycznie powitany przez młode pokolenie artystyczne, stał się ideowym przywódcą Młodej Polski. Pismo jednak powodów cenzuralnych i finansowych upadło w 1900 roku.

W czasie tym poznał Jana Kasprowicza z żoną, z którą potem się związał, rozbijając małżeństwo

twórcy Hymnów.
Wówczas to Dagny, odepchnięta na dalszy plan przez prawowitego małżonka, zajmującego się teraz nową kochanką Jadwigą, porzuciła go i przez rok tułała się po Europie.

Zwaśnieni Przybyszewscy pogodzili się w 1901 roku w Warszawie.

W tym czasie pisarz często wyjeżdżał do Rosji, gdzie cieszył się dużą popularnością. Razem z zespołem aktorskim wystawiającym jego dramaty, podróżował po Petersburgu, Kijowie i Odessie. Gdy w 1905 roku wybuchła rewolucja, pisarz postanowił wraz z Jadwigą przeprowadzić się do bezpieczniejszego Torunia.
Rok później wyjechali do Monachium.
Aby się utrzymać, Stanisław postanowił wykorzystać swój talent na potrzeby propagandy. Zaczął pisać agitacyjne broszury wojenne.
Po zakończeniu wojny na krótko zamieszkał w Czechach, by w 1919 roku powrócić do Polski. Najpierw osiedlił się w Poznaniu, potem Gdańsku, a na końcu w Warszawie. Pracował tam w kancelarii prezydenta RP.
Za zasługi otrzymał Krzyż Oficerski i Komandorię Orderu Polonia Restituta.

Na kilka miesięcy przed śmiercią, w listopadzie Przybyszewski powrócił na ojczyste Kujawy.  Po śmierci został pochowany w miejscu, które wybrał przed śmiercią – przykościelnym cmentarzu w Górze,.

Zgłoś jeśli naruszono regulamin