NOWOTWORY MEZENCHYMALNE ŁAGODNE
ZŁOŻONE
· składają się z różnych dojrzałych tkanek pochodzenia mezenchymalnego: MIĘŚNIOWEJ (MYO-), TŁUSZCZOWEJ (LIPO-), ŁĄCZNEJ, NACZYNIOWEJ (ANGIO-)
· najczęściej występują w nerce i w tkankach otaczających duże naczynia
ZRÓŻNICOWANE JEDNOKIERUNKOWO
TKANKA ŁĄCZNA
WŁÓKNIAK (FIBROMA)
· rozwija się najczęściej w skórze i tk. podskórnej
· pokryty niezmienioną skórą
· do 2 cm
1. F. DURUM - dużo włókien kolagenowych i mało komórek
2. F. MOLLE - przewaga komórek
3. F. OSSIFICANS (włóknaik kostniejący) - rozwija się w żuchwie, wśród fibroblastów ogniska tk. kostnej
4. F. IUVENILE (włókniak młodzieńczy) - u chłopców, w jamie nosowo-gardłowej, rośnie do osiągnięcia dojrzałości płciowej
5. ELASTOFBROMA (włóknaik sprężysty) - w okolicach łopatki, liczne włókna sprężyste
6. FIBROMA DESMOSUM (włókniec) - między włóknami mm. szkieletowych, MIEJSCOWO ZŁOŚLIWY
HISTIOCYTOMA
· w skórze lub w tkankach miękkich
· składa się z fibroblastów i histiocytów
· kom. wrzecionowate układają się w koło szprychowe
· kom. różnokształtne - w gniazda
· histiocyty mogą mieć właściwości żerne - gromadzą tłuszcze i mają wygląd piankowaty - jeśli wystąpią one w większej ilości => ZÓŁTAK (XANTHOMA)
TŁUSZCZAK (LIPOMA)
· z dojrzałych kom. tłuszczowych
· najczęstszy nowotwór niezłośliwy
· może być mnogi: równocześnie kilka (t. synchroniczne) lub następujące po sobie (t. metachroniczne)
· otorebkowany
· na przekroju żółtawy
· rzadko złośliwieje
ZIMOWIAK (HIBEROMA)
· z tk. tłuszczowej brunatnej
· występowanie: szyja, ramiona, pachym śródpiersie, między łopatkami - tam zachowuje się tk. tłuszczowa brunatna
TŁUSZCZAK NACIEKAJĄCY (L. INFILTRANS)
· rozwija się głęboko w mięśniach
ŚLUZAK (MYXOMA)
· złożony z kom. gwiazdkowatych
· zawiera wł. siateczkowe i kolagenowe
· w skórze
· pojedynczy
· nie daje przerzutów
STRUNIAK (CHORDOMA)
· z resztek struny grzbietowej
· w okolicy krzyżowo-ogonowej lub na podstawie czaszki
· może osiągać b. duże rozmiary
· otorebkowany, często nacieka
· składa się z dużych komórek z wakuolami i glikogenem, komórki są zdolne do wytwarzania śluzu
· MIEJSCOWO ZŁOŚLIWY
NACZYNIA
NACZYNIAK KRWIONOŚNY (HAEMANGIOMA) - 3 postacie:
1. NACZYNIAK WŁOSOWATY (H. CAPILLARE)
o składa się z licznych naczyń włosowatych
o w skórze lub w tk. podskórnej
1. NACZYNIAK JAMISTY (H. CAVERNOSUM)
o szerokie jamy wysłane śródbłonkiem
1. NACZYNIKA ŻYLNY (H. VENOSUM)
o zbudowany z żył wypełnionych krwią
KŁĘBCZAK (GLOMANGIOMA)
· z komórek odpowiadających kłębkom naczyniowym
· do 5 mm
· w skórze lub pod paznokciami (b. bolesny)
NACZYNIAK LIMFATYCZNY (LYMPHANGIOMA)
· wzrost rozległy (w języku, wargach, sieci, krezce)
· w skórze szyi tworzy wielkie torbiele (hygroma colli cysticum)
OBŁONIAK NIEZŁOŚLIWY (HAEMANGIOPERICYTOMA BENIGNUM)
· b. rzadki
· w mięśniach
· 1-20 cm
· składa się z naczyń otoczonych PERYCYTAMI
TKANKA MIĘŚNIOWA
MIĘŚNIAK GŁADKOKOMÓRKOWY (LEIOMYOMA)
· miocyty + wł. siateczkowe , kolagenowe i sprężyste
· najczęściej w macicy
MIĘŚNIAK PRĄŻKOWOKOMÓRKOWY (RHABDOMYOMA)
· u dzieci
· gł. w jamie ustnej i pochwie
· komórki w większości mają poprzeczne prążkowanie
·
MAZIÓWCZAK ŁAGODNY OLBRZYMIOKOMÓRKOWY (SYNOVIOMA GIGANTOCELLULARE BENIGNUM)
· gł. na ręce, w pochewkach ścięgien zginaczy
· może powodować zanik kości na tle ucisku
· składa się z drobnych komórek owalnych/wrzecionowatych otoczonych tk. łączną
· w utkaniu znajdują się szczeliny i przestrzenie torbielowate pokryte kom. synowialnymi
· czasem liczne kom. zawierające lipidy (= żółtak wielkokomórkowy)
NERWY OBWODOWE
NERWIAK POAMPUTACYJNY
· nienowotworowy rozrost wł. nerwowych, kom. Schwanna, tk. łącznej
· pojawia się w uszkodzonym pniu nerwowym lub w kikucie poamputacyjnym
MIOBLASTOMA = GUZ ABRIKOSOWA
· łagodny
· powoli rośnie
· najczęściej na języku i w skórze
· w zrębie: wł. kolagenowe, siateczkowe i nerwy
· nie wiadomo z jakich kom. się rozwija - prawdopodobnie z kom. Schanna
NERWIAK (NERINOMA = NEURILEMMOMA = SCHWANNOMA)
· z kom. Schwanna
· wolno rośnie
· bezobjawowy
· długie, wrzecionowate komórki
· wewnątrz czaszki - typowo w kącie mostowo-móżdżkowym
· typy:
1. ANTONI A - jądra układają się w palisady
2. ANTONI B - luźny układ komórek w zrębie śluzowatym
NERWIAKOWŁÓKNIAK (NEUROFIBROMA)
· powstaje z kom. Schwanna
· pojedyncze lub mnogie (= ch. Recklinghausena)
· utkanie: lemocyty, fibroblasty, wł. kolagenowe, neuryty
TKANKA KOSTNA
CHRZĘSTNIAK (CHONDROMA)
1. OKOŁOKOSTNY - pod okostną zewnatrzną, bogaty w komórki
2. WEWNATRZKOSTNY
o gł. w krótkich kościach ręki
o rośnie w jamie szpikowej
o składa się z litych guzków
KOSTNIAKOCHRZĘSTNIAK (OSTEOCHONDROMA)
· w nasadach kości
· rozrost tk. chrzęstnej, w głębi powstaje tk. kostna
CHRZĘSTNIAK ZARODKOWY (CHONDROBLASTOMA BENIGNUM)
· rozwija się w nasadach kości (gł. dolna udowej, górna piszczelowej i ramiennej)
· pomiędzy kom. znajdują się ogniska martwicy i wapnienia
· złogi wapnia mogą przybierać układ siatki
· wokół martwicy - fibroblasty, tk. chrzestna, kostna
KOSTNIAK (OSTEOMA)
· zwykle w kościach powstałych na podłozy tk. łącznej (np. kości czaszki)
· twardy, niebolesny
· zwykle po 60 r.ż.
1. K. ZBITY (O. COMPACTUM) - z istoty zbitej, na obwodzie istota gąbczasta
2. K. GĄBCZASTY (O. SPONGIOSUM) - z cienkich beleczek kostnych w których znajduje się szpik
KOSTNIAK ZARODKOWY (OSTEOBLASTOMA BENIGNUM)
· gł. w kręgach, k. udowej, piszczelowej, ramiennej
· pojedynczy, do 10 cm
· dobrze unaczyniony zręb z fibroblastami, beleczki, osteoblasty i osteoklasty
· gł. u mężczyzn
· 20-30 r.ż.
OSTEOCLASTOMA
· w nasadach kości długich
· składa się z gęsto ułożonych kom. wrzecionowatych, pomiedzy nimi kom. przypomianjące osteoklasty
· aktywności fostatazy zasadowej
4
MMikulicz