Systemy transportu wewnętrznego
Organizacja i wybór odpowiedniego systemu transportu wewnętrznego zależą od potrzeb przedsiębiorstwa, jego warunków produkcyjnych oraz założeń ekonomicznych. Wyróżniamy kilka systemów transportu wewnętrznego, przy czym dwa pierwsze zaliczane są do najczęściej stosowanych. Są to:
© system wahadłowy;
© system obwodowy;
© system według rozkładu jazdy;
© system nieregularny (pozaplanoway).
System wahadłowy przewozów występuje, gdy środek transportu przewozi ładunek tylko między dwoma punktami.
Przewóz towaru jest stały i równomierny. Transport towaru z punktu A do B oraz z powrotem stanowi jeden pełen cykl.
Podczas transportu wahadłowego zachodzi jednak niebezpieczeństwo, iż jeden z przejazdów będzie przejazdem pustym. W takim przypadku pełen cykl jest obciążony tylko w 50%. Następuje przemieszczanie środka transportu jednak bez transportowanego towaru. Nie jest to optymalne i ekonomicznie uzasadnione działanie. Dlatego też należy dążyć do przejazdu z ładunkiem w całym cyklu.
System obwodowy przewozów występuje, gdy środek transportu przewozi ładunek po sieci składającej się z wielu punktów odbioru. Ruch środka transportowego jest zaprojektowany według ustalonej trasy. Występują tu trzy przypadki organizacji:
v system obwodowy przewozu z malejącym potokiem – środek transportu przewozi ładunki z magazynu do poszczególnych punktów odbioru. Droga powrotna do magazynu jest przewozem pustym.
v system obwodowy przewozu z rosnącym potokiem – środek transportu z poszczególnych punktów zabiera elementy gotowe lub półprodukty. Przejazd środka transportu od pierwszego ogniwa jest przejazdem pustym.
v system obwodowy przejazdu o jednostajnym obciążeniu ładunkiem – środek transportu w każdym punkcie trasy pobiera i zdaje ładunek.
System według rozkładu jazdy występuje, gdy środek transportu przewozi ładunek po ustalonej trasie z określonym (zaplanowanym) czasem przejazdu. W tym przypadku można spotkać się z rozkładem przewozów o charakterze wahadłowym, obwodowym lub kombinacją tych dwóch. Przed uruchomieniem transportu należy opracować harmonogram przejazdów podając oznakowanie trasy, numer pojazdu, czas przejazdu trasy oraz czas przejazdu i czas odjazdu z każdego punktu na trasie.
System przejazdów nieregularnych – nieregularne przewozy środkiem transportu są przewozami, które dotyczą niesystematycznej i zróżnicowanej pracy pracownika transportu wewnętrznego, oraz przewozami pozaplanowymi, wynikającymi z dodatkowych zleceń transportowych.
Wybierając i projektując system transportu wewnętrznego w przedsiębiorstwie należy przede wszystkim analizować go pod względem ekonomiczności. Ekonomiczność w transporcie polega na uzyskaniu najniższych kosztów przy jednoczesnym sprawnym i niezawodnym systemie transportu. Dąży się również do tego, by w przedsiębiorstwie była najmniejsza różnorodność środków transportu. Sprzyja to bowiem właściwemu wykorzystaniu systemu transportu wewnętrznego.
Pytania:
1. Jakie systemy transportu wewnętrznego można wyróżnić?
2. Jakie warianty systemu obwodowego transportu wewnętrznego można wyróżnić?
3. Co to jest system transport nieregularnego?
Przepływ materiałów
Wszędzie tam, gdzie przemieszczane są materiały potrzebne do produkcji lub wyroby gotowe z produkcji do magazynów wyrobów gotowych, przeprowadza się analizę poprawności tego przepływu. Służą do tego wykres oraz tabela przepływu materiałów.
Wykres i tabela przepływu materiałów przedstawiają graficznie drogę, jaką materiał pokonuje w czasie przepływu przez przedsiębiorstwo. W analizie strumienia przepływu materiałów warto opracować tabelę krzyżową przepływu oraz schemat (wykres) przepływu Sankey’a.
W tym celu należy ustalić ilościowy przepływ materiałów między wszystkimi magazynami i wydziałami. Ograniczyć się jednak trzeba do podstawowych grup materiałów i zaokrąglić odpowiednio ich ilość. Te przybliżone dane wprowadzane są do tabeli krzyżowej. Należy w niej zbilansować strumienie materiałów „wchodzących” i „wychodzących”. Prace zaczynamy od zdefiniowania miejsca, w którym materiał pojawia się po raz pierwszy. Wyznaczamy drogę przebytą przez materiał aż do punktu końcowego.
Punkt wydania Z
Punkt odbioru DO
Wejście/wyjście zakładu
Magazyn zaopatrzenia
Wydział produkcyjny
Wydział montażowy
Magazyn odpadów
Magazyn wyrobów gotowych
Razem
1000
900
80
20
850
50
10
840
30
890
920
930
4670
Opracowana tabela pozwala zobrazować w sposób ilościowy transport w przedsiębiorstwie, w określonym czasie (np.: zmiana robocza, doba, tydzień, miesiąc). W tabeli umieszczane są punkty (miejsca) wysłania ładunku oraz punkty odbioru. W polach skrzyżowań odpowiedniego punktu wysyłki i punktu odbioru. W polach skrzyżowań odpowiedniego punktu wysyłki i punktu odbioru wprowadza się dane o wielkości ładunku transportowego. Zbilansowanie wartości wysyłanych i odebranych (zsumowanie wartości po wierszach i po kolumnach oraz otrzymanie takiego samego wyniku) potwierdza prawidłowość obliczeń i samej opracowanej tabeli.
Przykład:
Zinterpretujmy dane zawarte w tabeli: do przedsiębiorstwa dostarczane jest 1000 sztuk materiału, który trafia do magazynu zaopatrzenia. Z magazynu 900 sztuk materiału zostaje przekazanych na wydział produkcyjny, gdzie podlega obróbce. Na wydział montażowy transportowanych jest 80 sztuk materiału. 20 sztuk trafia do magazynu odpadów, ze względu na wady jakościowe. Z wydziału produkcyjnego przetworzony pół...
fioleczka2