KONSTYTUCJA RP.pdf

©Kancelaria Sejmu

s. 1/1

KONSTYTUCJA

Opracowano na pod-

stawie: Dz. U. z 1997

r. Nr 78, poz. 483, z

2001 r. Nr 28, poz.

319, z 2006 r. Nr 200,

poz. 1471, z 2009 r,

Nr 114, poz. 946.

RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

z dnia 2 kwietnia 1997 r.

W trosce o byt i przyszłość naszej Ojczyzny,

odzyskawszy w 1989 roku możliwość suwerennego i demokratycznego stanowienia

o Jej losie,

my, Naród Polski - wszyscy obywatele Rzeczypospolitej,

zarówno wierzący w Boga

będącego źródłem prawdy, sprawiedliwości, dobra i piękna,

jak i nie podzielający tej wiary,

a te uniwersalne wartości wywodzący z innych źródeł,

równi w prawach i w powinnościach wobec dobra wspólnego - Polski,

wdzięczni naszym przodkom za ich pracę, za walkę o niepodległość okupioną

ogromnymi ofiarami, za kulturę zakorzenioną w chrześcijańskim dziedzictwie Naro-

du i ogólnoludzkich wartościach,

nawiązując do najlepszych tradycji Pierwszej i Drugiej Rzeczypospolitej,

zobowiązani, by przekazać przyszłym pokoleniom wszystko, co cenne

z ponadtysiącletniego dorobku,

złączeni więzami wspólnoty z naszymi rodakami rozsianymi po świecie,

świadomi potrzeby współpracy ze wszystkimi krajami dla dobra Rodziny Ludzkiej,

pomni gorzkich doświadczeń z czasów, gdy podstawowe wolności i prawa człowie-

ka były w naszej Ojczyźnie łamane,

pragnąc na zawsze zagwarantować prawa obywatelskie, a działaniu instytucji pu-

blicznych zapewnić rzetelność i sprawność,

w poczuciu odpowiedzialności przed Bogiem lub przed własnym sumieniem,

ustanawiamy Konstytucję Rzeczypospolitej Polskiej

jako prawa podstawowe dla państwa

oparte na poszanowaniu wolności i sprawiedliwości, współdziałaniu władz, dialogu

społecznym oraz na zasadzie pomocniczości umacniającej uprawnienia obywateli i

ich wspólnot.

2009-11-16

©Kancelaria Sejmu

s. 2/2

Wszystkich, którzy dla dobra Trzeciej Rzeczypospolitej tę Konstytucję będą stoso-

wali,

wzywamy, aby czynili to, dbając o zachowanie przyrodzonej godności człowieka,

jego prawa do wolności i obowiązku solidarności z innymi,

a poszanowanie tych zasad mieli za niewzruszoną podstawę Rzeczypospolitej Pol-

skiej.

Rozdział I

RZECZPOSPOLITA

Art. 1.

Rzeczpospolita Polska jest dobrem wspólnym wszystkich obywateli.

Art. 2.

Rzeczpospolita Polska jest demokratycznym państwem prawnym, urzeczywistniają-

cym zasady sprawiedliwości społecznej.

Art. 3.

Rzeczpospolita Polska jest państwem jednolitym.

Art. 4.

1. Władza zwierzchnia w Rzeczypospolitej Polskiej należy do Narodu.

2. Naród sprawuje władzę przez swoich przedstawicieli lub bezpośrednio.

Art. 5.

Rzeczpospolita Polska strzeże niepodległości i nienaruszalności swojego terytorium,

zapewnia wolności i prawa człowieka i obywatela oraz bezpieczeństwo obywateli,

strzeże dziedzictwa narodowego oraz zapewnia ochronę środowiska, kierując się

zasadą zrównoważonego rozwoju.

Art. 6.

1. Rzeczpospolita Polska stwarza warunki upowszechniania i równego dostępu do

dóbr kultury, będącej źródłem tożsamości narodu polskiego, jego trwania i roz-

woju.

2. Rzeczpospolita Polska udziela pomocy Polakom zamieszkałym za granicą w za-

chowaniu ich związków z narodowym dziedzictwem kulturalnym.

Art. 7.

Organy władzy publicznej działają na podstawie i w granicach prawa.

Art. 8.

1. Konstytucja jest najwyższym prawem Rzeczypospolitej Polskiej.

2009-11-16

©Kancelaria Sejmu

s. 3/3

2. Przepisy Konstytucji stosuje się bezpośrednio, chyba że Konstytucja stanowi in-

aczej.

Art. 9.

Rzeczpospolita Polska przestrzega wiążącego ją prawa międzynarodowego.

Art. 10.

1. Ustrój Rzeczypospolitej Polskiej opiera się na podziale i równowadze wła

dzy ustawodawczej, władzy wykonawczej i władzy sądowniczej.

2. Władzę ustawodawczą sprawują Sejm i Senat, władzę wykonawczą Prezydent

Rzeczypospolitej Polskiej i Rada Ministrów, a władzę sądowniczą

sądy i trybunały.

Art. 11.

1. Rzeczpospolita Polska zapewnia wolność tworzenia i działania partii politycz-

nych. Partie polityczne zrzeszają na zasadach dobrowolności i równości obywa-

teli polskich w celu wpływania metodami demokratycznymi na kształtowanie

polityki państwa.

2. Finansowanie partii politycznych jest jawne.

Art. 12.

Rzeczpospolita Polska zapewnia wolność tworzenia i działania związków zawodo-

wych, organizacji społeczno-zawodowych rolników, stowarzyszeń, ruchów obywa-

telskich, innych dobrowolnych zrzeszeń oraz fundacji.

Art. 13.

Zakazane jest istnienie partii politycznych i innych organizacji odwołujących się w

swoich programach do totalitarnych metod i praktyk działania nazizmu, faszyzmu i

komunizmu, a także tych, których program lub działalność zakłada lub dopuszcza

nienawiść rasową i narodowościową, stosowanie przemocy w celu zdobycia władzy

lub wpływu na politykę państwa albo przewiduje utajnienie struktur lub członko-

stwa.

Art. 14.

Rzeczpospolita Polska zapewnia wolność prasy i innych środków społecznego prze-

kazu.

Art. 15.

1. Ustrój terytorialny Rzeczypospolitej Polskiej zapewnia decentralizację władzy

publicznej.

2. Zasadniczy podział terytorialny państwa uwzględniający więzi społeczne, go-

spodarcze lub kulturowe i zapewniający jednostkom terytorialnym zdolność wy-

konywania zadań publicznych określa ustawa.

2009-11-16

©Kancelaria Sejmu

s. 4/4

Art. 16.

1. Ogół mieszkańców jednostek zasadniczego podziału terytorialnego stanowi z

mocy prawa wspólnotę samorządową.

2. Samorząd terytorialny uczestniczy w sprawowaniu władzy publicznej. Przysłu-

gującą mu w ramach ustaw istotną część zadań publicznych samorząd wykonuje

w imieniu własnym i na własną odpowiedzialność.

Art. 17.

1. W drodze ustawy można tworzyć samorządy zawodowe, reprezentujące osoby

wykonujące zawody zaufania publicznego i sprawujące pieczę nad należytym

wykonywaniem tych zawodów w granicach interesu publicznego i dla jego

ochrony.

2. W drodze ustawy można tworzyć również inne rodzaje samorządu. Samorządy te

nie mogą naruszać wolności wykonywania zawodu ani ograniczać wolności po-

dejmowania działalności gospodarczej.

Art. 18.

Małżeństwo jako związek kobiety i mężczyzny, rodzina, macierzyństwo i rodziciel-

stwo znajdują się pod ochroną i opieką Rzeczypospolitej Polskiej.

Art. 19.

Rzeczpospolita Polska specjalną opieką otacza weteranów walk o niepodległość,

zwłaszcza inwalidów wojennych.

Art. 20.

Społeczna gospodarka rynkowa oparta na wolności działalności gospodarczej, wła-

sności prywatnej oraz solidarności, dialogu i współpracy partnerów społecznych

stanowi podstawę ustroju gospodarczego Rzeczypospolitej Polskiej.

Art. 21.

1. Rzeczpospolita Polska chroni własność i prawo dziedziczenia.

2. Wywłaszczenie jest dopuszczalne jedynie wówczas, gdy jest dokonywane na ce-

le publiczne i za słusznym odszkodowaniem.

Art. 22.

Ograniczenie wolności działalności gospodarczej jest dopuszczalne tylko w drodze

ustawy i tylko ze względu na ważny interes publiczny.

Art. 23.

Podstawą ustroju rolnego państwa jest gospodarstwo rodzinne. Zasada ta nie narusza

postanowień art. 21 i art. 22.

2009-11-16

s. 5/5

Art. 24.

Praca znajduje się pod ochroną Rzeczypospolitej Polskiej. Państwo sprawuje nadzór

nad warunkami wykonywania pracy.

Art. 25.

1. Kościoły i inne związki wyznaniowe są równouprawnione.

2. Władze publiczne w Rzeczypospolitej Polskiej zachowują bezstronność w spra-

wach przekonań religijnych, światopoglądowych i filozoficznych, zapewniając

swobodę ich wyrażania w życiu publicznym.

3. Stosunki między państwem a kościołami i innymi związkami wyznaniowymi są

kształtowane na zasadach poszanowania ich autonomii oraz wzajemnej nieza-

leżności każdego w swoim zakresie, jak również współdziałania dla dobra czło-

wieka i dobra wspólnego.

4. Stosunki między Rzecząpospolitą Polską a Kościołem Katolickim określają

umowa międzynarodowa zawarta ze Stolicą Apostolską i ustawy.

5. Stosunki między Rzecząpospolitą Polską a innymi kościołami oraz związkami

wyznaniowymi określają ustawy uchwalone na podstawie umów zawartych

przez Radę Ministrów z ich właściwymi przedstawicielami.

Art. 26.

1. Siły Zbrojne Rzeczypospolitej Polskiej służą ochronie niepodległości państwa i

niepodzielności jego terytorium oraz zapewnieniu bezpieczeństwa i nienaruszal-

ności jego granic.

2. Siły Zbrojne zachowują neutralność w sprawach politycznych oraz podlegają

cywilnej i demokratycznej kontroli.

Art. 27.

W Rzeczypospolitej Polskiej językiem urzędowym jest język polski. Przepis ten nie

narusza praw mniejszości narodowych wynikających z ratyfikowanych umów mię-

dzynarodowych.

Art. 28.

1. Godłem Rzeczypospolitej Polskiej jest wizerunek orła białego w koronie w

czerwonym polu.

2. Barwami Rzeczypospolitej Polskiej są kolory biały i czerwony.

3. Hymnem Rzeczypospolitej Polskiej jest Mazurek Dąbrowskiego.

4. Godło, barwy i hymn Rzeczypospolitej Polskiej podlegają ochronie prawnej.

5. Szczegóły dotyczące godła, barw i hymnu określa ustawa.

Art. 29.

Stolicą Rzeczypospolitej Polskiej jest Warszawa.

2009-11-16

Plik z chomika:

Inne pliki z tego folderu:

Inne foldery tego chomika: