Biochemia 17.04.2012
Temat: Modyfikacje utleniania biologicznego.
Resynteza glukozy – odwrócona glikoliza, glukoneogeneza. Ogólna zasada resyntezy glukozy, czyli glukoneogenezy, substratem wyjściowym jest pirogronian, który można uzyska z różnych źródeł.
Etapy:
1.Fosforylacja glukozy do glukozo-6-fosforanu.
2.Fosforylacja fruktozo-6-fisfiranu do fruktozo-1,6-bisfosforanu.
3. Wytworzenie pirogronianu w fosfoenolopirogronianu w wyniku przemieszczenia reszty kwasu fosforowego na ADP.
Utlenianie glukozo-6-fosforanu. W pierwszej reakcji przemiany glukoz-6-fosforan zostaje utlenionu do lak tonu kwasu 6-fosfoglukonowego. Reakcja ta biegnie z udziałem NADP+ i enzymu dehydrogenazy glukozo-6-fosforanowej. W następnej reakcji uczestniczy enzym glukonolaktonaza, który katalizuje przemianę lak tonu kwasu 6-fosfoglukonowego do łańcuchowej formy tego kwasu. Wprawdzie wymieniony enzym zostal wyizolowany z żywej tkanki, jednak nieenzymatyczne uwodnienie lak tonu biegnie z dostatecznie duża szybkością ze względu na znaczny spadek swobodnej energii przemiany. W związku z tym reakcja jest w zasadzie nieodwracalne, a tym samym przemiana jakos całość jest również nieodwracalna. W trzecim stadium przemiany bierze udział dehydrogenaza 6-fosfoglukonianowa (dekarboksylująca), współdziałająca również z NADP+, która katalizuje odwodorowanie substratu do kwasu 3-keto-6-fosfoheksonowego. Ten związek nie został co prawda wyizolowany jako produkt pośredni, gdyż prawdopodobnie jako bardzo nietrwały β-ketokwas ulega natychmiastowej dekarboksylacji do rybulozo-5-fosforanu.
Szlak pentozofosforanowy – bezpieczne utlenienie glukozy, ciąg reakcji biochemicznych, podczas, których glukozo-6-fosforan jest utleniany do rybozo-5-fosforanu oraz wytworzony jest NADPH. Głównym celem jest dostarczanie komórce NADPH niezbędnego do przeprowadzania reakcji w cytoplazmie oraz synteza pentoz. Reakcje zachodzą w cytozolu. Te same enzymy wykorzystywane do odtwarzania z aldehydu fosfoglicerynowego rybulozo-1,5-bisfosforanu w facie regeneracji w cyklu Calvina w procesie fotosyntezy.
Glikozo-6-fosforan + 2NADPH+ + H2O -> rybulozo-5-fosforan + CO2 + 2 (NADPH+H+)
Glukozo-6-fosforan + 12NADP+ +6H2O-> 6CO2 + Pi + 12 (NADPH++H+)
Zysk energetyczny: 12x1,5 ATP (NADPH z cytozolu)
W przebiegu szlaku pentozo fosforanowym można wyróżnić 2 fazy:
1.Faza desydacyjna podczas, której glukozo-6-fosforan zostaje przekształcony w rybulozo-5-fosforan a 2 cząsteczki NADP+ zostają zredukowane do NADPH +H+.
2.Faza nieoksydacyjna podczas, której powstają pentozy oraz cukry o 3,4 i 7 atomie węgla. Podczas fazy nieoksydacyjnej rybulozo-5-fosforan zostaje przekształcony w rybulozo-5-fosforan lub ulega wielu etapom przekształcenia w wyniku, którego odtworzeniu powstaje cukier o 6 węglach.
Substraty
Produkty
Enzym
Opis
6 glukozo-6-fosforan + NADP+
6 fosfoglukono-Δ-lakton + NADPH+ +H+
Dehydrogenaza glukozo-6-fosforanowa
Utlenianie. Grupa hydroksylowa, przy C1 zostaje przekształcona w grupę ketonową, jednocześnie powstaje NADPH+ + H-
6 fosfoglukono-δ-lakton + H20
6 fosfoglukonian + H+
6 glukonolaktoza
Hydroliza
6 fosfoglukonian + NADP+
Rybulozo-5-fosforan + NADPH+ + H+ + CO2
Dehydrogenaza 6-fosfoglukonianowa
Oksydacyjna dekarboksylacja. Przyjmując elektron NADP+ +H+. Jednocześnie 6 węgli łańcuch zostaje skrócony do 5 węgli.
Rybulozo-5-fosforan
Izomeraza pentozofosforanowa
Izomeryzacja
Ksylulozo-5-fosforan
Epimeraza pentozofosforanowa
Epimeryzacja
Ksylulozo-5-fosforan + rybulozo-5-fosforan
Aldehyd 3-fosfoglicerynowy + sedoheptulozo-7-fosforan
Transketolaza
-
Sedoheptulozo-7-fosforan + aldehyd 3-fosfoglicerynowy
Erytrozo-4-fosforan + fruktozo-6-fosforan
Transaldolaza
Ksylulozo-5-fosforan + erytrozo-4-fosforan
Aldehyd 3-fosfoglicerynowy + fruktozo-6-fosforan
Znaczenie szlaku pentozo fosforanowego w metabolizmie.
1.Rybulozo-5-fosforan
2.NADPH służy jako reduktor w wielu reakcjach biosyntezy zachodzących w cytozolu. Bierze udział w systemie steroidów, kwasów tłuszczowych
3. Erytrozo-4-fosforan
Fermentacja – utworzony podczas glikolizy pirogronian jest związkiem przy, którym następuje rozdzielenie szlaków metabolicznych, uzależnione od obecności tlenu – przemiany beztlenowe to proces fermentacji.
Fermentacja alkoholowa (etanolowa) – pirogronian ulega dekarboksylacji nieoksydacyjnej (bez odwodorowania) pod wpływem dekarboksylazy pinagronianowej, współpracującej z di fosforanem tiaminy – powstaje aldehyd octowy, który pod wpływem dehydrogenazy alkoholowej zostaje zredukowany do alkoholu etylowego.
Fermentacja mlekowa – pirogronian ulega redukcji do mleczanu w reakcji katalizowanej przez dehydrogenazę mleczanową. Proces ten zachodzi podczas intensywnej pracy mięśni, w wątrobie, u wielu roślin i bakterii. Bakterie mlekowe – Streptococcus lactis i Lactobacillus wywołujące fermentację mlekową mają szerokie zastosowanie. W mleczarstwie – pod wpływem ich działania laktoza w mleku ulega fermentacji – powstaje kwas mlekowy powoduje zakwaszenie mleka o pH=5,0 przy którym wytrąca się kazeina w postaci twarogu.
Fermentacja octowa – przebiega przy udziale mikroflory bakterie w przedżołądku przeżuwamy – pirogronian ulega dekarboksylacji do aldehydu octowego, który zostaje utleniony do kwasu octowego.
Fermentacja propionowa (propionianowa lub bursztynianowi) – pirogronian ulega karboksylacji do kwasu szczawiooctowego następnie zostaje on przekształcony w kwas bursztynowy z którym przechodzi w kwas propionowy. Taki typ fermentacji zachodzi podczas produkcji serów twardych oraz przeprowadzają je bakterie żyjące w żwaczu przeżuwaczu oraz pasożytnicze płazińce i obleńce.
Cykl glioksylanowy = glioksalowy = cykl kwasu glioksalowego = cykl Krebsa – Kornberga (Modyfikacje cyklu Krebsa)
Cykliczny szereg przemian biochemicznych umożliwiający przekształcenie tłuszczów w cukrowce.
Tłuszcz -> acetylo-CoA-> cukier prosty.
Początkowe metabolity do izocytrynianu są takie same jak w cyklu Krebsa. Pod wpływem liazy cytrynianowej izocytrynian ulega rozkładowi na bursztynian i glioksylan.
Tłuszcze = lipidy – lipidy jak ich różne pochodne i pokrewne związki, które posiadają cechy charakterystyczne. Wyróżniamy 3 grupy lipidów:
1. Lipidy proste.
Estry kwasów tłuszczowych i alkoholi:
- lipidy właściwe – triacyloglicerole
- woski – estry wyższych kwasów tłuszczowych i alkoholi innych niż glicerol:
· Spermacet – CH3-(CH2)14- COO(CH2)15-CH3
· Wosk pszczeli - CH3-(CH2)24- COO(CH2)19-CH3
· Wosk Carnuba - CH3-(CH2)30- COO(CH2)33-CH3
2. Lipidy złożone.
· Fosfolipidy – zawierają kwas fosforowy
· Glicerofosfolipidy – pochodne sn-glicerolo-3-fosforan
· Kwas fosfatydowy – grupa hydroksylowa może być poł...
rotheden