Medycyna ratunkowa, Ratownictwo medyczne

W1, 26.02.2005

Standardy postępowania w stanach zagrożenia życia w warunkach przedszpitalnych.

Resuscytacja- zespół zabiegów, których zadaniem jest przywrócenie podstawowych czynności życia krążenia krwi i oddychania.

Reanimacja- zespół zabiegów, które doprowadziły nie tylko do przywrócenia krążenia krwi i oddychania, ale także do powrotu czynności ośrodkowego układu nerwowego łącznie z powrotem świadomości.

Śmierć- trwałe, nieodwracalne ustanie czynności organizmu.

Śmierć kliniczna-odwracalne ustanie czynności organizmu.

ABC resuscytacji

A-    udrożnić drogi oddechowe

B-    sztuczne wdechy

C-    krążenie, masaż serca

1. Zapewnij bezpieczeństwo własne i poszkodowanego /rękawiczki, maska, okulary/

2. Sprawdź czy chory reaguje:

              Potrząśnij ostrożnie jego ramieniem i zapytaj „Jak Pan/Pani się czuje?”

Poszkodowany nie reaguje

3. Wskaż osobę do pomocy

A

4. Udrożnij drogi oddechowe przez odchylenie głowy do tyłu i wysunięcie żuchwy

5. Utrzymując drożność dróg oddechowych sprawdź czy chory oddycha /do 10 sekund

·        patrz

·        słuchaj

·        wyczuj

nie widzę, nie słyszę, nie czuję –chory ambulansu potrzebuje

Chory nie oddycha

B

6.Wezwij ambulans

W miarę dokładnie określić miejsce zdarzenia, podać nazwisko, nr telefonu, podać liczbę poszkodowanych, określić jaki jest ich stan, co się stało

7. Wykonaj dwa sztuczne wdechy / powyżej 8 roku życia/

Technika sztucznej wentylacji metodą „usta-usta”

              -zaciśnij nozdrza chorego

              -nabierz powietrze i obejmij szczelnie wargami usta chorego

              -spokojnie wdmuchnij powietrze 1,5-2 sek., obserwuj unoszenie się klatki piersiowej

Objętość wdechu  700-1000ml

8.Oceń krążenie krwi

              -Sprawdź tętno na tętnicy szyjnej

              -Nie trać na to więcej niż 5-10 sek.

Przy zachowanym krążeniu:

              -kontynuuj sztuczne oddychanie

              -co 10 oddechów lub co minutę sprawdź ponownie oznaki krążenia

              -jeśli chory zaczyna oddychać spontanicznie zapewnij pozycje boczną ustaloną

              Brak krążenia krwi

C

9. Rozpocznij zewnętrzny masaż serca

Technika zewnętrznego masażu serca

-          zlokalizuj łuk żebrowy

-          dwa palce

-          powyżej palców połóż nadgarstek

-          spleć palce obu rąk i umieść je tak, by uniknąć naciskania żeber chorego

-          wyprostowanymi kończynami górnymi uciskaj mostek na głębokość o 4-5 cm z częstotliwością 100/min

-          zwalniaj nacisk, nie tracąc styczności z mostkiem

Skoordynuj ucisk klatki piersiowej i sztuczne oddechy 15:2

Jeśli chory ma własny oddech i krążenie ułóż go w pozycji bocznej ustalonej.

Pociągnij za kończynę dolną tak by obrócić chorego do siebie.

Odchyl głowę w celu zapewnienia drożności dróg oddechowych.

Sprawdź czy chory regularnie oddycha.

W2, 27.02.2005

Resuscytacja dziecka

-okres noworodkowy

-okres niemowlęcy

-dzieci

Noworodek- 1 miesiąc

·         Udrożnienie dróg oddechowych przez odsysanie cewnikiem- bez odgięcia głowy do tyłu

·         Kontrola tętna na tętnicy ramiennej

·         Sztuczne oddychanie metodą „usta-usta-nos” objętością jamy ustnej ratownika (ratownik swoimi ustami obejmuje usta i nos noworodka) !

·         Masaż serca za pomocą dwóch palców 120/min, miejsce masażu ok. 1 cm poniżej hipotetycznej linii międzysutkowej; można ewentualnie masować kciukami obejmując klatkę  piersiową

·         Masaż, sztuczne oddychanie 3:1- Niezależnie od liczby ratowników

Niemowlę- do 1 roku życia

·         Delikatne odgięcie głowy w celu udrożnienia dróg oddechowych-„pozycja węsząca” – podparcie głowy

·         Kontrola tętna na tętnicy ramiennej

·         Masaż serca za pomocą palców w tym samym miejscu co u noworodka z częstością 100/min

·         Sztuczne oddychanie metodą „usta-usts-nos” objętością powietrza, która będzie skuteczna

·         5:1- Niezależnie od liczby ratowników

Dziecko 1-8 lat

·         kontrola tętna na tętnicy szyjnej

·         sztuczne oddychanie metod „usta-usta”

·         zewnętrzny masaż serca wykonywany przy użyciu jednej ręki 100/min, miejsce masażu jak u osoby dorosłej

·         5:1- Niezależnie od liczby ratowników

Pomoc specjalistyczna

·         dzieci

·         poszkodowani w urazach

Urazy- mechanizmy, w wyniku których dochodzi do obrażeń

Obrażenie- tylko to leczymy

·         podtopieni

Należy wzywać po 1 minucie resuscytacji.

U tych osób nadal występuje migotanie komór, przyczyna oddechowa, pierwotna przyczyna NZK, a pomoc specjalistyczna jest wzywana aby zdefibrylować.

Jak długo prowadzić resuscytację:

·         do przybycia ambulansu

·         do przywrócenia krążenia i oddychania

·         do wyczerpania sił ratownika

Zadławienie osoby dorosłej

·         pochylić osobę poszkodowana do przodu (na swojej ręce, czyli ręce ratownika)

·         energiczne uderzenie w okolicę międzyłopatkową –5x (dłoń zwinięta w kubek lub okolica nadgarstka)

·         Rękoczyn Heimlicha- 5x / u dzieci od 1 roku !/

Pochylić poszkodowanego do przodu.

Jedna ręka zwinięta w pieść w nadbrzuszu.

Druga na ręce zwiniętej w pięść.

5 energicznych uciśnięć w swoją stronę

Zadławienie dziecka

·         Brzuszek na przedramieniu, główka niżej

·         Energiczne uderzenie w okolicę międzyłopatkową 5x

·         Odwrócić dziecko na plecy, uciśnięcie mostka –5x

Udrożnienie dróg oddechowych po urazie.

Manewr Rudkego sposób stabilizacji kręgosłupa.

Zakres działań ratunkowych w nagłych zagrożeniach zdrowia lub życia.

·         Pierwsza pomoc

·         Rozszerzona pierwsza pomoc

·         Kwalifikowana pierwsza pomoc

Kursy, osoby nie będące z wykształcenia medykiem

·         Medyczne czynności ratunkowe

·         Leczenie Ratunkowe

Tylko medycy: lekarz, pielęgniarka, ratownik medyczny

Pierwsza pomoc

Zakres czynności:

1. Rozpoznanie zagrożenia
2. Zabezpieczenie poszkodowanego
3. Nadanie sygnału „Na ratunek”
4. Ułożenie w pozycji bocznej
5. Podstawowa czynność resuscytacji bezprzyrządowej wg BILS

Osoby uprawnione

              ↓

wszyscy dorośli i dzieci

Rozszerzony zakres czynności

Jak wyżej oraz:

1. Zabezpieczenie miejsca zdarzenia
2. Ułożenie sytuacyjne poszkodowanego
3. Użycie podstawowych przyrządów pierwszej pomocy (chusta, maska oddechowa, opatrunek)

Osoby uprawnione posiadające odpowiedni certyfikat:

·         Wolontariusze ratownictwa

·         Funkcjonariusze służb publicznych (Straż miejska, policja)

·         Kierownicy wszystkich kategorii

·         Pracownicy firm transportowych

·         Pracownicy dworców kolejowych, lotnisk itp.

·         Nauczyciele

·         Niższy personel opieki zdrowotnej (salowe, noszowi)

Kwalifikowana pierwsza pomoc

Zakres czynności:

Jak wyżej oraz:

1. Podstawowe czynności ratunkowe w urazach wg BILS

2.      BILS+ AED, „Ambu”, ssak, tlen itp.

3. Łączność ratunkowa
4. Dokumentacja zaawansowanej pierwszej pomocy
5. Transport kwalifikowany

Osoby uprawnione:

·         Specjalistyczne służby ratownicze

·         Straż pożarna, GOPR, WOPR, PCK itp.

Medyczne czynności ratunkowe

Zakres czynności:

Jak wyżej oraz:

1. Segregacja medyczna TRIAGE
2. Zaawansowane czynności resuscytacyjne
3. Zaawansowane czynności medyczne w urazach

Zespół Ratownictwa medycznego, „R”, „W” „HEMS” /LPR- Lotnicze Pogotowie Ratunkowe

Lekarze ratunkowi

Pielęgniarki ratunkowe

Licencjonowani ratownicy medyczni

Szpitalny oddział ratunkowy /SOR

Zespół Ratownictwa Medycznego /ZRM

Centrum powiadamiania ratunkowego z dyspozytornią

Jednostka systemowa- w jej zakres wchodzi: ambulans, personel, wyposażenie

Zakres czynności

              ↓

procedury kliniczne MR

Leczenie ratunkowe

1. Szpitalny Oddział Ratunkowy

Klinika Medycyny Ratunkowej

              Specjaliści medycyny ratunkowej

2. Szpitalny zespół zadaniowy

Szpitalny Zespół Resuscytacyjny

Szpitalny Zespół Urazowy

Szpitalny Zespół Udarowy

Szpitalny Zespół Wieńcowy itp.