INSTRUKCJA TECHNICZNA G1.doc

INSTRUKCJA TECHNICZNA G-1

POZIOMA OSNOWA GEODEZYJNA  

WYDANIE CZWARTE

Warszawa 1986

ZARZĄDZENIE NR 4 *)

PREZESA GŁÓWNEGO URZĘDU GEODEZJI I KARTOGRAFII

Z DNIA 19 LUTEGO 1979

W sprawie wprowadzenia do stosowania instrukcji technicznej "G-1 pozioma osnowa geodezyjna"

Na podstawie art.8 ust.1 dekretu z dnia 13 czerwca 1965r. O państwowej służbie geodezyjnej i kartograficznej /Dz.U.nr.25, poz.115/ oraz zarządzenia nr 39 Ministra Gospodarki Terenowej i Ochrony Środowiska z dnia 12 Grudnia 1972r. W sprawie uprawnień Prezesa głównego Urzędu Geodezji i Kartografii /Dz. U. Nr.8 poz.32/ zarządza co następuje:

§ 1.

Wprowadza się do stosowania instrukcję techniczną "G-1 Pozioma osnowa geodezyjna", stanowiącą załącznik do zarządzenia

<p >

§ 2.

Tracą moc:

1.       "Tymczasowa instrukcja pomiaru baz w sieciach triangulacji głównej", zatwierdzona i wprowadzona do użytku przez Prezesa Centralnego Urzędu Geodezji i Kartografii z dn. 23 grudnia 1958r. /Dz. U. GUGiK z 1959r. Nr 1, poz.2/,

2.       "Tymczasowa instrukcja o wykonywaniu pomiarów triangulacji głównej", zatwierdzona i wprowadzona do użytku przez Prezesa Centralnego Urzędu Geodezji i Kartografii w 1955r.,

3.       "Tymczasowa instrukcja o wykonywaniu poligonizacji precyzyjnej I i II klasy /projektowanie i prace polowe/" zatwierdzona i wprowadzona do użytku przez Prezesa Centralnego Urzędu Geodezji i Kartografii w 1955r.,

4.       "Instrukcja o wykonywaniu pomiarów astronomiczno - geodezyjnych zatwierdzona i wprowadzona do użytku przez Prezesa Centralnego Urzędu Geodezji i Kartografii w 1955r.,

5.       "Instrukcja o wykonywaniu pomiarów triangulacji wypełniającej i zagęszczającej" zatwierdzona i wprowadzona do użytku przez Prezesa Centralnego Urzędu Geodezji i Kartografii w dniu 12 marca 1957r. Oraz dodatek do instrukcji o wykonywaniu pomiarów triangulacji wypełniającej i zagęszczającej", obejmujący zmiany i uzupełnienia instrukcji, obowiązujące przy zakładaniu państwowej sieci triangulacyjnej 2,3 i 4 klasy o zatwierdzony i wprowadzony do użytku przez Prezesa Centralnego Urzędu Geodezji i Kartografii w dniu 25 lutego 1961r, ze zmianami wprowadzonymi zarządzeniem nr 11 Prezesa Centralnego Urzędu Geodezji i Kartografii z dnia 7 marca 1963 /Dz. Urz. GUGiK nr. 3, poz. 12/,

6.       "Instrukcja o wykonywaniu pomiarów astronomiczno - geodezyjnych dla wyznaczenia kątów kierunkowych na punktach triangulacji państwowej" zatwierdzona i wprowadzona do użytku przez Prezesa Centralnego Urzędu Geodezji i Kartografii w dniu 5 lipca 1968r,

7.       Pismo okólne nr.5 Centralnego Urzędu Geodezji i Kartografii z dn.4 maja 1968r w sprawie stabilizacji punktów poligonowych /Dz. Urz. GUKiK nr 5, poz. 25/,

8.       Zarządzenie nr 16 Prezesa Centralnego Urzędu Geodezji i Kartografii z dn. 4 czerwca 1968 r w sprawie zmian do instrukcji B-III "Poligonizacja Techniczna" /Dz. Urz. GUGiK nr 5 poz. 25/,

9.       Zarządzenie nr 16 Prezesa Centralnego Urzędu Geodezji i Kartografii z dnia 24 lutego 1969r w sprawie wprowadzenia do stosowania " Instrukcji sporządzenia katalogów punktów triangulacyjnych i poligonowych w układzie 1965" zamienione zarządzeniem nr 5 Prezesa Centralnego Urzędu Geodezji i Kartografii z dnia 11 marca 1971,

10.   Pismo okólne nr 4 Centralnego Urzędu Geodezji i Kartografii z dnia 5 kwietnia 1971r w spawie stosowania normy branżowej BN-70/8782-04 pn. "Pomiar długości metodą paralaktyczną " i instrukcji technicznej GUGiK B-III - Poligonizacja Techniczna /Dz. Urz. GUGiK nr 3, poz. 12/,

11.   Zarządzenie nr 20 Prezesa Centralnego Urzędu Geodezji i Kartografii z dnia 13 sierpnia 1971 r. W sprawie przeliczenia i przetwarzania materiałów geodezyjnych, fotogrametrycznych i kartograficznych,

12.   Zarządzenie nr 3 Prezesa Głównego Urzędu Geodezji i Kartografii z dn. 10 lutego 1972 r w sprawie przeliczenia i klasyfikacji sieci poligonizacji technicznej,

13.   Zarządzenie nr 16 Prezesa Głównego Urzędu Geodezji i Kartografii z dn. 18 czerwca 1973r. W sprawie zasad prowadzenia aktualizacji katalogu punktów triangulacyjnych i poligonowych oraz katalogu punktów niwelacyjnych,

14.   Zarządzenie nr 38 Prezesa Głównego Urzędu Geodezji i Kartografii z dn. 27 grudnia 1973r w sprawie wprowadzenia do stosowania instrukcji technicznej AV-I "Triangulacja lokalnego znaczenia" /Dz. Urz. GUGiK nr 13, poz. 41/,

15.   Zarządzenie nr 38 Prezesa Głównego Urzędu Geodezji i Kartografii z dn.16 kwietnia 1974 r w sprawie realizacji perspektywicznego programu podstawowej osnowy geodezyjnej na terenie całego kraju do 1985r.,

16.   Okólnik nr 1 Prezesa Głównego Urzędu Geodezji i Kartografii z dn.23 listopada 1974 r w sprawie stosowania dalmierzy elektromagnetycznych w poligonizacji precyzyjnej i technicznej i innych pracach geodezyjnych /Dz. Urz. GUGiK nr 13, poz. 52/.

§ 3.

Zarządzenie wchodzi w życie z dniem 31 marca 1979r

_______________________________________________________________________
 *) W wydaniu czwartym instrukcji uwzględniono zmiany wprowadzone zarządzeniem
    nr 5 Prezesa Głównego Urzędu Geodezji i Kartografii z dnia 23 lipca 1983.
    Tekst zarządzenia nr 5 podano na str. 49

Z A S A D Y   O G Ó L N E

§ 1.

Poziomą osnowę geodezyjną stanowi usystematyzowany zbiór punktów, których wzajemne położenie na powierzchni odniesienia zostało określone przy zastosowaniu techniki geodezyjnej.

§ 2.

Ze względu na rolę i znaczenie dla opracowań geodezyjno-kartograficznych, pozioma osnowa geodezyjna dzieli się na osnowę podstawową, szczegółową i pomiarową.

1.       osnowę podstawową stanowią punkty wyznaczone w sieciach geodezyjnych o najwyższej dokładności, przy czym rozmieszczenie ich powinno być równomierne na obszarze całego kraju

2.       osnowa szczegółowa stanowi rozwinięcie osnowy podstawowej, przy czym stopień zagęszczenia punktów powinien być zróżnicowany w zależności od charakteru terenu

3.       osnowa pomiarowa stanowi rozwinięcie osnowy szczegółowej, przy czym dokładność, stopień zagęszczenia i sposób rozmieszczenia powinny być dostosowane do konkretnych zadań geodezyjno - kartograficznych i przyjętej technologii ich realizacji.

§ 3.

Instrukcja zawiera przepisy techniczne i porządkowe, ustalające zasady klasyfikacji i podstawowe kryteria oceny dokładności, obowiązujące przy zakładaniu podstawowej i szczegółowej poziomej osnowy geodezyjnej.
Zasady wyznaczenia punktów osnowy pomiarowej ustala instrukcja techniczna G-4

§ 4.

Pod względem dokładności wyznaczenia położenia punktów, podstawowa i szczegółowa osnowa dzieli się na trzy klasy, oznaczone cyframi rzymskimi. Punkty osnowy podstawowej zalicza się do I klasy, a punkty osnowy szczegółowej do II i III klasy. Dokładność określenia położenia punktów poszczególnych klas charakteryzują następujące błędy średnie po wyrównaniu:

Błędy średnie należy obliczać przy założeniu bezbłędności punktów nawiązania. Wszystkie punkty osnowy podstawowej i szczegółowej powinny posiadać współrzędne obliczone w państwowym układzie współrzędnych oraz być zaklasyfikowane do jednej z tych klas.

§ 5.

Dla celów specjalnych wyodrębniona zostaje sieć triangulacji państwowej oraz wybrane punkty osnowy szczegółowej. Sieć ta dzieli się na cztery klasy, oznaczone cyframi arabskimi.
Dokładność punktów w sieci triangulacji państwowej poszczególnych klas charakteryzują następujące błędy średnie kąta po wyrównaniu:

Dla punktów osnowy podstawowej i szczegółowej, będących jednocześnie punktami sieci triangulacji państwowej, podaje się dwie klasy, /np. II-4/.

§ 6.

Sieci stanowiące osnowę podstawową traktuje się jako osnowę jednorzędową

§ 7.

Przy zakładaniu punktów należy uwzględniać następujące warunki:

1.       w miarę możliwości wykorzystać istniejące budowle stałe, na których powinna być zbadana możliwość założenia stanowisk obserwacyjnych,

2.       grunt powinien zapewnić stabilność znaku geodezyjnego. Nie należy zakładać punktów na wydmach, nasypach, wałach, skarpach, bagnach, w pobliżu miejsc eksploatacji gliny, piasku, żwiru itp. Ponadto punktów I klasy nie należy lokalizować na terenie zagrożonym szkodami górniczymi,

3.       Odległość punktów I i II klasy od urządzeń wodnych lub obszarów kolejowych powinna wynosić, co najmniej:

500 m -od urządzenia służącego do piętrzenia wody na wysokość 10 m lub większą

100 m - od urządzenia służącego do piętrzenia wody na wysokość mniejszą niż 10m

50m - od osi drogi I klasy lub od stopy wału ochronnego

40m - od osi drogi II lub III klasy

25m - od osi drogi IV klasy

15m - od granicy obszaru kolejowego

W przypadkach szczególnie uzasadnionych punkty II klasy mogą być lokalizowane w odległościach mniejszych niż wyżej podane, a uwzględnieniem konkretnych warunków terenowych.
Niezależnie od powyższego, odległość projektowanego punktu od skraju drogi nie powinna być mniejsza od półtora krotnej wysokości projektowanej budowli triangulacyjnej. W rejonach, w których obowiązuje zakaz wznoszenia wysokich budowli jest konieczne ograniczenie ich wysokości /np. w pobliżu lotnisk/, prace wywiadu terenowego powinny być prowadzone w uzgodnieniu z właściwymi władzami.

4.       punkty osnowy II i III klasy lokalizowane w pobliżu urządzeń wodnych 74 w odległościach mniejszych niż podane w p.3 należy stabilizować w sposób nie naruszający struktury gruntu w uzgodnieniu z władzami administracyjnymi tych urządzeń.

