Księga Jozuego
Historia podboju i podziału ziemi Kanaan pomiędzy 12 pokoleń
Autor
Następca Mojżesza, przywódca nowego pokolenia Izraela, Jozue, opisuje dalsze losu narodu wybranego.
Znaczenie księgi
W tradycji izraelskiej księgi Mojżeszowe noszą miano Tory, natomiast Księga Jozuego należy już do tzw. "proroków wcześniejszych", w odróżnieniu od "proroków późniejszych", działających od VIII w. p.n.e.
Treściowo Księga Jozuego obejmuje opis zdobywania Ziemi Obiecanej, następnie podział Kanaanu pomiędzy poszczególne pokolenia oraz zawiera, w końcowej części, duchowy testament Jozuego.
Istotny udział Jozuego w zdobywaniu Kanaanu nie ulega wątpliwości.
Pięcioksiąg przedstawiał go, jako wiernego współpracownika Mojżesza i jego następcę. Archeologia zaś Palestyny potwierdza zburzenie miast kananejskich zarówno w częściach centralnych ówczesnego Kanaanu, jak i w jego stronach południowych i północnych. Księga Jozuego przedstawia zatem prawdziwe wydarzenia historyczne.
Opowieść księgi
Podobnie jak Księga Wyjścia opisywała wyzwolenie Izraela z niewoli egipskiej, tak Księga Jozuego opisuje wejście Izraela do Kanaanu i zdobycie tej ziemi na własność. Kluczowym słowem Księgi Jozuego jest właśnie słowo "własność". Już w księdze Genesis czytamy, że Bóg obiecał Abrahamowi:
" Oddaję tobie i twym przyszłym potomkom kraj, w którym przebywasz, cały kraj Kanaan, jako własność na wieki" (17,8)
Jednak wejście przez Izrael w posiadanie tej ziemi było uwarunkowane jego posłuszeństwem względem Boga. Z powodu nieposłuszeństwa ludu Bożego Kanaan ciągle nie jest jeszcze własnością Izraela.
Jozue w swoim ostatnim słowie, na krótko przed śmiercią, przypomni ludowi jeszcze raz, że tylko posłuszeństwo względem Bożego Słowa umożliwi im wejście w posiadanie Kanaanu.
Główny bohater księgi
Jozue był wielkim wodzem. Urodził się jako niewolnik w Egipcie, miał 40 lat, gdy Izrael wyszedł z niewoli egipskiej. Gdy Mojżesz przekazywał mu władzę, Jozue miał 80 lat. Umierając, miał 110 lat, co oznacza, że przewodził Izraelowi przez lat 30. Ale służba Jozuego, jako dowódcy wojsk izraelskich trwała dłużej. Jeszcze gdy żył Mojżesz, Jozue dowodził wojskami w czasie wojny z Amalekitami. Był też jednym z dwunastu szpiegów, którzy wyruszyli z Kadesz- Barnea w głąb Kanaanu, żeby zbadać tę ziemię. Byl jednym z dwóch szpiegów, którzy po powrocie stwierdzili, ze Izrael powinien wkroczyć do Ziemi Obiecanej i zdobyć ją, ufając Bożemu przyrzeczeniu, że da ją Izraelowi w posiadanie.
Imię Jozue, w hebrajskim brzmieniu "Jehoszua", znaczy "Jahwe jest zbawieniem". Imię Jezus, to to samo imię "Jehoszua" w brzmieniu nowotestamentowym.
Jozue był człowiekiem polegającym na Bogu, był Bogu posłuszny, ufał Bogu we wszystkim, był człowiekiem wiary, człowiekiem odwagi, entuzjazmu, zachęty, był typem przywódcy. Jego postać, podobnie jak postać Mojżesza, zapowiada Chrystusa.
Przesłanie księgi
Księga Jozuego zawiera wiele treści, które mają praktyczne zastosowanie w dzisiejszych realiach. Obraz Ziemi Obiecanej ma dla współczesnych ludzi wierzących także znaczenie symboliczne. Nie jest to obraz nieba, bo nieba nie zdobywa się podbojem, tocząc bitwy. Niebo jest przecież darem Bożej łaski. Ziemia Obiecana jest obrazem odpocznienia w wierze, obrazem stanu duchowego, w którym człowiek wierzący doświadcza błogosławieństwa pojednania z Bogiem, pokoju i równowagi duchowej. Możemy powiedzieć, że księga Jozuego zajmuje w ST podobne miejsce, jak w NT List do Efezjan. Obie te księgi mówią o pełni duchowych błogosławieństw, które stają się udziałem człowieka, gdy wierzy i ufa Bogu.
Księga Jozuego jest wielką ilustracją podstawowej biblijnej prawdy, że do odpocznienia w wierze nie można dojść dzięki własnym wysiłkom, ale jedynie w mocy Ducha Świętego, gdy powierzy się swoje życie Chrystusowi.
Księga Jozuego obrazowo ukazuje sposób, w jaki wierzący człowiek wchodzi w posiadanie tego wszystkiego, co daje mu Bóg.
Struktura księgi
1. Wkroczenie Izraela do Ziemi Obiecanej r. 1 - 12
2. Podział Kanaanu pomiędzy plemiona izraelskie r. 13 - 21
3. Testament Jozuego, ostatnie słowa skierowane do ludu r. 22 - 24
Księga Sędziów
Księga Sędziów wzięła swą nazwę od tzw. "sędziów", czyli przywódców ludu sprawujących urząd rozjemczy nad pokoleniami izraelskimi w czasie obejmującym okres historii Żydów od Jozuego do Samuela. Jest to okres rozciągający się od wejścia Izraelitów do Ziemi Obiecanej aż do powstania monarchii, czyli od XIII do XI w. p.n.e.
Instytucja sędziego z podobnym jak w Izraelu zakresem władzy była znana i wśród innych ludów. W narodzie izraelskim jednak, w chwilach krytycznych, sędziowie zdobywali autorytet wodzów. Zapewne każde plemię izraelskie wyłaniało wówczas spośród siebie jakiś autorytet rozjemczy, ale niektórzy sędziowie cieszyli się uznaniem kilku plemion. Niewątpliwie powagę swoją zawdzięczali oni swoim wyjątkowym właściwościom charakteru i uzdolnieniom, zwłaszcza odwadze i sile fizycznej, ale tajemnica ich powodzenia tkwiła w otrzymanych przez Boga charyzmatach. To Duch Pana zstępował na nich i działając w nich kierował ich czynami aż do osiągnięcia zamierzonego celu.
Księga Sędziów ukazuje sylwetki jednej kobiety i dwunastu mężczyzn, pełniących funkcję sędziego w różnych okresach czasu i zazwyczaj na ograniczonym terenie. Autorytet żadnej z tych postaci nie jest choćby zbliżony do autorytetu takich przywódców całego narodu izraelskiego jak Mojżesz czy Jozue. Zasięg władzy sędziów i ich możliwości oddziaływania na lud izraelski były ograniczone. Zazwyczaj dotyczyły tylko jednego, lub co najwyżej kilku plemion.
Autor Księgi Sędziów jest nieznany. Najprawdopodobniej żył on w czasach królewskich, uporządkowanych i spokojnych, a więc za czasów Dawida lub Salomona. Wskazuje na to jego wypowiedź, powtórzona w Księdze kilkakrotnie, m.in. w 17 r. 6 w. i 21 r. 25 w.:
"...za dni owych nie było króla w Izraelu i każdy czynił to, co było słuszne w jego oczach."
Temat
"UPADEK I WYZWOLNIENIE" - tak najkrócej można zdefiniować temat Księgi Sędziów.
1) Odstępstwo od Boga prowadzi do upadku człowieka i całego narodu.
2) Pełne zdumiewającego miłosierdzia działanie Boga przynosi ocalenie.
To główne prawdy, które poznajemy, studiując Księgę Sędziów.
Lud izraelski wkroczył do Ziemi Obiecanej z wielkimi nadziejami i z ogromnymi oczekiwaniami co do - wydawałoby się - chwalebnej przyszłości. I nasze oczekiwania, obserwatorów czterdziestoletnich zmagań Izraelitów na pustyni, idą w tym kierunku, że teraz, po latach niepowodzeń, ale też i po doświadczeniu wielu potężnych, cudownych dzieł Bożych, lud izraelski zazna pokoju i będzie prowadził życie cechujące się wysokim poziomem moralności, kultury, a przede wszystkim wysokim poziomem duchowości, bogobojności. Niestety, Izraelici zawodzili Boga, upadali i w efekcie ponosili klęskę za klęską. Ich powodzenie zależało wyłącznie od wierności wobec Pana.
Bóg dał Izraelowi Ziemię Kanaan jako wieczne dziedzictwo i dlatego obowiązkiem Izraela było bronić tych posiadłości za wszelką cenę, bronić nie tylko przed wrogami ościennymi, ale i przed największym wrogiem wewnętrznym - bałwochwalstwem. Tolerowanie kultu cudzych bogów na ziemi danej Izraelitom przez jedynego prawdziwego, żywego Boga, było bluźnierstwem.
Główne przesłanie
Księga Sędziów formułuje filozofię historii, widzianą z Bożej perspektywy, z Bożego punktu widzenia. Można ją zdefiniować słowami wyjętymi z Biblii, z Księgi Przypowieści, gdzie w 34 wierszu rozdziału 14 czytamy: "Sprawiedliwość wywyższa naród, a czyn haniebny narody pomniejsza".
Po śmierci Jozuego nie było wśród Izraelitów przywódcy, który by mógł zastąpić Jozuego tak, jak Jozue zastąpił Mojżesza. Nastąpił okres teokracji. Ludem izraelskim pragnął kierować bezpośrednio sam Bóg. Izraelici odwrócili się jednak od Boga, niewidzialnego Wodza! Stąd czytamy w księdze kilkakrotne bolesne stwierdzenie:
Zamiast ciągłego, stopniowego rozwoju, następowała uporczywa, niszcząca degradacja narodu. Ciągle powtarzały się upadki, wynikające z odstępstwa i mimo, że Bóg ze swego miłosierdzia podnosił i ratował lud, degradacja Izraela postępowała, ciągle i ciągle.
Możemy dostrzec w losach Izraela jak gdyby koło historii, z powtarzającymi się wydarzeniami, nastepującymi po sobie z żelazną konsekwencją.
Na początku widzimy naród żyjący zgodnie z Bożymi poleceniami, słuchający Bożego głosu i postępujący zgodnie z Bożą wolą.
Potem w czynach ludu pojawia się zło. Ludzie zapominają o Bogu.
Każdy czyni to, co uważa za słuszne. Goni za tym, co wydaje się sprawiać mu przyjemność. To prowadzi do zniewolenia. Następują kryzysy społeczne i polityczne, powstania i wojny. Nadchodzi niewola, całkowity upadek, poniżenie.
Wtedy naród zaczyna na powrót wołać do Boga. Poniżony, upodlony zwraca się ku Bogu. Pokutuje. Bóg wzbudza wśród ludu obrońcę, sędziego. W efekcie jego działania następuje wyzwolenie. Obdarzony charyzmatami przywódca pokonuje wrogów.
Oswobodzony i przebudzony naród słucha głosu Boga. Żyje przez jakiś czas zgodnie z Bożymi poleceniami. Ale wkrótce w postępowaniu ludzi pojawia się zło. Ludzie zapominają o Bogu. Zaczynają postępować według swoich, egoistycznych pobudek. To powoduje, że stają się niewolnikami swoich pragnień i żądz. Nie liczą się z pragnieniami innych. Następują niepokoje i kryzysy. Wybuchają wojny. Całe narody upadają, dostają się do niewoli, zostają upokorzone i poniżone. Wtedy zaczynają znowu szukać Boga, wołają do Niego, okazują skruchę...
Tak toczy się historia. Nie tylko historia Izraela. Nie tylko historia innych narodów o których pisze Biblia. Taką prawidłowość dostrzegamy w ogóle w historii ludzkości.
I nasz naród nie jest tu wyjątkiem. Powtarzają się w naszej trudnej polskiej historii te same błędy. Oddaje to znane przysłowie: "historia lubi się powtarzać". Jeśli przeanalizujemy historię naszego narodu głębiej, zauważymy w niej te same mechanizmy, które determinowały historię narodów biblijnych, zgodnie z tym jak ukazuje to Księga Sędziów.
Wielki starotestamentowy prorok Izajasz także ukazuje Boże spojrzenie na historię, definiuje filozofię historii tak, jak widzi ją Bóg. Izajasz wyróżnia trzy główne etapy historii narodów, trzy kroki prowadzące do upadku.
1) Najpierw następuje odstępstwo - duchowe oddalenie się od Boga.
2) Powoduje to moralną degradację, upadek kultury i gospodarki całego kraju.
3) W efekcie kształtuje się polityczna anarchia, następuje ostateczna klęska, popadnięcie w niewolę, utrata niepodległości, a nawet unicestwienie państwowości i tożsamości narodowej.
W historii wielu narodów, i starożytnych i nowożytnych, w historii narodów nam współczesnych, a także w naszej, polskiej historii, możemy dostrzec potwierdzenie tej prawidłowości.
Początkiem upadku człowieka i całych narodów jest odstępstwo, oddalenie się od Boga. Powrót do Boga jest jedynym ratunkiem, jedyną nadzieją na ocalenie.
Struktura Księgi Sędziów
I. Wprowadzenie w epokę sędziów. rozdziały 1 i 2
1. Opis sytuacji po śmierci Jozuego.
2. Pierwszy opis "cyklu historycznego" epoki sędziów.
II. Obrazy z dziejów sędziów....
CZYTAJ_PISMO_SWIETE_CODZIENNIE