Aktywizacja mieszkańców domu pomocy społecznej
Aktywizacja – potocznie: uaktywnienie się. Jest to zespół działań mających na celu włączenie człowieka do udziału w różnych dziedzinach życia.
Aktywność – to synonim życia, stały i dostosowany do możliwości danej osoby wysiłek. Jest warunkiem prawidłowego rozwoju. Brak aktywności, kontaktów, pomocy ze strony innych osób daje poczucie własnej nieprzydatności, prowadzi do poczucia krzywdy, izolacji i osamotnienia.
Celem aktywizacji człowieka jest:
· Utrzymywanie sprawności fizycznej i zdrowotnej
· Usamodzielnienie, pobudzenie zaradności
· Nauka współżycia w grupie i środowisku
· Utrzymanie bądź obudzenie wiary w sens życia
· Rozwijanie różnych zainteresowań
· Stymulowanie procesów wyobrażeń i twórczego działania
· Rozwijanie osobowości
Analogiczne cele aktywizacji w odniesieniu do mieszkańców domów pomocy społecznej:
· Wyrobienie u podopiecznych poczucia społecznej użyteczności
· Zapewnienie poczucia bezpieczeństwa
· Adaptacja do nowych warunków życia
· Podtrzymywanie dotychczasowych więzi rodzinnych
· Niwelowanie agresji
· Podmiotowe traktowanie podopiecznego
· Likwidowanie nudy i jednostajnego trybu życia
· Pokonanie trudności w kontaktach z pracownikami DPS
Stosowanie różnych form aktywizacji uzależnione jest generalnie od dwóch grup czynników:
· Indywidualnych właściwości podopiecznych
· Czynników związanych z warunkami jakimi dysponuje DPS.
Pierwsza grupa czynników:
· Wiek
· Zainteresowania
· Wykształcenie i rodzaj wykonywanego zawodu przed zamieszkaniem w DPS
· Stan psychiczny
· Samopoczucie podopiecznego
· Osobowość podopiecznego
Druga grupa czynników:
· Standard DPS (odpowiednie warunki lokalowe, brak barier architektonicznych, istnienie odpowiednio przygotowanych pomieszczeń, jak: sale gimnastyczne, rehabilitacyjne, terapeutyczne , biblioteka, co pozwala prowadzić kilka form terapii)
· Autorytet pracowników realizujących program aktywizacji
· Zaakceptowanie podopiecznego takim jakim jest
Proces aktywizacji podopiecznych w DPS powinien się odbywać zgodnie z zasadami pracy socjalnej takimi jak:
· Poszanowanie godności ludzkiej
· Upodmiotowienie decyzji
Etapy aktywizacji mieszkańców DPS:
IV. Ocena przebiegu aktywizacji
Etap I – Postawienie diagnozy społecznej
Diagnoza społeczna oznacza rozpoznanie przyczyn występowania niepokojącego stanu jednostki, a z drugiej strony rozpoznanie sił tkwiących w jednostce i jej najbliższym otoczeniu pozwalającym na przezwyciężenie występujących trudności.
Niezbędny materiał do postawienia diagnozy uzyskuje się z dokumentów stanowiących podstawę przyjęcia danej osoby do DPS, rozmów prowadzonych przez pracownika socjalnego domu pomocy oraz obserwacji zachowań i reakcji mieszkańców.
Etap ten powinien być czasem uzupełniony danymi pozwalającymi na opracowanie szczegółowego programu aktywizacji.
Jest bardzo ważne by do zbierania i dokumentowania danych pracownicy posługiwali się specjalnym arkuszem lub skalą. Będzie to pomocne i ułatwi diagnozę.
Etap II – Planowanie
Jest to opracowanie planu postępowania z daną osobą lub grupą osób o podobnych problemach i zainteresowaniach. Plan powinien być ukierunkowany na ukształtowanie właściwych postaw wychowawczych, zachowania, aktywności – z jednoczesnym uwzględnieniem indywidualnych upodobań, możliwości i systemu wartości mieszkańca DPS. Dla potrzeb terapii zajęciowej należy opracować:
Przy opracowywanie planu aktywizacji należy uwzględnić:
· Specyfikę DPS,
· Predyspozycję podopiecznego i ocenę w jakim stopniu może on współpracować czy współpracuje z personelem
· Specyfikę pracy personelu
· Środki materialne.
Etap III – Realizacja planu
Plany indywidualne i grupowe powinny być elastyczne tzn. w trakcie ich realizacji należy, o ile zajdzie taka konieczność dokonywać korekt samej diagnozy jak i ustalonego na jej podstawie planu działania.
Plan może być realizowany w odpowiednio wyposażonych i przystosowanych:
· Pracowniach terapeutycznych w domach pomocy
· Bezpośrednio w pokoju mieszkańca
· Warsztatach terapeutycznych zorganizowanych w domu pomocy i poza nim.
Konkretne czynności wykonywane przez poszczególne osoby lub grupy i określone planem formy aktywizacji mogą być odnotowane przez osobę prowadzącą aktywizację. Informacje powinny dotyczyć efektów osiąganych przez podopiecznych , trudności jakie występują w trakcie wykonywania prac, przyczyn ich wystąpienia, terminu zakończenia realizacji planu.
Etap IV – Ocena przebiegu procesu aktywizacji
Etap ten polega na gromadzeniu danych dotyczących przebiegu procesu aktywizacji i efektów terapii. Przy ocenie należy podać też trudności, które wystąpiły w trakcie realizacji planu terapeutycznego, przyczyny ich powstawania oraz sposób ich rozwiązania. Ocena musi mobilizować do dalszego wysiłku. Nie może być w niej sformułowań zniechęcających. Każdy podopieczny powinien czuć się potrzebny i dowartościowany.
Podstawowe zasady stosowania planu aktywizacji:
ala61-61