§ 8.

Punkty I i II klasy, zlokalizowane w miejscach trudnodostępnych dla wykonania pomiarów, powinny posiadać geodezyjne przeniesienie współrzędnych. Punktowi przeniesienia współrzędnych nadaje się klasę punktu macierzystego.

§ 9.

Punkty I i II klasy lub ich punkty przeniesienia współrzędnych powinny posiadać punkty kierunkowe /przynajmniej jeden dla każdego punktu/.

§ 10.

Punkty I i II klasy powinny mieć wyznaczone wysokości w państwowym układzie wysokości. Wysokości punktów III klasy należy wyznaczać w miarę potrzeb określanych dla danych robót geodezyjnych

§ 11.

Wszystkie punkty podstawowej i szczegółowej osnowy poziomej powinny być stabilizowane w terenie znakami geodezyjnymi, w sposób i w miejscach zapewniających ich długoletnie przetrwanie. Osadzone w terenie znaki punktów powinny być przekazywane pod ochronę osobą lub instytucjom władającym nieruchomością, na której założono punkt.

§ 12.

Dla każdego punktu powinien być sporządzony opis topograficzny umożliwiający:

1.       odnalezienie i zidentyfikowanie punktu,

2.       Odtworzenie punktu /w przypadku stabilizacji wieloznakowej/

3.       Naniesienie punktu na mapę topograficzną w skali 1:25000.

§ 13.

Stosowanie nowych nieprzewidzianych instrukcją struktur sieci, metod, narzędzi /sprzętu/ i materiałów, wynikających z postępu technicznego jest dopuszczalne pod warunkiem uzyskania określonych przez instrukcję dokładności opracowań wynikowych. Technologie stosowane przy zakładaniu osnowy podstawowej i szczegółowej powinny zapewniać możliwość dokonywania kontroli i samokontroli w poszczególnych etapach robót.

§ 14.

Instrumenty i przymiary geodezyjne, używane przy zakładaniu osnowy poziomej, powinny mieć przeprowadzone badania /podstawowe, okresowe, doraźne/, odpowiednie dla danych przyrządów pomiarowych, oraz posiadać właściwe dla nich, aktualne świadectwa przydatności do pomiarów /świadectwo atestacji lub komparacji, metryka instrumentu/. Rodzaj i częstotliwość wykonywania badań podają przepisy, odnoszące się do określonych przyrządów i technologii pomiaru.

§ 15.

Sieci geodezyjne, wchodzące w skład państwowej i szczegółowej osnowy poziomej, zakłada się na podstawie zatwierdzonej dokumentacji projektowej.

§ 16.

Obowiązującym układem współrzędnych prostokątnych płaskich jest państwowy układ "1965". Podstawowe wzory, umożliwiające obliczenie danych geodezyjnych w tym układzie, są podane w zeszycie zatytułowanym " poprawki odwzorowawcze państwowego układu współrzędnych 1965"

Zasady dotyczące stosowania układów lokalnych podaje instrukcja O-1.

§ 17.

W miarę wykonywania prac związanych z założeniem i modernizacją osnowy podstawowej i szczegółowej, powinny być tworzone zbiory wyników pomiaru oraz przetworzonych danych geodezyjnych, Zbiory te stanowiące banki danych geodezyjnych, powinny być zakładane i aktualizowane na komputerowych nośnikach informacji jako części składowe geodezyjnego podsystemu informatycznego. Centralny bank danych geodezyjnych powinien obejmować wyniki pomiarów i przetworzone dane geodezyjne osnowy I i II klasy oraz przetworzone dane geodezyjne osnowy I,II i III klasy.

§ 18.

Punkty osnowy podstawowej i szczegółowej podlegają ewidencji, którą prowadzą:

1.       Centralny Ośrodek Dokumentacji Geodezyjno- Kartograficznej
- w zakresie osnowy I i II klasy / w tym punktów sieci triangulacji państwowej/,

2.       Wojewódzkie ośrodki dokumentacji geodezyjno - kartograficznej- w zakresie osnowy III klasy.

§ 19.

W celu utrzymania osnowy I i II klasy w stanie bieżącej gotowości użytkowej, należy wykonywać okresowe przeglądy i konserwacje punktów.
Przegląd i konserwację punktów osnowy III klasy przeprowadza się w miarę potrzeb występujących przy wykonywaniu robót geodezyjnych.

§ 20.

Aktualizacja dokumentów zasobu użytkowego powinna być wykonywana bezpośrednio po zakończeniu robót geodezyjnych. Aktualizacja powinna objąć zmiany, dotyczące danych geodezyjnych i innych informacji odnoszących się do poszczególnych punktów, zaistniałe lub stwierdzone podczas zakładania sieci, wykonywania przeglądu i konserwacji, a takie zmiany zgłoszone przez terenowe organy służby geodezyjnej

§ 21.

Zasady kompletowania i przekazywania dokumentów powstałych w procesach wykonywania robót geodezyjnych ustala instrukcja O-3, a zasady ich przechowywania - instrukcja O-4

§ 22.

Do I klasy zalicza się punkty wyznaczone w sieci astronomiczno - geodezyjnej i sieci wypełniającej, odpowiadające kryteriom podanym w § 29

§ 23.

Do II klasy zalicza się punkty / wyznaczone w sieciach:triangulacyjnych, poligonotriangulacyjnych i powierzchniowych sieciach kątowo-liniowych, spełniające kryteria dokładności podane w § 4, o ile spełnione są dodatkowo następujące warunki:

1.       w konstrukcji geometrycznej wyznaczającej położenie punktu II klasy powinny występować, co najmniej dwa niezależne wyznaczenia tego punktu, przy czym:

a/ kąt /β/ przecięcia się każdej niezależnej pary miejsc geometrycznych określających położenie wyznaczonego punktu powinien wynosić od 45o do 135o /50g - 150g/, a stosunek długości odcinków określonych w punktach b, c i d nie powinien być większy od 3:1 - patrz rysunek;

b/ przy wcięciu kątowym wprzód miejscami geometrycznymi określającymi położenie wyznaczanego punktu są kierunki zewnętrzne /celowe w przód/, a długości odcinków /l/ równe są długościom celowych w przód;

c/ przy wcięciu kątowym wstecz jako miejsca geometrycznie określające położenie wyznaczonego punktu należy przyjmować styczne w punkcie wyznaczonym do okręgów kół przechodzących przez dwa punkty celu, przy czym długości odcinków /l/ są równe stosunkom iloczynów długości celowych wstecz do odległości między punktami celu;

d/ przy pomiarze liniowym jako miejsce geometryczne określające położenie wyznaczanego punktu należy przyjmować prostopadłą do mierzonego boku, zaś jako odcinek /l/ -pomierzoną długość boku.

2.       Na terenach kompleksów leśnych wyjątkowo dopuszcza się wyznaczenie punktów II klasy metodą poligonową ciągami dwupunktowymi obustronnie dowiązanymi

3.       Przez użyte w dalszych paragrafach zwroty "elementy wyznaczające", "elementy konstrukcyjne" lub "elementy zastępcze" należy rozumieć odpowiednie miejsca geometryczne określające położenie wyznaczanego punktu, o którym mowa w ust. 1

§ 24.

Do III klasy zalicza się punkty / wyznaczone metodą aerotriangulacji analitycznej lub metodami bezpośrednich pomiarów terenowych/, których średni błąd położenia, obliczony dla punktów o najmniej korzystnych warunkach wyznaczenia w danym zbiorze / skrajne punkty bloku aerotriangulacji, punkty środkowe w ciągach poligonowych/, spełnia warunek podany w § 4.

Jednocześnie powinny być spełnione dodatkowe warunki ustalone w przepisach technicznych, odnoszących się do określonych metod i technologii zakładania sieci geodezyjnych.

...