OFERTA LECZNICZA DLA OSÓB UZALEŻNIONYCH OD NARKOTYKÓW
Leczenie w ośrodku stacjonarnym - katarzyna puławska-popielarz
OFERTA LECZENIA STACJONARNEGO PRZEZNACZONA JEST DLA OSÓB:
p Które nie poradziły sobie w innych systemach (ambulatorium, oddział dzienny etc.)
p Które wypadły z pełnionych ról społecznych
p Które nie potrafią utrzymać abstynencji w swoim środowisku
p Łamiących ogólnie akceptowane normy współżycia społecznego
p Ulegających stałej demoralizacji
LECZENIE W OŚRODKU STACJONARNYM JEST OFERTĄ DLA OSÓB:
p Zdiagnozowanych jako uzależnione od środków psychoaktywnych
p Mających duża motywację do zmiany jakości życia
p Nie posiadających przeciwskazań do leczenia w ramach systemu stacjonarnego (np. Zdiagnozowane choroby psychiczne, myśli samobójcze, osobowość „border-line”)
PROCES LECZNICZY W SYSTEMIE OŚRODKA STACJONARNEGO OPIERA SIĘ NA:
p Resocjalizacji
n Przebudowie nieuczciwych zachowań związanych z subkulturą narkomańską
p Wychowaniu
n Kształtowaniu podstawowych umiejętności współżycia społecznego i odpowiedzialności za własne działanie
p Terapii
n Przepracowaniu negatywnych emocji warunkujących uzależnienie
n Uzyskaniu wglądu w mechanizmy uzależnienia
n Budowaniu pozytywnego systemu wartości oraz twórczej wizji życia
PODSTAWOWE METODY ODDZIAŁYWAŃ TO:
p Terapia grupowa oparta o społeczność terapeutyczną
p Treningi umiejętności psychologicznych i społecznych
p Terapia indywidualna
p Terapia rodzinna
p Ergoterapia
CELE LECZENIA
p Utrzymanie abstynencji od narkotyków i alkoholu
p Nabycie umiejętności samodzielnego i konstruktywnego rozwiązywania własnych problemów
p Podejmowanie ról społecznych
p Zerwanie z subkulturą narkomańską
p Podjęcie pracy zarobkowej, kontynuowanie nauki
p Odnalezienie i rozumienie sensu życia
p Podjęcie trudu rozwoju osobowego
SPOŁECZNOŚĆ TERAPEUTYCZNA
Specyficzna forma organizacji zbiorowego życia pacjentów na terenie ośrodka. Jest to forma życia zbiorowego. Społeczność terapeutyczna jest grupą o ustalonej strukturze, opartą o więzi nieformalne. Jej podstawowe zadanie wiąże się ze stworzeniem środowiska społecznego, przypominającego powiązania i zależności występujące z jednej strony w rodzinie, z drugiej zaś w grupach formalnych, takich jak grupy szkolne czy pracownicze. W społeczności terapeutycznej istnieje określona hierarchia, panują jasne reguły i zasady.
MODEL WSPÓLNOTOWO RESOCJALIZACYJNY - HISTORIA
Korzenie sięgają tradycji ruchu anonimowych alkoholików. Charles dederich (ur. 1913 r.) Postanowił przeprowadzić eksperyment. Podjął inicjatywę tworzenia stacjonarnych ośrodków leczniczych o charakterze wspólnot. Ośrodki te były oparte o ideę gospodarczej samowystarczalności i społeczny egalitaryzm oraz samorządność. Pierwsza wspólnota „synanon” została założona w 1958r. W kalifornii.
Cechy wyróżniające pierwsze wspólnoty terapeutyczne to:
p Charyzmatyczne przywództwo,
p Wzorzec osobowy i autorytet lidera,
p Duży nacisk na porządek oraz dyscyplinę,
p Osobista odpowiedzialność za wyleczenie, wspólna praca,
p Stopniowe wchodzenie w obowiązki, publiczna „spowiedź”,
p Stosowanie kar za naruszenie norm grupowych,
p Zaangażowanie w wewnętrzne życie społeczności,
p Egalitaryzm wzajemnych stosunków pomiędzy członkami społeczności.
ZASADY DZIAŁANIA SPOŁECZNOŚCI TERAPEUTYCZNEJ
p Zasada aktywnego udziału pacjentów w leczeniu
p Zasada otwartej komunikacji
p Zasada demokratyczności (równouprawnienie w podejmowaniu decyzji)
p Zasada zespołowości
p Zasada społecznego uczenia się
NACZELNE ZASADY OBOWIĄZUJĄCE W SPOŁECZNOŚCI TERAPEUTYCZNEJ
p Zakaz używania narkotyków oraz picia alkoholu
p Zakaz stosowania przemocy lub gróźb z nią związanych
p Zakaz uprawniania seksu między mieszkańcami
CZYNNIKI, KTÓRE DZIAŁAJĄ NA RZECZ LECZENIA W OBSZARZE SPOŁECZNOŚCI TERAPEUTYCZNEJ (wg Martiena Kooymana 1993):
1. Społeczność terapeutyczna ma jasną strukturę, w której nie pojawiają
się podwójne sygnały (jest to postulat nie zawsze w pełni realizowany).
2. Społeczne uczenie się odbywa się poprzez system społecznych
interakcji.
3. Istotnym elementem społecznego uczenia się jest konstruktywne
przechodzenie kryzysów indywidualnych oraz grupowych.
4. Wszystkie rodzaje aktywności w obszarze społeczności mają
potencjalnie terapeutyczny charakter.
5. Odpowiedzialność osoby leczącej się za swoje zachowanie.
6. Wzrost poczucia własnej wartości dzięki kolejnym osiągnięciom,
dzięki realizacji zadań.
7. Uwewnętrznienie pozytywnego systemu wartości.
8. Środowisko, które stwarza okazję do konstruktywnych konfrontacji.
9. Pozytywny wpływ innych leczących się osób.
10. Uczenie się rozumienia i wyrażania uczuć.
11. Poprawa relacji z rodziną.
12. Przemiana postawy życiowej.
FUNKCJE CZŁONKÓW PERSONELU:
- organizatorzy procesu terapeutycznego i przewodnicy na
drodze zdrowienia;
- doradcy;
- osoby, które zarządzają różnymi obszarami życia wspólnoty
terapeutycznej;
- racjonalne autorytety;
- członkowie społeczności terapeutycznej.
ETAPY LECZENIA
p Etap motywacyjno-adaptacyjny
p Etap transformacji
p Etap konfrontacji
ETAP MOTYWACYJNO-ADAPTACYJNY ZMIANA W ZAKRESIE ZACHOWANIA
n Cel:
p Odrzucenie przez pacjenta zachowań nałogowych związanych z narkotykami, alkoholem przez zastąpienie innymi zachowaniami derminowanymi przez normy panujące w ośrodku
n Typ oddziaływań:
p Oddziaływania wychowawczo-resocjalizacyjne
p Edukacja
p Socjoterapia
n Metody:
p Terapia grupowa w opraciu o społecznośc terapeutyczną
p Elementy terapii indywidualnej
ETAP TRANSFORMACJI ZMIANA W OBRĘBIE MYŚLENIA I UCZUĆ
p Transformacja postaw osoby uzależnionej
p Zmiany w zakresie uznawanych norm i wartości
p Psychoterapia
p Terapia grupowa w oparciu o społeczność terapeutyczną
p Treningi umiejętności psychologicznych (komunikacji, interpersonalny, intrapsychiczny)
p Trening umiejętności społecznych (asertywność, zapobiegania nawrotom)
p Terapia indywidualna (ustalenie i realizowanie indywidualnego plany leczenia)
ZAKRES ZMIAN
n Stosunek do narkotyków
n Stosunek do osób biorących, subkultury narkomańskiej
n Stosunek do innych członków społeczności, kadry
n Stosunek do obowiązujących w ośrodku norm, zasad i wartości
n Stosunek do powierzonych obowiązków, przyjętych zadań, ról społecznych
n Stosunek do własnej rodziny
n Stosunek do samego siebie
n Stosunek do siły wyższej
ETAP KONFRONTACJI FAZA „WYJŚCIA”
p Konfrontacja zdobytych umiejętności, doświadczeń z realiami poza ośrodkiem
n Metody
p Terapia indywidualna zeorientowana ściśle na osobistą, psychospołeczną sytuację pacjenta
p Terapia grupowa
p Terapia wspierająca
PODSUMOWANIE CZYNNIKI WSPIERAJĄCE PROCES TERAPII
n Ocena stanu pacjenta poprzez używanie narzędzi diagnostycznych (diagnoza stopnia uzależnienia, diagnoza psychologiczna, diagnoza stanu zdrowia)
n Wewnętrzna motywacja do zmiany stylu życia
n Indywidualne podejście do pacjenta
n Adekwatny czas pozostawania w programie
MOTTO:
„choćbyś przegrał całe życie, „zbierz się”, zgarnij, dźwignij od nowa”
Kardynał Stefan Wyszyński
Nisa