Lp.

Czas

Treść

Wskazówki organizacyjno metodyczne

1.

Część wstępna

15 min

-          Sprawdzenie listy obecności

-          Podanie tematu, celu oraz organizacji zajęć

2.

Część zasadnicza

70 min

LOTNICTWO JAKO PODSTAWOWY ŚRODEK NA WSPÓŁCZESNYM POLU WALKI

Lokalne konflikty zbrojne zwykle postrzegane są jako swoiste, praktyczne testy stosowanych w różnych krajach systemów obronnych. W kręgach specjalistów zwykle określa się je mianem poligonów doświadczalnych, służących ocenie jakości współczesnej techniki bojowej, możliwości ogniowych środków rażenia, a także systemów kierowania nimi.

W ostatnich konfliktach zbrojnych efekty działań powietrznych przesądziły o powodzeniu operacji lądowych i morskich, a siły powietrzne nad Zatoką Perską sprawnie samodzielnie zapewniły zwycięstwo państwom koalicji antyirackiej.

Siły powietrzne są wciąż silnym filarem każdych sił zbrojnych, przeznaczonym głównie do zdecydowanego odparcia agresji powietrznej przeciwnika, przeznaczonym głównie do zdecydowanego odparcia agresji powietrznej przeciwnika, osłabienia jego potencjału bojowego oraz tworzenia warunków do prowadzenia skutecznej operacji obronnej przez wojska lądowe i MW. Do głównych zadań należą zatem:

-obrona powietrzna, rozumiana szerzej jako walka o panowanie w powietrzu;

-wsparcie lotnicze walczących wojsk;

-ostrzeganie o możliwościach  uderzeń z powietrza;

-kontrola ruchu lotniczego;

-ratownictwo lotnicze.

Obrona powietrzna – to głównie niszczenie przeciwnika w powietrzu, z wykorzystaniem LM i naziemnych środków OP wszystkich rodzajów wojsk. Jej głównym celem jest odparcie agresji powietrznej oraz zapewnienie warunków mobilizacyjnego i operacyjnego  rozwinięcia wojsk, a także ich osłona w czasie operacji.

KONFLIKT BAŁKAŃSKI

Trwająca od kilku lat niestabilna sytuacja na Bałkanach mocno niepokoiła  międzynarodową, straszyła europejską opinię publiczną. Od 1992 Sojusz Północno Atlantycki  prowadził wprawdzie pokojowe operacje powietrzne nad lub w pobliżu granic Jugosławii, a od 1995 operacje lądowe o podobnym charakterze. NATO, które od 1998 miało już znaczący udział w stabilizowaniu sytuacji na Bałkanach siłą rzeczy zmuszone zostało do stałego monitoringu wciąż nie zażegnanego konfliktu. Przeprowadzone 15 czerwca 1998 duże ćwiczenia lotnicze Determined Falcon miały wyraźnie charakter demonstracji siły; błyskawicznie skoncentrowano we włoskich bazach kilkadziesiąt samolotów NATO, skąd realizowały one grupowe loty nad Albanią i Macedonią .

Ich głównym celem miała być eliminacja kośćca, szkieletu jugosłowiańskiego systemu obrony powietrznej oraz zarządzania nim.

Do momentu przerwania nalotów lotnictwo NATO wykonało ogółem 37512lotów w tym 14000 o charakterze uderzeniowym. W ich wyniku siły serbskie straciły 38 samolotów , zniszczono drogi startowe i kołowanie na 9 lotniskach, 2 brplot S-75 Wołchow, 10 brplot S-125 M Newa, 36brplot Kub M.2, 151 czołgów 269 transporterów opancerzonych, 427 środków artyleryjskich ,16ruchomych SD. Śmierć poniosło 462 żołnierzy, 114 policjantów 2416 osób cywilnych. Infrastrukturę koszarową; i I armii 35%, drugiej armii 20% i trzeciej armii 60%.Cięszkie straty poniósł przemysł obronny i baza remontowa

- 55%, w tym lotnictwa 70% człgowo-samochodowy 40%, produkcji amunicji-65%, materiałów wybuchowych – 50%. W 100% zniszczeniu uległ przemysł przetwórstwa paliwowego, również w 100% zerwano połączenia kolejowe Serbii z  Kosowem, a w 50% drogowe. Niemal całkowitemu zniszczeniu uległ system kierowania państwem i siłami zbrojnymi. W 45% uległ rozbiciu system stacji radjowo-telewizyjnych, w 30% system przekaźnikowy. Ogółem straty zadane FRJ ocenione zostały na 100-120 miliardów dolarów

Sojusz stracił 4 samoloty, 2 śmigłowce oraz 19 bezpilotowych samolotów rozpoznawczych Koszty wojny oszacowano na 7 miliardów dolarów. Wojna na Bałkanach została wygrana przez NATO i to – odwołując się do pięściarskiego żargonu-prawym sierpowym jedną tylko pięścią, lotnictwem!

SAMOLOT DLA POLSKI

Państwa średniej wielkości o potrzebach i możliwościach obronnych porównywalnych z Polską najczęściej stawiają na samoloty wielozadaniowe. Samoloty te zdolne są do wykonywania prawie każdego zadania , dzięki możliwości stosowania różnych wariantów uzbrojenia powietrznego. Stosowana jest również specjalizacja w szkoleniu załóg do realizacji poszczególnych zadań specjalistycznych. Obecnie obserwuje się wzrost zainteresowania samolotami wielozadaniowymi, czego dowodzą realizowane programy budowy nowych samolotów nawet w państwach silnych ekonomicznie. Samoloty wielozadaniowe stanowią w państwach średnich z zasady do 70%-80% stanu ilościowego lotnictwa bojowego. Pozostałe 20%-30% stanowią samoloty szkolno – bojowe wykorzystywane do szkolenia lotniczego w okresie pokoju i bliskiego wsparcia lotniczego w czasie wojny. Wiele przemawia za tym, aby taką opcję składu bojowego lotnictwa przyjąć w Siłach zbrojnych RP. Konieczne jest również uwzględnienie przyszłej integracji ze strukturami NATO. Samoloty bojowe będące w wyposażeniu polskiego lotnictwa wojskowego muszą być kompatybilne z samolotami użytkowanymi w państwach członkowskich tego sojuszu. Koncepcja samolotu wielozadaniowego jest chyba najlepszym rozwiązaniem dla państw średniej wielkości, w pełni uzasadniona technologicznie, bojowo i ekonomicznie

Z dosyć szerokiej gamy tego typu samolotów na uwagę zasługują Su-27, Mirage 2000, F-18 Hornet i będące w fazie prób wdrożeniowych najnowsze samoloty wielozadaniowe typu:JAS-39 Gripen i Eurofighter.

Analiza aktualnych osiągnięć samolotów bojowych pozwala skonstatować, że nowoczesne wielozadaniowe samoloty nowej generacji charakteryzują się następującymi maksymalnymi parametrami taktyczno-technicznymi:

-          prędkość lotu 1,8-2,5 Ma

-          prędkość naddźwiękowa lotu przy ziemi 1300-1500km/h

-          prędkość wznoszenia około 200m/s

-          jednostka obciążenia płata 270-4000kg/m2

-          pułap praktyczny 15000-18000m

-          zasięg maksymalny 3200-4000km

-          taktyczny promień działania 800-1500km

-          udźwig środków bojowych 4000-8000kg

-          przeciążenie eksploatacyjne +9;-3,5g

KRÓDKIE CHARAKTERYSTYKI WYBRANYCH SAMOLOTÓW WIELOZADANIOWYCH

Rosyjski samolot Su 27 „Franker -B” uważny jest za jeden z najlepszych samolotów wielozadaniowych świata. Ma on daleki zasięg, dużą prędkość i dobrą zwrotność jest wyposażony w bardzo sprawny radar pokładowy, który wykrywa cele powietrzne na odległości do 240km i śledzi je od 185km.Może on jednocześnie śledzić 10 celów powietrznych i realizować jednocześnie naprowadzenie pocisków rakietowych na 2 cele. Samolot ten zawiera nowoczesne uzbrojenie na 10 punktach podwieszeń zewnętrznych. W jego skład wchodzą kierowane pociski rakietowe klasy „powietrze-powietrze”, oraz środki bojowe do zwalczania celów naziemnych o łącznej masie do 4000kg. Autonomiczny system nawigacyjny tego samolotu umożliwia prowadzenie działań bojowych bez pomocy urządzeń naziemnych. Może on wykonać lądowanie przy podstawie chmury 60m i widoczności 800m.Jest wyposażony w system walki radioelektronicznej w ogonowym „żądle” samolotu zamontowane są wyrzutnie dla flar na podczerwień oraz dipoli zakłócających pracę stacji radiolokacyjnych.

Francuski samolot Mirage 2000 jest wielozadaniowym samolotem bojowym przeznaczonym do zwalczania celów powietrznych, naziemnych i prowadzenia rozpoznania powietrznego jest on wyposażony w radar pulsacyjno – dopplerowski o zasięgu do 90km.Na wyposażeniu niekturych wersji myśliwsko-bombowych tego samolotu znajduje się radar Antilope przystosowany do określania długości do celu i śledzenie rzeźby terenu, który nadąża z realizacją tych zadań przy wysokości lotu samolotu 90m i prędkości 1100km/h. Samolot jest wyposażony w urządzenie walki radjoelektronicznej. Uzbrojenie samolotu o łącznej masie 6300kg środków bojowych jest przeznaczone na 4 podskrzydłowych i 5 podkadłubowych punktów podwieszeń. Do zwalczania celów powietrznych samolot może zabierać 4 pociski rakietowe Matra 530D, super 530 lub Magic-2. Zasięg tego samolotu wynosi 1500km z ładunkiem bojowym 1000kg.

Szwedzki samolot JAS-39 Gripen jest następcą samolotu JAS –37 Viggden i łączy w sobie cechy samolotu przechwytującego, uderzeniowego i rozpoznawczego. jest on równie skuteczny w obronie jak i w ataku JAS-39 jest nie tylko samolotem bojowym, ale kompletnym systemem uzbrojenia dostosowanym do operowania w różnych operacjach taktycznych. Jego wyposażenie jest zdolne do automatycznego wybierania celów, które należy zniszczyć w pierwszej kolejności. W przeciwieństwie do samolotów poprzedniej Generacji większości funkcji jest realizowany przez odpowiednie oprogramowanie, niezwykle łatwe do zmodyfikowania. W jego konstrukcji niespotykaną dotąd skalę zastosowano tworzywa kompozytowe zbrojone włóknami węglowymi. Zmniejszają one masę własną samolotu o 35% w porównaniu do konstrukcji metalowej. Gripen jest najmniejszym i najlżejszym samolotem bojowym nowej generacji. Rozbieg i dobieg samolotu nie przekracza 400m. Na pokładzie ma 5 komputerów. Wielofunkcyjny radar dopplerowski PS-5A o zasięgu 160km umożliwia szybkie skanowanie przestrzeni powietrznej w czasie zbliżania i prowadzenie manewrowej walki powietrznej

Wysokie miejsce w rankingu na najlepszy samolot wielozadaniowy do realizacji odstraszania konwencjonalnego zajął również amerykański samolot  F-18 „Hornet „. W konstrukcji tego samolotu wykorzystano najnowocześniejsze technologie. jego płatowiec wykonany jest z materiałów kompozytowych. Radar pokładowy samolotu , Który może pracować w zakresie „powietrze- powietrze „zapewnia jednocześnie śledzenie 10 celów powietrznych i zobrazowanie 8 z nich na monitorze w kabinie pilota. Różnorodne uzbrojenie o łącznej masie  do 7700kg samolot ten przenosi na 9 podwieszeniach zewnętrznych. Dwa zewnętrzne skrzydłowe punkty podwieszeń są przystosowane do podwieszania pocisków rakietowych klasy „ powietrze-powietrze”. Na pozostałe punkty podwieszeń może zabrać kierowane i niekierowane pociski rakietowe oraz bomby. Samolot ma zintegrowane systemy awioniki oraz kierowania uzbrojeniem, sterowanie i kierowanie przez dwa komputery pokładowe. Stacja radiolokacyjna APG-65 zapewnia zasięg wykrywania celów powietrznych do 60km. Samolot wyposażony jest w urządzenia do wprowadzenia walki radioelektronicznej. Dane o sytuacji powietrznej wyświetlane są na wskaźniku HUD w kabinie pilota. Nawigowanie samolotu opiera się na systemach bezwładnościowych odpornych na zakłócenia radioelektroniczne. samolot ten może bazować na lotniskowcach.

Eurofighter – 2000 (EFA) jest samolotem wielozadaniowym produkowanym z udziałem Niemiec, Włoch, Hiszpanii i Wielkiej Brytanii. EF Ama bardzo nowoczesny układ bezogonowej delty skonstruowanej z zastosowaniem technologii „stealth”. Wyposażony jest w elektroniczny system sterowania i w zwiększającą zdolność przetrwania awionetkę, z urządzeniami ostrzegającymi o promieniowaniu wiązką radarową lub laserową oraz zbliżaniu się pocisków rakietowych. Jest on wyposażony w wielofunkcyjny radar o zasięgu 148km z równoczesnym śledzeniem 8 celów powietrznych .Urządzenie FLIR zapewnia obserwacją przedniej półsfery w podczerwieni. Samolot wyposażony jest skomputeryzowany system video. Niezbędne pilotowi informacje wyświetlane są na trzech wielofunkcyjnych wskaźnikach. Uzbrojenie samolot może przenosić na 10 podwieszeniach zewnętrznych o masie do 6500kg. Na trzech dodatkowych podwieszeniach może on przenosić dodatkowe zbiorniki paliwa. Do zadań myśliwskich może być uzbrojony w kierowane pociski rakietowe AIM – 120AMRAAM lub Aspide. Samolot jest przystosowany do tankowania w powietrzu. Rozbieg i dobieg tego samolotu nie przekracza 500m.

-

W zajęciach wykorzystać albumy, zdjęcia oraz inną literaturę dostępną w bibliotece KŻ

3.

Część końcowa

10 min

-          Postawienie zadań na przyszły tydzień szkoleniowy

-          Wysłuchanie uwag

-          Odpowiedzi na ewentualne pytania