Zasady użycia skrótów i skrótowców - oprac. dr B. Pędzich.doc

7

SKRÓTOWCE – ZASADY UŻYCIA[1]

¢ Kropka w pisowni skrótowców

¢ W skrótowcach rodzimych i obcych przyswojonych nie stawiamy kropki:

FSO, UJ, USA (mimo ang. U.S.A.)

PS (mimo łac. P.S.)

PZMot, MKOl

¢ Pomijanie w skrótowcach niektórych elementów występujących w pełnych nazwach:

¢ w skrótowcu może być pominięty przyimek:

BBWR (= Bezpartyjny Blok Współpracy z Rządem)

TOZ (= Towarzystwo Opieki nad Zwierzętami)

¢ w skrótowcu zawsze pomijamy przecinek lub łącznik:

MOŚZNiL (= Ministerstwo Ochrony Środowiska, Zasobów Naturalnych i Leśnictwa)

AGH (= Akademia Górniczo-Hutnicza)

¢ z dwuznaków literowych rz, sz, cz i trójznaku dzi oznaczających jedną głoskę

   pozostawiamy w skrótowcu tylko pierwszą literę:

RP (= Rzeczpospolita Polska)

WSP (= Wyższa Szkoła Pedagogiczna)

PCK (= Polski Czerwony Krzyż)

MDM (= Marszałkowska Dzielnica Mieszkaniowa)

WYJĄTKI: 

DzURP a. Dz.U. RP (= Dziennik Ustaw Rzeczypospolitej Polskiej)

DSzW (= Dzielnicowy Sztab Wojskowy)

WSzW (= Wojewódzki Sztab Wojskowy — w odróżnieniu od WSW = Wojskowa Służba Wewnętrzna)

Zawsze jednak zachowujemy w skrótowcach dwuznak ch, np. ChRL, ZChN, BCh.

¢ Wielkie i małe litery

¢ Skrótowce literowe i głoskowe piszemy w całości wielkimi literami:

    GOPR, MEN, NOT, PAN, UW

*ale: Ms. od skrótowców typu NOT, WOT przybiera postać Nocie, Wocie, a więc tylko pierwsza litera jest wielka.

¢ W innych rodzajach skrótowców (grupowych, mieszanych, nietypowych) albo wszystkie litery są wielkie, albo wielka jest tylko pierwsza litera:

- zależy to od przyjętego zwyczaju, narzuconego przez właściciela nazwy:

GASPOL, TORKAT, TORWAR; Desa, Hortex, Investbank, Pafawag

¢ Jeśli skrótowiec zawiera litery oznaczające przyimek lub spójnik, piszemy je małą literą:

KiW, SPATiF, WSiP, RdR (= Ruch dla Rzeczypospolitej)

¢ Jeśli wewnątrz skrótowca występują inne litery oznaczające głoski wewnątrzwyrazowe, piszemy je także małą:

PZMot (= Polski Związek Motorowy), SdRP (= Socjaldemokracja Rzeczypospolitej Polskiej)

¢ Odmiana

¢ Jeśli skrótowiec się odmienia, zaznaczamy to w pisowni w następujący sposób:

GOPR-u, GOPR-em; KOR-u, KOR-owi; do PAN-u,

¢Po spółgłoskach miękkich oznaczanych dwuznakami, np. mi, ni, fi, piszemy: 

    w PAN-ie, o ZChN-ie

¢ Skrótowce typu GOPR, KOR w przypadkach zależnych przybierają następującą postać: 

   do KOR-u, do GOPR-u, ale w KOR-ze, w GOPR-ze

¢ Pojawiające się w zakończeniu dź zapisujemy jako D-zi: w SAPD-zie (= System Automatycznego Przetwarzania Danych).

¢ Skrótowce zakończone literami Z lub J wymawianymi jako [zet, jot], np. ONZ , MSZ, UJ zapisujemy:  do ONZ-etu, w ONZ-ecie; z UJ-otu, o UJ-ocie

¢ Skrótowce zakończone na T i Ł przybierają w odmianie następujące postaci: GOT, GOT-u,                  o Gocie; NOT, NOT-u, o Nocie; ZIŁ, ZIŁ-u, o Zile.

W miejscowniku wielką literę piszemy tylko na początku, a końcówki fleksyjnej nie oddzielamy od tematu łącznikiem.

¢ Skrótowce zakończone w mianowniku liczby pojedynczej na -x przybierają w przypadkach zależnych rodzime zakończenie -ks- albo utrzymują w zapisie tematyczne -x-: 

Pewex, z Peweksu, w Peweksie albo z Pewexu, w Pewexie Przedsiębiorstwo Eksportu Wewnętrznego

¢ Odmianę zakończonych na -A ...