poradnik_wczesne_wspomaganie.pdf

Wczesne wspomaganie rozwoju

Informator dla rodziców

Publikacja bezpłatna przygotowana w ramach projektu

„Nasza Poradnia: pomoc psychologiczno-pedagogiczna

dla zwiększenia szans edukacyjnych

dzieci z powiatu limanowskiego i okolic”

nr UDA.POKL.09.05.00-12-082/07-00

34-730 Mszana Dolna, ul. Piłsudskiego 11, tel. (018) 540-42-42

www.asto.org.pl

Projekt współﬁnansowanyprzezUnięEuropejską

w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego

Drodzy Rodzice!

Przeczytajcie poniższe informacje – mogą pomóc Waszemu dziecku!

Co to jest wczesne wspomaganie rozwoju?

W trosce o pomoc i pełniejszy rozwój dziecka niepełnosprawnego Ministerstwo Edukacji

Narodowej i Sportu 4 kwietnia 2005 r. wydało rozporządzenie w sprawie organizowania

wczesnego wspomagania rozwoju dzieci (Dz.U. Nr 68, poz. 587). Wczesne wspomaganie

rozwoju jest to forma pomocy dzieciom niepełnosprawnym oraz zagrożonym niepełnosprawnością

i ich rodzinom. Rozporządzenie to zapewnia wszystkim niepełnosprawnym i zagrożonym

niepełnosprawnością dzieciom bezpłatną, kompleksową, profesjonalną pomoc od urodzenia albo

od momentu wykrycia niepełnosprawności aż do podjęcia przez dziecko obowiązku szkolnego.

Zajęcia organizowane w ramach wczesnego wspomagania mają na celu pobudzanie

psychoruchowego i społecznego rozwoju dziecka. Te zajęcia prowadzą nieodpłatnie, zależnie od

potrzeb dziecka, m.in.: logopeda, psycholog, pedagog, rehabilitant. Wymiar godzin jest określony

przepisami i wynosi od 4 do 8 godzin w miesiącu. Zajęcia odbywają się zazwyczaj w placówkach

– np. w przedszkolach, poradniach psychologiczno-pedagogicznych – ale w uzasadnionych

przypadkach, w szczególności z dziećmi, które nie ukończyły 3. roku życia, mogą być prowadzone

także w domu rodzinnym.

Termin dziecko zagrożone niepełnosprawnością oznacza dziecko z grupy wysokiego

ryzyka ciążowo-porodowego, u którego lekarz stwierdza zagrożenie nieprawidłowym rozwojem,

niepełnosprawnością lub upośledzeniem czynności ﬁzycznych. Termin dziecko niepełnosprawne

oznacza dziecko, u którego lekarz stwierdził nieprawidłowy rozwój, wady wrodzone lub inne

upośledzenia, posiadające orzeczenie w rozumieniu przepisów ustawy o rehabilitacji.

Co powinno niepokoić w rozwoju dziecka?

W przypadku dzieci małych mówi się często o rozwoju ruchowym w kontekście powiązań

motoryki i funkcji poznawczych – rozwój psychoruchowy. Dlatego braki w rozwoju ruchowym

często sygnalizują opóźnienia w rozwoju poznawczym, emocjonalnym, społecznym. W pierwszych

miesiącach życia opóźnienia w rozwoju ruchowym to jedyny często sygnał nieprawidłowości

w rozwoju dziecka. Zaobserwowanie tych nieprawidłowości powinno skutkować pogłębioną

diagnozą lekarską i psychologiczną. Poniżej zostaną przytoczone etapy rozwojowe dla kilku

umiejętności jak podnoszenie główki, stanie, siedzenie – pozwoli to zaobserwować dziecko pod

tym kątem. Jeżeli widać duże odstępstwa od podanych poniżej norm, warto skonsultować się

z lekarzem, psychologiem, pedagogiem czy logopedą.

Podnoszenie główki

Wiek

w miesiącach Umiejętności, które dziecko powinno w danym wieku posiąść

Odrywanie noska od materaca, niskie unoszenie głowy

Unoszenie głowy pod kątem 45 stopni

Unoszenie głowy pod kątem 90 stopni i trzymanie sztywnej głowy przez

około jedną minutę podczas pionowego trzymania

Unoszenie głowy pod kątem 90 stopni, utrzymywanie sztywnej główki

podczas pionowego trzymania

Unoszenie się na przedramionach, odwracanie głowy w kierunku bodźca

Swobodne odwracanie głowy w kierunku bodźca, utrzymywanie sztywnej

główki w pozycji pionowej

Projekt współﬁnansowanyprzezUnięEuropejską

w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego

Umiejętność siedzenia

Wiek

w miesiącach Oczekiwane umiejętności

Pierwsze krótkie próby siedzenia z całkowitą pomocą opiekuna (warunek:

dziecko utrzymuje sztywno główkę)

Dalsze doskonalenie umiejętności siedzenia z całkowitym podparciem

i z pomocą opiekuna

Samodzielne siedzenie z podparciem

Samodzielne siedzenie bez podparcia

Samodzielne siedzenie bez podparcia, zdolność wykonywania ruchów

w pozycji siedzącej

Samodzielne siadanie

Stanie

Wiek

w miesiącach Oczekiwane umiejętności

Pierwsze próby przyjmowania pozycji stojącej, dziecku udaje się na krótko

usztywnić nogi w kolanach

Podtrzymywane pod pachy niemowlę opiera nóżki o podłoże i utrzymuje na

nich ciężar ciała

Niemowlę doskonali umiejętność utrzymywania sztywno prostych nóżek

Podciągane za rączki przechodzi z pozycji leżącej lub siedzącej do stojącej,

w pozycji stojącej podejmuje pierwsze próby stawiania kroczków

Dziecko samodzielnie stoi

Pierwsze próby samodzielnego wstawania po uchwyceniu się podpory

i podciągnięciu

Dziecko doskonali umiejętność podnoszenia się, korzystając z niewielkiej

podpory

Pierwsze próby samodzielnego podniesienia się z klęku lub raczkowania

Chodzenie

Wiek

w miesiącach Oczekiwane umiejętności

6 Pierwsze próby stawiania kroków podczas przytrzymywania pod pachy

7 Samodzielnie stanie z podparciem, próby wykonywania małych kroków

8 Doskonalenie sprawności zdobytych w siódmym miesiącu

9 Stawianie kroków z równoczesnym przytrzymywaniem się obiema rączkami

np. brzegu łóżka

10 Chodzenie z prowadzeniem za obie rączki

11 Chodzenie z przesuwaniem przed sobą, jako podpory, np. krzesła

12–14 Samodzielnie chodzenie

Projekt współﬁnansowanyprzezUnięEuropejską

w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego

Etapy rozwoju dużej motoryki w drugim roku życia

Wiek

w miesiącach Oczekiwane umiejętności

12–13 Samodzielne chodzenie

13 Przysiadanie

16 Kopanie piłki

16–17 Wspinanie się

17 Rzucanie piłki

16–18 Bieganie

19–20 Wchodzenie po schodach

21–22 Pierwsze próby rozbierania się

22–23 Podskakiwanie

21–24 Pierwsze próby jazdy na rowerku

Etapy rozwoju małej motoryki w drugim roku życia

Wiek

w miesiącach Oczekiwane umiejętności

13–14 Doskonalenie chwytu pęsetkowego

13–15 Nieporadne posługiwanie się łyżką lub widelcem

13–15 Rysowanie znaczków, bazgranie

13–16 Picie z kubka

13–18 Wkładanie klocka do otworu w deseczce

13–17 Pierwsze próby samodzielnego mycia zębów

16–17 Budowanie wieży z 2 klocków

16–18 Budowanie wieży z 4 klocków

19 Budowanie wieży z 5 klocków

21 Budowanie konstrukcji na płaszczyźnie

21–22 Odkręcenie pokrywek

Budowanie wieży z 6 klocków 1

Rozwój mowy

Wiek Oczekiwane umiejętności

2 miesiąc życia Dziecko zaczyna produkować jednosylabowe dźwięki zwane głużeniem – aa,

uuu, czasem połączenie samogłoski i spółgłoski, np. guuu

6 miesiąc życia Dziecko powinno gaworzyć . Gaworzenie polega na łączeniu przez dziecko

identycznych dźwięków w rodzaju bababa

1–2 rok życia

Okres wyrazu. Na ten okres przypada wielki postęp w rozwoju mowy.

Wynika to przede wszystkim z poszerzania kręgu doświadczeń. Dziecko

powinno wymawiać wyrazy. Dziecko używa właściwie wszystkich samogłosek

oprócz nosowych: ę, ą , oraz wymawia znaczną ilość spółgłosek: p, b, m, n,

t, d, k, ś, ć

1 Informacje zaczerpnięto z książki: Wczesna interwencja terapeutyczna , J. Cieszyńska, M. Korendo, Wydawnictwo

Edukacyjne, Kraków 2007.

Projekt współﬁnansowanyprzezUnięEuropejską

w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego

2–3 rok życia

Buduje pierwsze dwuwyrazowe zdania. Dziecko trzyletnie w zasadzie

wymawia już wszystkie samogłoski, z wyjątkiem nosowych, i spółgłoski:

Dziecko wymawia prawidłowo następujące głoski: a, o, e, y, u, i, ą, ę, p,

m oraz zmiękczenia ( pi, bi, mi ), f, w ( ﬁ, wi ), t, d, n, l, ń (li), ś, ź, ć, k, g,

(ki, gi), ch, j, ł

3–7

Okres swoistej mowy dziecięcej :

Częstym zjawiskiem w wypowiedziach dziecka jest metateza , czyli

przestawianie głosek, a nawet całych sylab („latana” zamiast „altana”). Zdarza

się też zjawisko asymilacji , czyli upodobnienia („bebek”, zamiast „chlebek”).

Innym zjawiskiem językowym dzieci w tym wieku jest kontaminacja ,

czyli budowanie wyrazów na zasadzie łączenia dwóch wyrazów w jeden

(„pomasłować”).

Pod koniec 4 roku życia pojawia się głoska r , wcześniej pomijana lub zastępowana

innymi głoskami: l lub j . Około 4–5 roku życia pojawia się w wymowie dziecka

szereg szumiący : sz, ż, cz, dż .

Dziecko 7-letnie powinno w zasadzie wymawiać wszystkie głoski

prawidłowo.

Co zrobić, by dziecko mogło być objęte zajęciami wczesnego

wspomagania?

Aby dziecko mogło być objęte zajęciami wczesnego wspomagania rozwoju, musi posiadać

opinię o potrzebie wczesnego wspomagania rozwoju.

Gdzie można uzyskać taką opinię?

Opinia o potrzebie wczesnego wspomagania rozwoju jest wydawana przez zespoły

orzekające działające w publicznych oraz niepublicznych poradniach psychologiczno-

pedagogicznych, w tym specjalistycznych. Należy się udać do poradni właściwej dla miejsca

zameldowania lub – jeżeli dziecko jest zameldowane w miejscu innym niż chodzi do przedszkola

– do poradni, która opiekuje się danym przedszkolem. Pracownicy tych placówek poinformują,

co jest potrzebne, by starać się o wydanie opinii o potrzebie wczesnego wspomagania rozwoju.

Co jest wymagane przy staraniu się o otrzymanie opinii o potrzebie

wczesnego wspomagania rozwoju?

Aby zespół orzekający działający w danej poradni mógł rozpatrzyć, czy zachodzi potrzeba

wydania ww. opinii, dziecko musi mieć wykonane badania psychologiczno-pedagogiczno-

logopedyczne. Zostaną one wykonane w poradni (w poradni publicznej – nieodpłatnie).

Dodatkowo rodzice lub prawni opiekunowie dziecka muszą dostarczyć do poradni

następujące dokumenty:

 zaświadczenie lekarskie na specjalnym druku (otrzymają druk w poradni),

 opinię przedszkola, jeśli dziecko uczęszcza do niego,

 wniosek rodziców o wydanie opinii o potrzebie wczesnego wspomagania rozwoju

(odpowiedni druk otrzymają w poradni).

Projekt współﬁnansowanyprzezUnięEuropejską

w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego

Plik z chomika:

Inne pliki z tego folderu:

Inne foldery tego chomika: