Wykonanie ćwiczenia:
W pierwszej kolejności odważamy 3 próbki z żużla otrzymanego w procesie topienia koncentratów w piecu zawiesinowym, po 30g każda. W oparciu o podany skład chemiczny żużla obliczamy ilość węgla niezbędną do redukcji tlenków miedzi, żelaza i ołowiu. Następnie węgiel odważamy uwzględniając jego nadmiar w wysokości 50%, i mieszamy go z żużlem. W ten sposób przygotowane próbki umieszczamy w tyglach grafitowo – szamotowych, przykrywamy i wkładamy do pieca do temperatury 12500C na czas 60 – 90 min.
Skład żużla:
Cu – 15,8%
Fe – 5%
Pb – 2,6%
SiO2 – 31,2%
MgO – 11,5%
CaO – 17,0%
Al2O3 – 11,0%
Obliczenia
Znając skład żużla oraz masę próbek obliczamy masy miedzi, żelaza i ołowiu, które zawiera każda z próbek, a następnie obliczamy ilość węgla potrzebną do redukcji tlenków tych metali. Reakcję redukcji tlenku metalu można przedstawić w następujący sposób:
2MO + C = 2M + CO2
w przypadku tych trzech metali będą one wyglądały następująco:
2Cu2O + C = 2Cu + CO2
2FeO + C = 2Fe + CO2
2PbO + C = 2Pb + CO2
Masy metali zawarte w 30g żużla:
Cu = 30g ∙ 15,8% = 4,7g
Fe = 30g ∙ 5% = 1,5g
Pb = 30g ∙ 2,6% = 0,78g
Ilość węgla potrzebnego do redukcji obliczamy z proporcji:
Do redukcji miedzi:
127g (Cu) - 12g (C)
4,74g (Cu) - x g(C)
x = = 0,0,224g
Do redukcji żelaza:
111,6g (Fe) - 12g(C)
1,5g (Fe) - x g(C)
x = = 0,16g
Do redukcji ołowiu:
414g(Pb) - 12g(C)
0,78g(Pb) - x g(C)
x = = 0,026g
Sumujemy masy węgla potrzebnego do redukcji:
0,224g + 0,16g + 0,022g = 0,4g
Uwzględniając 50% nadmiaru
0,4g ∙ 150% = 0,6g
W ten sposób otrzymujemy masę węgla potrzebnego do redukcji. Wszystkie trzy próbki przygotowujemy w ten sam sposób, mianowicie odważamy potrzebną ilość żużla oraz węgla i oba te składniki mieszamy w tyglu grafitowo – szamotowym, przykrywamy grafitową przykrywką i umieszczamy w piecu elektrycznym, którego temperatura wynosi 1250 – 13000C.Pierwszy tygiel wyjmujemy po upływie 60 minut, następny po 75 minutach, a ostatni po upływie 90 minut od włożenia do pieca. Po ostudzeniu ważymy zawartość tygla, następnie oddzielamy produkty redukcji i ważymy tylko metal
Czas
Masa zawartości
tygla
Masa
metalu
60 min
29,3g
5,7g
75min
6,01g
20,5g
6,4g
Wydajnością procesu nazywamy stosunek metalu po redukcji, jaką wyjęliśmy z tygla do masy teoretycznej. Masa teoretyczną obliczamy sumując masy miedzi, żelaza i ołowiu, jakie zawarte były w 30g żużla na początku przed wstawieniem do pieca.
Sumując :
4,7g (Cu) + 1,5g (Fe) + 0,78g (Pb) = 6,98g
czyli masa teoretyczna która byłaby możliwa do uzyskania wynosi 6,98g
η – wydajność procesu
η = ∙ 100%
Wydajność procesu po 60 minutach:
η = 81,7%
Wydajność procesu po 75 minutach:
η = 86,1%
Wydajność procesu po 90 minutach:
η = 91,7%
Obliczenia zmiany energii swobodnych reakcji
2Cu + FeS = Cu2S + Fe
2Cu + 0,5 S2 = Cu2S
Cu2O + C = 2Cu + CO
Cu2O + CO = 2Cu + CO2
1000K
1100K
1200K
1300K
1400K
Cu
-11,063
-12,653
-14,306
-160,17
-17,010
Cu2O
-71,506
-75,955
-80,597
-85,422
-90,421
Cu2S
-60,506
-66,359
-72,397
-78,605
-84,969
S2
-27,861
-34,367
-40,953
-47,613
-54,340
C
-3,035
-3,646
-4,305
-5,010
-5,757
CO
-77,298
-82,942
-88,658
-94,440
cycu83