Fiedler Arkady - Wyspa Robinsona.pdf - Podróżnicze - bogg

Fiedler Arkady

Wyspa

Robinsona

OD AUTORA

Jednym z najstarszych miast w Ameryce jest Cumana, położona u wybrzeży

Wenezueli, mniej więcej trzysta kilometrów na zachód od ujścia wielkiej rzeki Orinoko.

Miasto, założone przez Hiszpanów w 1520 roku u wylotu głębokiej zatoki, chronionej

od północno-wschodnich pasatów długim półwyspem, było od samego zarania

ożywionym centrum handlowym i kulturalnym oraz ośrodkiem ekspansji

konkwistadorskiej. Szły stąd wyprawy groźnych konkwistadorów w głąb kraju, aż hen,

po rzekę Orinoko, by ujarzmić plemiona indiańskie i odbierać im ziemię, i również szli

stąd liczni misjonarze, by ujarzmiać lub jak kto woli, ratować dusze Indian i zakładać

bogate misje.

W Cumanie istnieje oczywiście wiele kościołów i klasztorów, które w swych murach

gromadziły zbiory kronik, dokumentów, traktatów. Do dnia dzisiejszego zachował się

niejeden cenny rękopis rzucający światło na dzieje ludzi i kraju i na wypadki minionych

dni.

O kilkadziesiąt kilometrów na północ od Cumany wyłania się z Morza Karaibskiego

rozległa wyspa Margarita, odkryta przez Kolumba, słynna z połowów pereł i buntu

ostatniego szaleńczego konkwistadora, okrutnego Aguirre. Między Margaritą a stałym

lądem leży inna wyspa, znacznie mniejsza, Isla Cocha, bezludna przez długie wieki, na

której pierwsi mieszkańcy osiedlili się dopiero w połowie XVII wieku, i to tylko na

krótki czas.

Z owego okresu znajduje się w jednej z bibliotek kumańskich sprawozdanie

franciszkanina, który przebywając na wyspie Cocha opisał, jak mieszkańcy jej odkryli

w jaskini wielką łódź, schowaną tam niezawodnie przed kilkudziesięciu laty. Na tej

łodzi widniał zagadkowy napis, wyryty w drzewie: JOHN BOBER POLONUS, a pod

nim rok: 1726. Franciszkanin starał się odsłonić tajemnicę odkrytej łodzi i dziwnego

napisu, ale daremnie, pomimo że sprawę łodzi kojarzył — słusznie zresztą — z głośną

swego czasu wyprawą kilkunastu Hiszpanów z Margarity, którzy w po-

goni za zbiegłymi niewolnikami w tymże roku 1726 wyruszyli na morze i przepadli bez

wieści razem ze statkiem.

Tyle raport franciszkanina.

Inne ówczesne dokumenty, znajdujące się w księgozbiorach kumańskich, podają o

jakimś niezwykłym białym człowieku, który krótko po roku 1726 pojawił się wśród

niezależnych Indian, Arawaków, żyjących w lasach na południe od ujścia rzeki

Orinoko, i uzyskał u nich przemożne wpływy. Jako słynny wódz Juan — imię

odpowiadające angielskiemu John — umiał skupić wiele okolicznych szczepów pod

swym przewodnictwem. Posiadając pewną ilość broni palnej skutecznie bronił przez

wiele lat ich niezawisłości przed zakusami hiszpańskich najeźdźców. Dopiero po jego

śmierci zdołano złamać opór Indian i ujarzmić ich.

Na podstawie ocalonych zapisków, dokonanych przez owego niezwykłego w istocie

człowieka, pana Bobera, warto może pokusić się o odtworzenie jego ciekawych

przygód, jakich doznał na bezludnej wyspie Morza Karaibskiego. Posłuchajmy jego

własnej relacji.

1. U ujścia James River

A wiosłować potrafisz, prawda? — zapytał mnie ściszonym głosem

marynarz William, mój przyjaciel.

—Potrafię — odszepnąłem.

—No, to jazda!

Namacawszy w ciemności krawędź szalupy skoczyłem na jej pokład

i tłumok z całym moim dobytkiem postawiłem przy nogach.

Chwyciłem za wiosła. William tęgim rozmachem odepchnął łódź od

brzegu i zajął miejsce przy sterze. Czując pod sobą wodę westchnąłem

z ulgą: byłem jak ścigany zwierz wymykający się pogoni.

Zaledwieśmy wypłynęli kilka sążni na rzekę, porwał nas bystry nurt,

był bowiem odpływ morza i prąd ze spotęgowaną wart-kością toczył

się w dół, ku ujściu James River.

Minęła właśnie północ. Drobnym deszczem nasiąknięta pomro-ka

pokrywała rzekę i przybrzeżne spichrze Jamestown. Nie było żadnego

odgłosu prócz stłumionego plusku wioseł i bulgotania wody za burtą

łodzi. Ziąb styczniowej nocy wirginijskiej przenikał do kości.

Nagle Williama zaczął dusić kaszel. Marynarz daremnie go tłumił.

Był rozgrzany kilkoma szklanicami grogu, jakimi go uraczyłem w

portowym szynku, więc teraz na zimnym powietrzu dławiło go

okrutnie. Między jednym wybuchem a drugim przeklinał swe gardło na

czym świat stoi i zatykał usta połą kubraka, ale to niewiele pomagało.

Obawialiśmy się, że hałas ściągnie na nasze karki strażników rzecznych

i udaremni ucieczkę. Na szczęście towarzysz przestał kaszleć w sam

czas.

Przed nami na brzegu pojawiło się światełko: wartownia celna. Przestałem

wiosłować. Prąd i bez tego unosił nas we właściwym kierunku, ku ujściu rzeki,

gdzie na kotwicy stał okręt, cel naszej nocnej wycieczki.

Kędyś od brzegu rozległy się nawoływania, ale nie tyczyły nas. Nie

zauważeni przepłynęliśmy mimo wartowni, a gdy za skrętem rzeki zniknęły jej

światła, można było odetchnąć swobodniej. Za nami pozostawało

niebezpieczeństwo, przed nami był zbawczy okręt.

Później William, mój towarzysz, chrząknął i przerywając milczenie

stwierdził:

— Weil, tośmy najgorsze przebyli... Jeszcze dwie godziny wio-

słowania...

Pochylił się nade mną i z niezwykłą u wilka morskiego troskliwością, jakiej

nie spostrzegłem u niego w ciągu naszej dwudniowej przyjaźni, zapytał:

—Jonny, brachu, a dusza nie wlazła ci w pięty?

—Dlaczegóż by miała mi wleźć? — żachnąłem się urażony.

—Do pioruna, idziesz na kaperski statek, John! Mówiłem ci już, tam nie

przelewki! Będziemy wojowali i grabili! Jak Hiszpanie nas złapią, powieszą jak

amen, a może przedtem porozkręcają nam ładnie cielska.

Przestałem wiosłować.

—Nie boję się wojowania! A ty, Willy, miły tryku, nie napędzaj mi stracha

daremnie.

—Głupiś, John! Ja ci daremnie stracha nie napędzam... Nasz stary — co za łotr

i szubienicznik! Takiej kanalii kapitana nie ma na całym Morzu Karaibskim!

Życie na naszym pudle to piekło, trudno wytrzymać!

—A ty wytrzymujesz? Inni wytrzymują?

—Phi, my to co innego! My od dzieciństwa przywykli do słonej wody... Ty

natomiast lądowy szczur...

Żywo się obruszyłem:

—Ej, Willy, nie urągaj mi od szczura... Dosyć jam natłukł się w lasach Wirginii

i niejeden raz zajrzał śmierci w ślepia. Wiesz przecież, dlaczego uciekam!

—Wiem, wiem...

Uciekałem przed zemstą wirginijskich obszarników, angielskich

lordów.

Przed blisko trzydziestu laty ojciec mój, pionier w poszukiwaniu

nowej ziemi, wywędrował z rodziną na zachodnie rubieże Wirginii i

tam, wpośród głuchej puszczy u stóp Gór Alleghańskich, postawił sobie

chatę. Karczując las, stale pod groźbą napaści Indian, zmagając się z

dzikim zwierzem i wrogą przyrodą, przeżywał mozolne lata, aż na

koniec przezwyciężył trudy i zaczął zbierać zasłużone swej pracy

owoce. Z biegiem czasu insi przybywali jego śladem i zakładali w

pobliżu swe sadyby. Szczęśliwa dolina rosła w dostatek i zaczynała

tętnić życiem gromadnym. Wtedy — a było to akurat przed rokiem —

grom uderzył z całkiem nieoczekiwanej strony. Zjawili się agenci lorda

Dunbury, ażeby odebrać nam ziemię. Opierali się na jakimś królewskim

dekrecie sprzed kilkudziesięciu lat, rzekomo nadającym te obszary

rodzinie Dunbury. Na to jawne bezprawie wnieśliśmy skargę do władz

kolonii w Jamestown, ale rządy sprawowali wielmoże i panowie,

poplecznicy lorda Dunbury, i sprawiedliwości nam nie oddano. Kiedy

siepacze chciwego lorda najechali dolinę, by wyrzucać osadników,

zebrało się nas kilkudziesięciu kresowców i stawiło zbrojny opór.

Byłem jednym z przywódców.

Panowie w obawie, ażeby bunt nie rozszerzył się w kraju, jak pół

wieku temu za czasów Bacona, natychmiast rzucili przeciw nam

przeważające siły. Szybko nas rozgromili, tępiąc z niebywałym

okrucieństwem. Nie oszczędzali stryczka. Żagiew zduszono w samym

początku. Na moją głowę wyznaczono nagrodę. Ścigany zajadle,

miałem drogę otwartą tylko w kierunku stolicy, Jamestown. Tam też

zbiegłem i ukryłem się w karczmie nad brzegiem rzeki.

Uczynni ludzie mi pomogli, sprowadzili marynarza Williama z

okrętu kaperskiego, stojącego u ujścia James River. Okręt zawsze

potrzebował marynarzy, a William mnie polubił i chętnie zgodził się

przemycić na pokład. Tak oto dżdżystej nocy styczniowej znaleźliśmy

się na łódce dążąc cichaczem w dół rzeki.

Upłynęło więcej niż dwie godziny, gdy głos Williama wyrwał mnie z

zadumy:

— Coś tam majaczy przed nami!...

Fiedler Arkady - Wyspa Robinsona.pdf

Plik z chomika:

Inne pliki z tego folderu:

Inne foldery tego chomika: