22. Konstytutywne cechy osoby ludzkiej.
Cechy charakterystyczne dla bytu osobowego (czyli wyróżnienie od przyrody), tzw. CECHY KONSTYTUTYWNE:
1) Poznawanie ludzkie:
ü rozumowe (rozumność, myślenie słowo-logiczne, czyli typowo ludzkie)
ü poznanie zmysłowe
ü poznanie symboliczne – wyrażanie siebie za pomocą znaków; słowa pomagają w myśleniu
ü intelektualne przeżywanie sensu (życia, świata) – człowiek pożąda; tzw. autoświadomość.
2) Zdolność do uczuć wyższych – przede wszystkim do miłości (jest to akt osobowy, w którym spełnia się życie człowieka; wtedy życie zmierza do doskonałości psychicznej; jest obecna troska o drugiego człowieka, maksymalne oddanie. Max Scheller powiedział: „miłość do jednej osoby uczy afirmacji życia”. Poprzez miłość afirmujemy dobro drugiej osoby. Miłość to optymalny model relacji społecznych. Mieczysław Krompiec twierdzi, że miłość w ontogenezie człowieka poprzedza poznanie).
3) Wolność i wolna wola – wolność wewnętrzna, ponieważ zewnętrznie człowiek jest wolny pośrednio; akty decyzyjne – decyzja jest nośnikiem. To, co dobre w człowieku dąży do uwolnienia.
4) Podmiotowość wobec prawa – zgodność.
5) Zupełność bytu osobowego – osoba ludzka jako byt o najwspanialszej metodzie bytowania. Człowiek jest zharmonizowany wewnętrznie.
6) Mowa – system leksykalny, gramatyczny i semantyczny; system sygnalizacyjny to pismo; jest to instytucjonalny system kształcenia (nauka zwierząt od rodziców)
7) Wychowanie moralne, umiejętność tworzenia cywilizacji
8) Śmiech i uśmiech
9) Sumienie i przejawy sumienia – poczucie winy i oczyszczenie się z niej, potrzeba refleksji
10) Empatia – zdolność do współdziałania, współwystępuje z refleksją
11) Termin praca i praca zarobkowa według Ernesta Bloch’a.
Zadaniem priorytetowym jest wdrożenie powyższych cech dziecku. Zwierzęta w przeciwieństwie do człowieka nie niszczą środowiska i nie zabijają innych dla satysfakcji.
Literatura dodatkowa:
Max Scheller: „Istota i forma sympatii”.
ewaleczek