Dyftong.pdf

Dyftong

Dyftong , dwugłoska ( gr . δίφθογγος diphthongos – "dwubrzmiący") – pojedyncza samogłoska (na ogół długa) o

zmiennym przebiegu artykulacji, co sprawia, że ucho ludzkie słyszy dwa dźwięki, mimo że są one zespolone niejako

w jeden i mają właściwości pojedynczej samogłoski.

Najczęściej występują dyftongi /AI/, /EI/, /OI/, /UI/, /AU/, /EU/.

W języku polskim p rzykładami występowania dyftongów są wyraz y: maj = m/AI/, hydraulik = hydr/AU/lik, automat

= /AU/tomat, Europa = /EU/ropa i wiele innych, pochodzących z greki i łaciny .

Dyftong /AI/ występuje np. w niemieckim wyrazie leider (wym. lajder), gdzie jest oznaczony dwiema literami ei ;

dyftong /EI/ słychać w angielskim gray itd.

Dwugłoski stanowiąc połączenie dwóch dźwięków samogłoskowych są z natury rzeczy niestabilne i zdradzają

tendencje do przekształcania się w pojedyncze samogłoski ( monoftongi ). Proces taki nazywa się monoftongizacją .

Dwugłoski mogą jednak również powstawać z monoftongów w wyniku dyftongizacji .

Wyróżnia się dyftongi wstępujące, w których pierwsza samogłoska jest niezgłoskotwórcza (typu / uo/ ) i dyftongi

zstępujące (typu / ou /).

Oprócz dyftongów mogą istnieć tryftong i, czyli grupy trzech samogłosek wymawianych jak jedna.

Angielski

Podział angielskich dyftongów

CENTRING

ENDING

kończące się na " ə " (szwa)

kończące się na " ɪ "

kończące się na " ʊ "

/ ɪə /

jak w beard

/ e ə /

jak w air

/ ʊə /

jak w tour

/ e ɪ /

jak w pain

/ a ɪ /

jak w I , time

/ ɔɪ /

jak w join

/ əʊ /

jak w home

/ a ʊ /

jak w house

W języku angielskim ( Receiv ed

Pronunciation) wyróżnia się 8

dyftongów, które dzieli się na dwie

grupy ( patrz tabelka ):

Dyftong, to dźwięk składający się z

ruchu, "ślizgu" od jednej samogłoski

do innej. Pierwsza samogłoska jest:

• dłuższa (trwa ok. 3/4 całego

dyftongu)

• mocniejsza

• głośniejsza

Nazwy

grup

związane

są

samogłoską, która kończy dyftong:

• CENTRING ( center – środek )-

ruch w tych dyftongach jest skierowany do ə ( szwa ), która jest w centrum diagramu głosek.

• ENDING ( end – koniec ) – dyftongi te kończą się na ɪ l ub ʊ

W rzeczywistości produkując dyftong, podczas "ślizgu" – startując z pierwszej samogłoski – nigdy nie powinno się

dotrzeć do dźwięku drugiej samogłoski. W przeciwnym razie dyftong ten brzmi nienaturalnie i staje się dwiema,

Uproszczony schemat "ślizgu" między samogłoskami w angielskich dyftongach

Dyftong

oddzielnymi samogłoskami.

Istnieje tendencja do zmiany dyftongów z grupy "centering" na długie samogłoski – np. / ʊə / → / ɔ :/ ( tour : / t ʊə / →

/ t ɔ :(r) /. Dwugłoski te nie istnieją w wymowie amerykańskiej , gdzie omawiany wyraz brzmi / t ʊ r /).

Czeski

W języku czeskim istnieją trzy dyftongi:

• / a ʊ ̯ / jak w auto (niemal wyłącznie w słowach obcego pochodzenia)

• / e ʊ ̯ / jak w euro (tylko w słowach obcego pochodzenia)

• / o ʊ ̯ / jak w koule

Grupy samogłosek ia, ie, ii, io oraz iu w obcych słowach nie są uznawane jako dyftongi, wymawiane są jak [ ɪ ja, ɪ j ɛ ,

ɪ j ɪ , ɪ jo, ɪ ju ] czyli z / j/ pomiędzy samogłoskami.

Fiński

W języku fińskim występują następujące dyftongi

• / ai / jak w laiva

• / ei / jak w keinu

• / oi / jak w poika

• / ui / jak w uida

• / yi / jak w lyijy

• / æi / jak w äiti

• / øi / jak w öisin

• / au / jak w lauha

• / eu / jak w leuto

• / iu / jak w viulu

• / ou / jak w koulu

• / ey / jak w leyhyä

• / iy / jak w siistiytyä

• / æy / jak w täysi

• / øy / jak w löytää

• / ie / jak w kieli

• / uo / jak w suo

• / yø / jak w yö

Hiszpański

W języku hiszpańskim występują dyftongi wstępujące ( diptongo creciente ) i zstępujące ( diptongo descreciente ).

• /ia/ jak w Mariano

• /ie/ jak w miento

• /io/ jak w limpio

• /iu/ jak w triunfo [trĭumfo]

• /ua/ jak w guapo

• /ue/ jak w bueno

• /uo/ jak w fatuo

• /ui/ jak w fui [fŭi]

• /ai/ jak w baile

• /ei/ jak w peine

Dyftong

• /oi/ jak w hoy

• /au/ jak w aula

• /eu/ jak w neutro

• /ou/ jak w lo unio [loŭnĭo]

Niderlandzki

Dyftongi języka holenderskiego to:

• / ɛ i / jak w eikel , ijs

• / ʌ u / jak w koude

• / œ ʏ / jak w huis

Niemiecki

Dyftongi języka niemieckiego to:

• / a ɪ ̯ / czytane jak polskie „ aj ” z j nieco osłabionym w wyrazie „ K ai r ” [ ˈ kajir] . Przykład w języku niemieckim: s ei n

[ 'z a ɪ n ]

• / a ʊ ̯ / czytane jak polskie „ ał ” w wyrazie „ pauza ” . Przykład w języku niemieckim: H au s [ h a ʊ ̯ s ]

• / ɔɪ ̯ / czytane jak polskie „ oj ” z j nieco osłabionym w wyrazie „ pojnik ” . Przykład w języku niemieckim: h eu te

[ ˈ h ɔɪ ̯ t ə ]

• / ʊɪ ̯ / czytane jak polskie „ uj ” np. pfui [pf ʊɪ̯ ]

Źródła i autorzy artykułu

Dyftong Źródło : http://pl.wikipedia.org/w/index.php?oldid=24457111 Autorzy : Autokrata, Awersowy, BartekChom, Behemot53, Cyon, Europejczyk, Holder, Kicior99, Krzysztofpawliszak,

Magioladitis, Margos, Masur, Matma Rex, Nolik, PawełMM, Qurqa, Remigiu, TreeBeen, 9 anonimowych edycji

Źródła, licencje i autorzy grafik

Plik:Br English IPA diphthong chart.png Źródło : http://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Plik:Br_English_IPA_diphthong_chart.png Licencja : Creative Commons Attribution-Sharealike

2.5 Autorzy : User:Krzysztofpawliszak

Licencja

Creative Commons Attribution-Share Alike 3.0 Unported

http:/ / creativecommons. org/ licenses/ by-sa/ 3. 0/

Plik z chomika:

Inne pliki z tego folderu:

Inne foldery tego chomika: