URZĄDZENIA dżwigowo towarowe.pdf

URZĄDZENIA

DZWIGOWO – TRANSPORTOWE

Urządzenia dzwigowo – transportowe są to środki do przemieszczania poziomego i pionowego dóbr

materialnych w obrębie placu składowego, magazynu, hali produkcyjnej lub całego zakładu

przemysłowego. Należą do nich:

• urządzenia dzwigowe (dzwignice)

• urządzenia transportu:

- przerywanego (wózki transportowe)

- ciągłego (przenośniki).

DZWIGNICE

Dzwignice są to środki transportu wewnątrzzakładowego o zasięgu ograniczonym lub

nieograniczonym i ruchu przerywanym, służące do prac przeładunkowych i montażowych. RYS 1

A) CHARAKTERYSTYKA KONSTRUKCJI I ZASTOSOWANIE GŁÓWNYCH TYPÓW DZWIGNIC

1. DZWIGNIKI

Należą do najprostszych dzwignic. Służą do przemieszczania pionowego (czasem poziomego)

ładunków na niewielką wysokość odległość za pośrednictwem sztywnych elementów – śrub,

zębatek oraz tłoków hydraulicznych lub pneumatycznych. Dzwigniki śrubowe i zębate napędzane

ręcznie. RYS 2a i b stosuje się przy pracach montażowych do podnoszeni ładunków o masie do 25t

na wysokości do 400 mm. W kolejnictwie stosowane są dzwigniki śrubowe o napędzie silnikowym,

mogące podnosić ładunki o większej masie (dzwigi typu Beckera).Dzwigniki tłokowe z napędem

ręcznym lub silnikowym stosuje się do podnoszenia masy rzędu do 500t na wysokości 200 – 1600

mm. RYS 2c.

2. CIĄGNIKI

Tworzą drugą grupę dzwignic prostych. Służą do przeciągania lub podnoszenia ładunków za

pomocą cięgien linowych bądź łańcuchowych z zastosowaniem odpowiednich zaczepów.Wyciągniki

RYS 3 stosuje się do prac montażowych do obsługi maszyn i pieców, do przeładunków na rampach i

w magazynach oraz jako wyposażenie suwnic. Dotyczy to zwłaszcza wyciągów z napędem

elektrycznym, wyposażonych w koła jezdne, umożliwiające przemieszczanie wzdłóż belki nośnej

suwnicy. Główne dane techniczne wyciągów produkcji krajowej podano w TAB 2. Wyciągi

stojakowe, kozłowe i przyścienne z ręczną korbą RYS 4a stosuj się przy pomocniczych pracach

montażowych i remontowych. Szerszy zakres zastosowania znajdują wyciągi stojakowe stałe i

wózkowe napędzane silnikami elektrycznymi. RYS 4b ,sterowane bezpośrednio lub zdalnie Często

stanowią one wyposażenie suwnic i żurawi. Główne dane techniczne TAB 3.

3. DZWIGI LUB WYCIĄGI ELEKTRYCZNE

Stosuje się do pionowego przemieszczania ładunków (towarów lub ludzi) w kabinach lub na

pomostach wzdłóż prowadnic pionowych (czasem pochylonych wzdłóż pod kątem).Dzwigi szybowe

– wykonuje się z maszynownią górną (umieszczoną nad szybem), dolną lub boczną oraz wyposaża

w układy sterowania przestawne: zbieracze, gumowo – zbieracze i grupowo rozdzielcze.

Odrębną grupę stanowią dzwigi budowlane pionowe RYS 5 tzn. wyciągi masztowe wolno stojące i

przyścienne. TAB 4.

4. SUWNICE

Stanowią jedną z głównych grup o szerokim zakresie zastosowania. Stosuje się je do obsługi hal

produkcyjnych, magazynów i otwartych składowisk oraz do obsługi procesów technologicznych.

Najczęściej stosowane są suwnice pomostowe RYS 6. Zależnie od przeznaczenia wyróżnia się:

suwnice hutnicze, odlewnicze, magazynowe wyposażone w haki lub w odpowiednie chwytaki,

uchwyty, widły do sterowania. TAB 5.W celu zwiększenia intensywności obsługi hal produkcyjnych

można zainstalować pod suwnicami wspornice o dźwigu 3 – 8 t i wyciągu 4 – 10 m lub żurawie

pościerano – przejezdne, umożliwiające podawanie materiałów na stanowisko pracy, do których

dostęp dla suwnic jest utrudniony. Do obsługi terenów otwartych stosuje się suwnice bramowe RYS

7 lub półbramowe oraz mostowe o rozpiętości do 80 m, które wyposaża się w żuraw podwieszony

albo podnośnik taśmowy TAB 6. Coraz większe zastosowanie znajdują suwnice kontenerowe RYS 8

umożliwiające przeładunek wielkich kontenerów, sterowane ręcznie lub automatycznie.

Konstrukcje nośną mostów suwnicowych wykonuje się w postaci:

- jednego lub dwóch dzwigów spawanych z kształtowników walcowych, które stosuje się do

przenoszenia mas rzędu 10 t przy rozpiętości do 14 m.

- Kratownicy z kształtowników walcowych lub rur (wykonanie pracochłonne i wrażliwe na zmiany

otoczenia).

- Blachownicy jednej lub dwuśrodnikowej albo o przekroju trójkątnym bądż też ukł. ramowego i

sprężynowego.

Kształt dżwigni zależy przebiegu momentów zginających przy zachowaniu stosunku wysokości h do

rozpiętości l w zakresie 1/12 do 1/32. RYS 6c

Czołownice ( poprzecznice), w których są osadzone koła jezdne, ze względów montażowych i

transportowych wykonuje się z 2 części, które po ustawieniu na torze łączy się śrubami.

5. UKŁADNICE

W magazynach i składach znajdują zastosowanie układnice ramowe i słupowe, przejezdne po

szynach lub podwieszone o udzwigu 160 – 630 kg, służące do obsługi regałów o dużej wysokości.

6. ŻURAWICE

Stanowią pod względem częstotliwości zastosowania drugą po suwnicach grupę dzwignic.

Obsługują one przestrzeń w kształcie walca o wysokości równej podnoszenia promienia, czyli

równej wysięgowi. Najprostsze żurawie stałe to żurawiki okienne i przyścienne o momencie

użytkowym 20 – 100 kn.n, ze stałym wysiągnikiem o niepełnym obrocie i z wyciągarką

umieszczoną na konstrukcji wspornej. Stosuje się je do pomocniczych prac na budowlach. Stałe

żurawie wolnostojące RYS 9a, zwykłe, pełno obrotowe wykonuje się z wysięgiem stałym lub

zmiennym, uzyskiwanym przez wychylenie wyciągnika za pomocą ukł. linowego albo przez

zastosowanie wózków wodzakowych, przejezdnych wzdłóż poziomego wysięgnika. Odmiany tego

typu żurawi to:

- żurawie obracające się na kołkach osadzonych w ramie nośnej lub po wieńcu utworzonym z

wałków obrotowych,

- żurawie portowe, zwykle wypadowe o udzwigu 8 – 12 t i wysięgu do 40 m,

- żurawie kontenerowe wyposażone w osprzęt do przeładunku kontenerów.

Żurawie stałe wykonuje się w postaci ustrojów kratownicowych, spawanych z kształtowników lub

rur stalowych albo też z wieżą w postaci rury o określonej średnicy. Wyposażenie w kabinę

sterowniczą, przesuwną wzdłóż wieży, umożliwia dogodną obsługę. Stosuje się też sterowanie

zdalne. Większe zastosowanie, zwłaszcza w budownictwie znajdują żurawie towarowe (zwykle

dwuszynowe). Buduje się je podobnie do żurawi stałych RYS 9b. Odmianę żurawi szynowych

stanowią żurawie kolejowe o udzwigu do 160 t, służące głównie do usuwania skutków awarii na

kolei. Do napędu żurawi stałych i szynowych stosuje się za zwyczaj układy z silnikami

elektrycznymi prądu stałego, które zapewniają dużą elastyczność i płynność ruchów. TAB 7

Coraz większe zastosowanie mają żurawie jezdniowe:

- żurawie warsztatowe o udzwigu 0,5 – 1 t i wysięgu do 3 m wyposażone w stały lub obrotowy słup

i wysięgnik z typowym wyciągnikiem przejezdnym, albo napędzane ręcznie, pneumatycznie lub

przez silnik elektryczny lub spalinowy. Stosowane są do obsługi stanowisk roboczych w zakładach

produkcyjnych.

- żurawie budowlane składane o udzwigu do 0,6 t pełnoobrotowe, z mechanicznym napędem

podnoszenia i zmiany wysięgu, dostosowane do transportu ręcznego lub za ciągnikiem, stosowane

głównie w budownictwie wiejskim

- żurawie samojezdne montowane na podwoziu własnym lub samochodowym.

RYS 10 , TAB 8

Oprócz omówionych typów suwnic i żurawi spotyka się liczne odmiany:

- dzwignic: kombinowanych, suwnicowo – wspornikowych, suwnicowo – żurawinowych,

- żurawi wielokrotnych.

7. PODESTY

Są to głownie pomosty i rusztowania służą do wykonywania prac wykończeniowych na prostych

ścianach budynków, na których istnieje możliwość ich zawieszenia lub do wszelkich robót

konserwacyjnych do 16 m wysokości. RYS 11

8. DZWIGI LINOTOROWE

Są prostą odmianą kolejek linowych, służących do transportu materiałów sypkich w pojemnikach

lub ładunkach jednostkowych za pomocą wodzaka przemieszczającego się po linie nośnej lub nośno

– ciągnocej, rozpiętej między dwiema podporami rozstawionymi w odległości 100 – 600 m. Stosuje

się je na budynkach obiektów przemysłowych w warunkach, w których transport innymi środkami

jest niemożliwy.

B) PODSTAWOWE ELEMENTY MECHANIZMÓW DZWIGNICOWYCH.

1.ELEMENTY DO PODNOSZENIA I PRZEMIESZCZANIA ŁADUNKÓW

Są to: haki, zawiesia, uchwyty i chwytaki. Haki służą do zawieszania ładunków bezpośrednio lub za

pośrednictwem odpowiednio ukształtowanych uch oraz pętli linowych lub łańcuchowych. Dane

techniczne najczęściej stosowanych haków pojedynczych (jednorożnych) i podwójnych

(dwurożnych) RYS 12a podano w TAB 9. Do podnoszenia ładunków o wysokiej temperaturze

stosuje się haki płytowe jednorożne, złożone z kilku pasów blachy odpowiednio ukształtowanej,

między którymi szczeliny wypełnia się czasem wkładami azbestowymi. Stosuje się również haki w

kształcie pałąków tzw. uszkami. W celu umożliwiania obracania haka z obciążeniem zawieszonego

bezpośrednio na linie stosuje się tzw. sprzęgi, a w przypadku ukł. wielolinowych – zblocza. RYS 12

Do zawieszania ładunków na haku stosuje się:

- wiązanie, pętle lub zawiesie linowe oraz chwytowo zaczepowe RYS 13

- uchwyty kleszczowe RYS 14a, uchwyty elektromagnetyczne używane w stalowniach, walcowniach

i na placach składowych do przenoszenia materiałów ferromagnetycznych, oraz uchwyty

pneumatyczne służące do transportu materiałów płytowych za pomocą ssawek przykładanych do

ich powierzchni.

- chwytaki dwu – lub wielołupinowe do transportu materiałów sypkich luzem RYS 14b, wśród

których rozróżnia się: chwytaki jednolinowe ( o pojemności 0.75 – 12 m), wielolinowe (0,5 – 10

m), silnikowe (0,5 – 8m) i hydrauliczne (0,63 – 1,25).

W celu ułatwienia nabierania materiału, krawędzie łubin chwytaków wyposaża się w pazur lub

szczęki wymienne, wykonanej ze stali manganowej odpornej na ścieranie.

2. CIĘGNA

W dzwignicach stosuje się liny włókienne (zwykle konopne),częściej stalowe oraz łańcuchy. Liny

konopne RYS 15a stosuje się do ręcznych wyciągarek, wielokrążków oraz wiązań łańcuchów. Mają

małą wytrzymałość na rozciągania (rzędu 40 – 140 MPa), są mało odporne na wilgoć i łatwo się

przecierają. Smołowanie i natłuszczanie częściowo uodparnia je na wilgoć, ale zmniejsza

wytrzymałość o 10 – 15 %.Liny stalowe wykonuje się je z drutów stalowych o średnicy 0,2 – 5 mm

i wytrzymałości 1400 – 2000 Mpa, których wiązki skręca się w żyły, te zaś skręcone wokół rdzenia

stalowego lub konopnego, tworzą linię współzwitą lub przeciwzwitą. RYS 15b i TAB 10. Linie łączy

się przez splatanie na długości równej co najmniej 800 średnic w przypadku lin przeciwzwitych i

1000 średnic przy linach współzwitych, albo przez zaprasowanie w specjalnych tulejach. Końcówki

lin zamocowuje się za pomocą kausz (sercówek) i specjalnie wolnego końca za pomocą klina i

łączenie zaciskami. RYS 15c Łańcuch stalowe ogniowe technicznie kalibrowane, spawane lub

zgrzewane. RYS 16a Stosuje się je jako cięgna nośne przy udzwigu do 150 t i prędkości do 0,75 m/

s oraz jako cięgna służące do przemieszczania i podnoszenia ładunków przy napędzie ręcznym.

TAB11 Przy udzwigu rzędu 15 – 30 t i prędkości 0.5 m/s stosuje się łańcuch sworzniowo – płytowe

RYS 16b pewniejsze w pracy od łańcuchów ogniowych lecz cięższe i droższe. Wykonuje się je ze

stali o wytrzymałości 500 – 600 MPa.

3. KRĄŻKI I KOŁA LINOWE

Krążki linowe RYS 17 służą do podtrzymywania i zmiany kierunku lub wyrównania obciążenia i

długości liny. Osadza się je na osiach stałych, zamocowanych w stałych punktach konstrukcji

nośnych lub przesuwnych i łożyskowych ślizgowo albo tocznie. TAB 12 Istotny wpływ na pracę i

trwałość ma ukształtowanie rowka, w którym układa się lina. Niewłaściwy kształt wywołuje zbyt

duże naciski (które nie powinny przekraczać 9 MPa) oraz zjawisko pełzania ( zmiany sprężystego

wydłużenia liny) i wycierania jego powierzchni. Do napędu lin służą tarcze linowe cierne RYS 18.

Stosuje się je do napędzania wyciągów mechanizmów wodzenia w przeciągarkach oraz w

mechanizmach jazdy kolejek linowych. Sprzężenie cierne zależy od wartości konta opasania koła

przez linę, od współczynnika tarcia między kołem a liną oraz od profilu powierzchni koła.

Największe sprzężenie uzyskuje się przy zastosowaniu kół z rowkiem klinowym i półokrągłym. RYS

18c Współczynnik tarcia można zwiększyć stosując drewnianą lub skórzaną wykładzinę rowka.

4. BĘBNY LINOWE

Wykonuje się je w postaci odlewów żeliwnych lub staliwnych, albo zwija i spawa z blachy stalowej

lub rur stalowych. RYS 19 Powierzchnia walcowa bębna ograniczona z obu stron obrzeżami może

być gładka lub rowkowata w celu ułatwienia nawijania pierwszej liny stalowej i zapobiegnięcia jej

spłaszczeniu (wpływa na obniżenie wytrzymałości). Na jednym z obrzeży osadza się napędowe koło

zębate za pomocą śrub prasowanych. Bębny łożyskuje się ślizgowo na stałej osi lub osadza za

pomocą wpustów albo klinów na wałach łożyskowych z reguły toczenia. Koniec liny umieszcza się i

dociska wkładką za pomocą wkrętów i płaskich wkładek. Zamocowanie to powinno być pewne, a

jednocześnie umożliwiać szybką wymianę.

5. KOŁA ŁAŃCUCHOWE

Do prowadzenia lub zmiany kierunku ruch łańcucha albo do przenoszenia siły z łańcuch na inne

elementy ruchome stosuje się: krążki i koła łańcuchowe. Wykonuje się je z żeliwa z odpowiednio

ukształtowaną powierzchnią i osadza lużno na osiach. RYS 20 Mają one mniejszą średnice niż

krążki linowe. W przypadku występowania dużych sił stosuje się staliwne koła łańcuchowe

gniazdkowe o dużej średnicy lub stalowe koła łańcuchowe drabinowe. Bębny łańcuchowe stosuje

się rzadko. Wykonuje się je z żeliwa i tylko do łańcuchów ogniowych nie kalibrowanych.

6. HAMULCE

Najprostszym hamulcem jest zapadka, stosowana przy ręcznym mechaniżmie podnoszenia w celu

zabezpieczenia ładunku przed samoczynnym opuszczaniem się. RYS 21a W nowoczesnych

konstrukcjach dżwignicowych wymagane jest stosowanie pewnie działających hamulców,

przyjmujących energie opadających ładunków mechanizmów będących w ruchu. Najczęściej stosuje

się hamulce klockowe dwuszczękowe z luzownikami elektromagnetycznymi lub

elektrohydraulicznymi. RYS 21b i TAB 13 Tarcie hamulcowe wykonuje się z żeliwa lub staliwa,

szczęki zaś wykłada się ferrodofibryną, ferrodoazbestem lub sprasowaną masą metalowo –

kauczukową. Stosuje się również hamulce tarczowe, w których nacisk jest wywierany na tarczę

osiową RYS 21c oraz hamulce taśmowe RYS 21 działające na zasadzie sprzężenia ciernego między

powierzchnią tarczy hamulcowej a taśmą naciąganą dzwignią jedno – lub dwustronną.

7. SPRZĘGŁA

Najczęściej stosuje się sprężyste sprzęgła palcowe podatne skrętnie oraz jedno – i dwuwieńcowe

sprzęgła zębate niepodatne, samonastawne. RYS 22 Tarcie sprzęgieł wykonuje się z żeliwa lub

staliwa, przy czym tarczę napędową zwykle stosuje się do hamulca.

8. KOŁA JEZDNE

Plik z chomika:

Inne pliki z tego folderu:

Inne foldery tego chomika: