Harrison_Harry_-_Wojna_z_robotami.pdf

HARRY HARRISON

Wojna z robotami

(Przełożył: Jarosław Kotarski)

SCAN-dal

Słowo od autora - człowieka

Większość ludzi, gdy słyszy słowo “robot", ma przed oczami obrazek

przedstawiający mechanicznego człowieka, skrzypiącego blachą i świecącego

oczami. Jest to dokładnym zaprzeczeniem tego, co w swojej powieści pt. R.U.R.

napisał, tworząc to słowo, Kareł Ćapek. Było to tuż po zakończeniu I wojny. Jego

roboty - Rozumne Uniwersalne Roboty były z krwi i kości. Chociaż wytworzone

sztucznie, od ludzi różniły się tylko jednym - całkowitym brakiem uczuć. To nowe

słowo ,,robot" zapełniło lukę występującą w literaturze SF i gdzie spotkało się z

entuzjastycznym przyjęciem. Wkrótce na drodze skomplikowanych mutacji stało się

wyobrażeniem mechanicznego człowieka o stalowej skórze (roboty Ćapka

zbudowane z krwi i kości zwane są obecnie androidami). W tym również czasie, w

związku z postępem techniki, robot stał się określeniem całej, nowo powstałej

rodziny urządzeń mechanicznych. Tak samo jak broń i narzędzia - różnego typu

młotki, miecze i tym podobne - są konkretnym pomocnikiem i zwielokratniaczem

możliwości fizycznych człowieka, tak i roboty są ich odpowiednikiem

skonstruowanym do bardziej skomplikowanych i abstrakcyjnych zadań.

Autopilot prowadzący samolot przez znacznie dłuższy okres lotu niż człowiek

ma niewielkie na razie możliwości oceny i wyboru. Nawet te pierwsze najprostsze

modele miały możliwość wykrycia i poprawienia nieprawidłowości w poziomie i

kierunku lotu, jeszcze zanim do człowieka dotarło, że coś takiego w ogóle miało

miejsce. Nowe modele mogą już zawrócić samolot o 180 stopni po przyciśnięciu

jednego guzika. Ten właśnie proces - możliwość wykrywania i decydowania -

odróżnia roboty od automatów i innych maszyn prostych. Budzik jest automatem, ale

automatyczne radio z budzikiem jest już robotem. Może na takie nie wygląda, ale

spełnia jego funkcję. Usypia właściciela delikatną muzyką, po czym wyłącza dźwięk

do określonej pory, gdy rankiem śpiący powinien się obudzić. Nie jest to zresztą

jedyna możliwość robota. Zamiast programów radiowych może również odtwarzać

kasety. Bramhsa w nocy, Sousa rankiem. A zamiast całkowitego wyłączania muzyki

nocą o określonej porze, może być ona cichutko grana do chwili, gdy właściciel nie

zaśnie. Robot sprawdza to umieszczonym w łóżku termoczujnikiem, który wykrywa

towarzyszące zaśnięciu oziębienie ciała. Jeśli zaś człowiek lubi wstać o świcie, to nie

musi za każdym razem nastawiać czasu budzenia. Wystarczy prosta fotokomórka

reagująca na światło i umieszczona na wprost okna. Wszystkie te urządzenia, zamiast

być wbudowane w czarne pudełko, mogą być umieszczone w metalowym korpusie -

czujniki temperatury w końcu jednego z palców, fotokomórki w miejscu oczu.

Zamiast wygasić prąd, mógłby on sięgnąć ręką i wyłączyć muzykę, a nawet przykryć

śpiącego, gdyby zaszła taka konieczność. Osobiście nie czuję palącej potrzeby, aby

taki stwór pochylał się nad moim łóżkiem w nocy i manewrował paluchem

wypatrując świtu, choć w rzeczywistości byłoby to to samo urządzenie, które teraz

usypia mnie muzyką. Możecie nazwać to nienormalnym uczuciem, ale nikt nie

zaprzeczy, że uczucie jako takie jest zawsze związane z tym tematem. Mamy bardzo

często tendencję do antropomorfizowania naszych mechanicznych urządzeń - dajemy

samochodom imiona, ale gdy się psują, klniemy, a czasem nawet je kopiemy.

Zaczynamy się już zresztą przyzwyczajać do istnienia i usług robotów. Czy

jechaliście już którąś ze zautomatyzowanych wind, jakie zaczynają instalować w

biurowcach? Pojedyncza tablica rozpoczyna i kończy operowanie całym zespołem

wind, programuje częstotliwość jazdy w zależności od natężenia ruchu. Pasażerowie

są liczeni, a drzwi zamykają się automatycznie, gdy wagonik jest pełen. Szybkość i

hamowanie dostosowane są do aktualnego obciążenia, aby drzwi otworzyły się

zawsze na korytarz, a nie na ścianę szybu. Niektóre z nich mają nagrany głos (zawsze

przyjemny), który nakazuje niesfornemu pasażerowi odsunięcie się od drzwi. Robot

kontrolujący windę jest w tym przypadku wbudowany w ścianę i wysyła polecenia na

drodze elektronicznej. Ale klasyczny robot mógłby wykonać te czynności na drodze

mechanicznej, używając do tego celu swego mechanicznego ramienia. Wyglądałoby

to ciekawiej, ale w niczym nie zmieniłoby podstawowych spraw związanych z

zasadami działania czy też używania takich wind.

Roboty nadeszły i są już na stałe związane ze sztuką tak wojny, jak i pokoju.

Mały. antyspołeczny robot o zacięciu samobójczym jedzie sobie w pocisku

artyleryjskim i nie może wytrzymać czyjejkolwiek obecności w pobliżu - nazywa się

,,zapalnik zbliżeniowy". Inny może ściemnić światła twego samochodu, gdy mijasz

inny wóz, po czym znów je zapalić, ale ten należy do przygłupów- mruga sobie

radośnie reagując tak samo na sygnalizację świetlną, jak na inny samochód. Roboty w

centralach telefonicznych są lepsze, szybsze i dokładniejsze od operatorów-ludzi,

choć trudniejsze do objechania za złe połączenie. Roboty, które w niedługiej

przyszłości mają być zainstalowane na parkingach, zabiorą twój wóz po zapłaceniu

stawki, a przyprowadzą go (miejmy nadzieję), gdy przedstawisz właściwą kartę

identyfikacyjną.

Roboty mają pełne prawo pozostać z nami, ale rodzi się pytanie: Jaki skutek

wywrą na nasze, ludzkie społeczeństwo? Przyniosą śmierć i zniszczenie jak twór

Victora Frankensteina? Czy zapanują nad światem jak ich przodkowie w R.U.R.?

Będą służącymi czy panami? Albo bardziej subtelnie - czy będą tak doskonale

zaspokajały nasze potrzeby, że rasa ludzka zdegeneruje się i wymrze? Wszystko jest

możliwe i dlatego te kilka opowiadań, które zawiera niniejszy zbiorek, mówi o

różnych możliwościach. Niektóre z nich są mile, inne wprost przeciwnie. Wybór

pozostawiam Wam...

Pierwszą istotą wysianą z Ziemi na Księżyc będzie niewątpliwie robot.

Obecnie co prawda, jest to dopiero okres przygotowań, ale już teraz widać, że do

badań typowo informacyjnych, takich jak geologiczne, poszukiwanie form życia czy

badania gruntu są one bardziej odpowiednie niż ludzie. No i oczywiście do

przesyłania zebranych informacji do domu. Oprócz tego, w przeciwieństwie do

człowieka, po wykonaniu zadania robot siądzie sobie spokojnie i pozostać tak może

cala wieczność; nie potrzebuje niczego i niczym się nie interesuj e, jeśli nie otrzymuje

oczywiście nowych poleceń. Te zalety robotów są tak oczywiste, że wysyłanie ludzi na

Księżyc w ogóle mija się z celem. Ale ja osobiście jestem zdania, że jest to biedne

stanowisko, gdyż nie uwzględnia ono jednego problemu. Żaden automat nie może

wykroczyć poza wbudowany program, a żaden program nie może uwzględnić

wszystkich możliwości, jakie mogą wystąpić w czasie wykonywania zadania. I wtedy

maszyna, w przeciwieństwie do człowieka, jest bezradna. Tak więc sądzę, że rakiety,

które polecą na Księżyc czy też do innych układów planetarnych będą zawierały,

oprócz zestawów uniwersalnych robotów, także człowieka - istotę, którą trzeba się

opiekować i otaczać wygodami - ale niezbędną...

Symulowany trening

Mars był brudnym, przerażającym piekłem. Suchy jak kość i czerwony jak

krew. Przekopywali się przez sypki, sięgający kolan piach i zgodnym chórem klęli

inżyniera, który skonstruował system fizjologiczny skafandrów. Przy testach

skafandry były idealne. Szlag je trafił dopiero w warunkach praktycznych. Przy

stałym użytkowaniu przez parę tygodni poszły w diabły systemy absorpcyjne płynów.

Atmosfera Marsa stała na temperaturze minus sześćdziesięciu stopni Celsjusza.

Wewnątrz zaś kombinezonów pływali we własnym pocie i z wolna gotowali się w

wysokiej temperaturze. Marley wściekle potrząsnął głową chcąc pozbyć się upartej

kropli potu, która najbezczelniej w świecie usadowiła się na czubku jego nosa. W tym

samym momencie coś o rdzawym kolorze i błyskawicznej szybkości wpadło na niego

i trafiło go prosto w pierś. Była to pierwsza napotkana przez nich forma tutejszego

życia. Zamiast naukowego zainteresowania poczuł wściekłość. Gwałtowny kopniak

posłał oszołomionego zwierzaka wysoko w powietrze. On sam natomiast, wytrącony

z równowagi, runął do tyłu rozdzierając bok kombinezonu o wystający odłamek

Plik z chomika:

Inne pliki z tego folderu:

Inne foldery tego chomika: