amerykas.doc

AMERYKA, część świata na półkuli zachodniej, między Oceanem Atlantyckim a Oceanem Spokojnym składa się z dwóch kontynentów - Ameryki Północnej i Ameryki Południowej:

powierzchnia 42,5 min km2,746 min mieszk. (1992 rok) obejmuje 35 państw i 16 terytoriów zależnych. Ameryka ma największą spośród wszystkich części świata rozciągłość południkową (razem z wyspami), dl. 15,5 tyś. km od przylądka Morris Jesup (83°39'N) na Grenlandii do przylądka Horn (55°59'S) w archipelagu Ziemi Ognistej.

AMERYKA POŁUDNIOWA

Kontynent na półkuli zachodniej - południowa część Ameryki. Od zachodu Amerykę Południową oblewa Ocean Spokojny, od wschodu Ocean Atlantycki, od północy Morze Karaibskie. Na północy łączy się z Ameryką Północną Przesmykiem Panamskim, natomiast na południu oddzielony od Antarktydy Cieśniną Drake'a, Skrajnymi punktami lądowymi Ameryki Południowej są przylądek Gallinas 12°25'N, Froward 53°54'S, Parinas 81°20'W, Branco 34°47'W; największa rozciągłość południkowa 7,4 tyś. km, równoleżnikowa - 5,2 tyś. km; powierzchnia - 17,8 min km2.

U kształtowanie poziome -jest to kontynent zwarty, o słabo rozwiniętej linii brzegowej (dł. 28,7 tyś. km), półwyspy i wyspy stanowią zaledwie l % powierzchni. Największa odległość od morza w Ameryce Południowej wynosi 1600 km.

Ukształtowanie pionowe -jest to w znacznej części kontynent nizinny, średnia wysokość 655 m, najwyższy szczyt Aconcagua 6960 m, najniższy punkt w solnisku Salinas Chicas - 42 m p.p.m. Ponad 49% powierzchni leży poniżej 300 m, ponad 68% poniżej 500 m, 8,5% powyżej 2000 m. Wzdłuż zachodniego i północnego wybrzeża ciągną się potężne góry fałdowe - Andy, złożone z kilku łańcuchów rozdzielonych obniżeniami, stanowią obszar aktywny sejsmicznie.

Klimat. Ameryka Południowa jest położona we wszystkich strefach klimatycznych: od klimatów równikowych w części północnej kontynentu, przez zwrotnikowe, podzwrotnikowe, umiarkowane, do strefy klimatów okołobiegunowych na krańcach południowych.

Regiony fizyczno-geograficzne: Andy, Nizina Orinoko, Nizina Amazonki, Nizina La Płaty, Wyżyna Gujańska, Wyżyna Brazylijska, Wyżyna Patagońska.

Ludność. Amerykę Południową zamieszkuje 308 min mieszkańców (1992), tj. 5,6% ludności świata, ma jeden z najwyższych w świecie przyrostów naturalnych (ok. 29%o 1985-1990). Średnia gęstość zaludnienia wynosi 17 mieszkańców na l km2 (jeden z najsłabiej zaludnionych kontynentów świata), około 2/3 ludności w miastach. W 1990 roku było 29 miast powyżej l min mieszkańców. Największe miasta: Sao Paulo, Rio de Janeiro i Buenos Aires.

Rozwój ludności Ameryki Południowej