STRES A ZDROWIE CZŁOWIEKA: PODSTAWOWE ZAGADNIENIA Z PSYCHONEUROIMMUNOLOGII
FIZJOLOGIA STRESU
Fizjologiczna reakcja stresu sprzyja radzeniu sobie z sytuacjami groźnymi dla życia, powstała po to, by ludzie i zwierzęta mogli odpowiadać na działanie stresorów
rola współczulnego układu nerwowego w reakcji walki lub ucieczki (adrenalina i noradrenalina)
rola systemu: podwzgórze – przysadka – nadnercza i znaczenie hormonów glikokortykoidowych (kortyzol) dla funkcjonowania UI (układu immunologicznego)
à zmieniają się rozmieszczenia i przepływ białych krwinek
à pobudzają usuwanie leukocytów z krwi
à blokują produkcję limfocytów w grasicy
à czasami aktywują proces apoptozy limfocytów
à hamują wytwarzanie i uwalnianie cytokin, mediatorów zapalnych i in., zmniejszając reaktywność limfocytów
rola enndogennych opiatów w stresopodobnych zmianach odporności
FUNKCJONOWANIE UKŁADU IMMUNOLOGICZNEGO
UI to system, którego celem jest obrona organizmu przed czynnikami chorobotwórczymi, bakteriami, wirusami, grzybami, pasożytami, toksynami i komórkami rakowymi.
Komórki UI są rozproszone po całym organizmie.
UI jest powiązany z OUN i układem hormonalnym, nauka o powiązaniach pomiędzy tymi układami to psychoneuroimmunologia (PNI)
Wg Adersa PNI to nauka o interakcjach pomiędzy OUN a UI, a zatem PNI zajmuje się rozumieniem, w jaki sposób OUN i UI wpływają wzajemnie na siebie. PNI stanowi integracyjne podejście do badań nad adaptacją.
Rodzaje reakcji immunologicznych:
à reakcje nieswoiste: nie pozwalają na przedostanie się do ustroju potencjalnie szkodliwych obiektów, a jeżeli takie się dostaną to zajmują się ich niszczeniem. Odbywa się to bez precyzyjnego rozpoznania wroga. Do najprymitywniejszych reakcji nieswoistych zaliczyć można: fizyczną barierę skóry, rzęski usuwają ce obce ciała, środki chemiczne np. kwas żołądkowy, bakteriobójcze enzymy, do bardziej złożonych zalicza się: monocyty, granulocyty obojętnochłonne
à reakcje swoiste: tzw. odporność nabyta pozwalając odróżnić materiał tworzący organizm od obcego. Umiejętność ta pozwala UI atakować ciała obce nie szkodząc własnemu organizmowi. Obcą substancję , która w kontakcie z UI wyzwala swoistą odpowiedź nazywamy antygenem.
Reakcje swoiste można podzielić na dwie kategorie:
à odporność humoralna: polega na atakowaniu antygenów obecnych w płynach ustrojowych, biorą tu udział limfocyty B produkujące immunoglobuliny (Ig). Każde z przeciwciał odpowiada jakiemuś antygenowi. Ig wykorzystywane są w walce przeciwko infekcjom bakteryjnym
à odporność komórkowa: polega na atakowaniu antygenów położonych wewnątrz komórek, ale również odpowiada na nowotwory i tkanki przeszczepione. Główną rolę odgrywają limfocyty T
PRZEJAWY ZJAWISK PNI
à hiperadaptoza
à uczenie się odpowiedzi immunologicznej
pips