Ochrona przyrody - parki, inne formy, konwencje (2).pdf - Ochrona Przyrody - rzabqa

3.02.2012

OCHRONA PRZYRODY – to zarówno idea jak i forma aktywności człowieka, mająca na celu obronę i

zachowanie dla przyszłych pokoleń poszczególnych elementów przyrody, a także procesów w niej

zachodzących.

Zakres:

- ochrona przyrody żywej

- ochrona przyrody nieożywionej

Cel:

Odpowiedź na pytanie: co chcemy chronić?

- ochrona stanu zastanego (to, co jest i to, co sprawia, że tak jest)

- ochrona zachodzącego procesu

Najpierw cel ã potem wybór metody

Metody realizacji celu:

w zależności od ingerencji człowieka:

- ochrona bierna

- ochrona czynna (aktywna)

w zależności od przedmiotu ochrony:

- ochrona gatunku (np. gatunki objęte ochroną prawną)

- ochrona obiektu (np. pomnik przyrody, jaskinia, głaz narzutowy)

- ochrona obszarowa (np. parki narodowe, rezerwaty, użytki ekologiczne)

Historia:

ë najpierw: aspekt religijny, estetyczny, praktyczny

ë potem: aspekt konserwatorski, biocenotyczny

Obszary chronione na świecie – różne cele ochrony, różny reżim ochrony.

Obszar chroniony – obszar lądu (lub morza) specjalnie desygnowany do ochrony i utrzymania różnorodności

biologicznej, a także związanych z nim zasobów naturalnych i kulturowych, zagospodarowany na podstawach

prawnych lub w inny skuteczny sposób.

Wyróżniamy 6 podstawowych kategorii:

I. Ścisły Rezerwat Przyrody – Obszar Dzikiej Przyrody

Ia. Ścisły Rezerwat Przyrody

Ib. Obszar Dzikiej Przyrody

II. Park Narodowy

III. Pomnik Przyrody

IV. Obszar Zagospodarowanych Siedlisk – gatunków

V. Krajobraz Chroniony – Chronione Wybrzeże Morskie

VI. Obszar Chroniony Zagospodarowanych Zasobów

17.02.2012

PARKI NARODOWE W POLSCE

Park narodowy – to obszar chroniony wyróżniający się szczególnymi wartościami naukowymi,

przyrodniczymi, społecznymi, kulturowymi i edukacyjnymi, o powierzchni nie mniejszej niż 1000 ha, na

którym ochronie podlega całość przyrody oraz swoiste cechy krajobrazu. Wszelkie działania na terenie parku

podporządkowane są ochronie przyrody i mają pierwszeństwo przed wszystkimi innymi działaniami.

Cel: nadrzędnym celem parku jest poznanie, zachowanie całych ekosystemów danego terenu wraz z

warunkami ich funkcjonowania oraz odtwarzanie zniekształconych i zanikłych elementów rodzimej przyrody.

Tworzenie parku narodowego.

Park tworzony jest rozporządzeniem Rady Ministrów, która określa nazwę parku, obszary wchodzące w jego

skład, obszary tworzące otulinę oraz ograniczenia i nakazy. Utworzenie, powiększenie, zmniejszenie lub

likwidacja parku narodowego może nastąpić tylko po uzgodnieniu z jednostki samorządu terytorialnego, na

których obszarze działania podejmuje się zmiany.

Oprócz ochrony przyrody w parkach narodowych realizowane są zadania:

a) naukowe – unikalne tereny, pod względem przyrodniczym są doskonałym warsztatem badawczym

dla specjalistów z różnych dziedzin. Badania kompleksowe prowadzone na obszarach chronionych od

kilkudziesięciu lat pozwalają wyciągać szereg uogólnień m.in. na temat sukcesji.

b) dydaktyczne – tworzy się muzea przyrodnicze, wyznacza ścieżki dydaktyczne, utrzymuje zagrody

pokazowe zwierząt, wydaje broszury, foldery i kalendarze.

(edukacja nieformalna – „pozaoświatowa")

c) turystyczno-wypoczynkowe – udostępniane są obiekty i urządzenia turystyczne, trasy wędrówek

pieszych, rowerowych i spływów kajakowych oraz określone miejsca wypoczynku.

d) sportowe – na terenie parków lokalizowane są trasy wyczynowe, nartostrady, stadiony.

e) kulturowo-historyczne – opieka nad miejscami historycznymi i pamięci narodowej, protegowanie

regionalnego budownictwa, strojów i obrzędów, organizowanie imprez kulturalnych np. wystaw,

plenerów, konkursów.

W POLSCE – 23 PARKI NARODOWE:

1. Babiogórski Park Narodowy

Rok utworzenia:

1954r.

Lokalizacja:

- województwo:

Małopolskie

- rejon geograficzny:

Beskidy Zachodnie

Powierzchnia:

ok. 3 400 ha

Zalesienie:

ok. 95%

Obszar ochrony ścisłej:

ok. 30%

Charakterystyczne:

- najwyższy szczyt: Babia Góra – 1725 m n.p.m.

- kilka pięter klimatycznych

- piętrowy układ roślinności:

1) Regiel dolny (700-1150 m n.p.m.)

2) Regiel górny (1150-1350 m n.p.m.)

3) Piętro kosodrzewiny (1350-1650 m n.p.m.)

4) Piętro alpejskie (1650-1725 m n.p.m.)

Zagrożenia:

zanieczyszczenia powietrza dalekiego zasięgu

2. Białowieski Park Narodowy

Rok utworzenia:

1947r. (1932)

Lokalizacja:

- województwo:

Podlaskie

- rejon geograficzny:

Nizina Północna

Powierzchnia:

ok. 10 500 ha

Zalesienie:

ok. 92%

Obszar ochrony ścisłej:

ok. 55%

Charakterystyczne:

- najstarszy PN w Polsce

- największy obszar naturalny (bez ingerencji) w Europie

- 2 strefy lasów?

- ogromna mozaikowatość siedlisk

- gatunki występujące w Polsce tylko w BPN

- obszar ochrony ścisłej - w widłach rzek: Hwoźnej i Narewki

- ponad 1500 drzew pomnikowych

Zagrożenia:

lokalne zanieczyszczenia powietrza i wód (brak oczyszczalni)

3. Biebrzański Park Narodowy

Rok utworzenia:

1993r.

Lokalizacja:

- województwo:

Podlaskie

- rejon geograficzny:

Nizina Północnopodlaska

Powierzchnia:

ok. 60 000 ha

Zalesienie:

ok. 25%

Obszar ochrony ścisłej:

ok. 8%

Charakterystyczne:

- największy PN w Polsce

- Biebrza – rzeka o charakterze naturalnym

- 3 części Biebrzy: Basen Północny, Środkowy i Południowy

- skrócony okres wegetacyjny: 192 dni

- ponad 50 zbiorowisk roślinnych

- duża różnorodność i stopień naturalności szaty roślinnej

- strefowy układ roślinności

Zagrożenia:

zanieczyszczenie wód (brak oczyszczalni ścieków, chemizacja)

obniżenie poziomu wód -> sukcesja roślinna, zarastanie łąk

- jeden z najmniej zagrożonych PN w Polsce

4. Bieszczadzki Park Narodowy

Rok utworzenia:

1973r.

Lokalizacja:

- województwo:

Podkarpackie

- rejon geograficzny:

Beskidy Lesiste

Powierzchnia:

ok. 29 000 ha

Zalesienie:

ok. 85%

Obszar ochrony ścisłej:

ok. 65%

Charakterystyczne:

- najwyższy szczyt: Tarnica (1346 m n.p.m.)

- dorzecze górnego Sanu

- 3 strefy klimatyczno-roślinne:

1) Pogórze (do 500 m n.p.m.)

2) Regiel dolny (500-1150 m n.p.m.)

3) Połoniny (powyżej 1150 m n.p.m.)

Zagrożenia:

zanieczyszczenia powietrza dalekiego zasięgu

zanieczyszczenia wód

- jeden z najmniej zagrożonych PN w Polsce

5. Drawieński Park Narodowy

Rok utworzenia:

1990r.

Lokalizacja:

- województwo:

Zachodniopomorskie

- rejon geograficzny:

Pojezierze Południowopomorskie

Powierzchnia:

ok. 11 300

Zalesienie:

ok. 84%

Obszar ochrony ścisłej:

ok. 3%

Charakterystyczne:

- rzeki z jeziorami zajmują 10% powierzchni

- rzeka: Drawa i Płociczna (jedne z najczystszych w kraju)

- największe jezioro: Ostrowiec

- ok. 30 gatunków ryb

Zagrożenia:

kształt litery V – utrudnia działania ochronne

zanieczyszczenia wód

6. Gorczański Park Narodowy

Rok utworzenia:

1981r.

Lokalizacja:

- województwo:

Małopolskie

- rejon geograficzny:

Beskidy Zachodnie

Powierzchnia:

ok. 7 000 ha

Zalesienie:

ok. 94%

Obszar ochrony ścisłej:

ok. 50%

Charakterystyczne:

- najwyższy szczyt: Jaworzyna Kamienicka (1288 m n.p.m.)

- 3 piętra klimatyczne

1) Umiarkowanie ciepłe (do 750 m n.p.m.)

2) Umiarkowanie chłodne (750-1100 m n.p.m.)

3) Chłodne (powyżej 1100 m n.p.m.)

- regiel dolny i górny

Zagrożenia:

prywatne polany (zagrożenie pożarowe podczas wypalania)

zanieczyszczenia powietrza

stan zdrowotny lasów

kłusownictwo i kradzieże

7. Kampinoski Park Narodowy

Rok utworzenia:

1959r.

Lokalizacja:

- województwo:

Mazowieckie

- rejon geograficzny:

Nizina Środkowomazowiecka

Powierzchnia:

ok. 38 500 ha

Zalesienie:

ok. 73%

Obszar ochrony ścisłej:

ok. 12%

Charakterystyczne:

- park wyizolowany

- wydmy śródlądowe

- duże zróżnicowanie zbiorowisk roślinnych

- jeden z najbardziej suchych rejonów Polski – małe opady

Zagrożenia:

zanieczyszczenia powietrza i wód

zagrożenia komunalne

zagrożenia komunikacyjne

zagrożenia bilansu wodnego

zły stan zdrowotny lasów

dzikie budownictwo

szkodnictwo leśne

brak oczyszczalni ścieków

gospodarka rolna

- jeden z najbardziej zagrożonych Parków Narodowych

8. Karkonoski Park Narodowy

Rok utworzenia:

1959r.

Lokalizacja:

- województwo:

Dolnośląskie

- rejon geograficzny:

Sudety Zachodnie

Powierzchnia:

ok. 5 600 ha

Zalesienie:

ok. 72%

Obszar ochrony ścisłej:

ok. 30%

Charakterystyczne:

- najwyższy szczyt: Śnieżka (1602 m n.p.m.)

- 6 cyrków polodowcowych

(Cyrk lodowcowy – nieckowate zagłębienie otoczone z trzech stron

stromymi zboczami, a z czwartej wygładzonym progiem skalnym.

Cyrk powstaje w wyniku erozyjnej działalności lodowca górskiego.)

- ostańce skalne

- wodospady (np. Kamieńczyka)

- piętrowy układ roślinności

1) Regiel dolny (500 – 1000 m n.p.m.)

2) Regiel górny (1000 – 1250 m n.p.m.)

3) Piętro subalpejskie (1250 – 1450 m n.p.m.)

4) Piętro alpejskie (powyżej 1450 m n.p.m.)

Zagrożenia:

turystyka

zanieczyszczenia powietrza i wód

zagrożenie bilansu wodnego

- najbardziej zagrożony Park Narodowy w Polsce

Ochrona przyrody - parki, inne formy, konwencje (2).pdf

Plik z chomika:

Inne pliki z tego folderu:

Inne foldery tego chomika: