andrzej szymański
lekarz domowy naturalny dla matek
wydawnictwo w.a.b.
warszawa 1994
Tom
Całość w tomach
$p$w$z$n
$print #f
$lublin #aiig
`pa
Adaptacja na podstawie
książki wydanej przez
$wydawnictwo $w.$a.$b.
$warszawa 1994
Redakcja techniczna
wersji brajlowskiej:
Piotr Kaliński
Skład, druk i oprawa:
$p$w$z$n ¬(¦Print 6Ϭ)¦
ul. Hutnicza 9
#bj-bah Lublin
tel. (#j-ha) #gdf-ab-hj
`st
`tc
Do Czytelniczek
Książka ta jest poradnikiem i przewodnikiem po medycynie naturalnej. Jej
zadaniem jest służyć radą matkom, które chciałyby dbać o zdrowie swoich
dzieci i pomagać im w chorobie, stosując łagodne, nieinwazyjne metody
leczenia. Metody te to: ziołolecznictwo, odpowiednia dieta, lecenie wodą,
masaże, kompresy i kataplazmy.
Jednym z podstawowych założeń medycyny naturalnej jest idea człowieka
jako pewnej psycho-fizycznej całości. W leczeniu oznacza to taki rodzaj
postępowania, który uwzględniałby cały organizm dziecka, a nie tylko jego
najbardziej chorą część. Tłumaczymy to stosowanie prawie we wszystkich
przypadkach lewatywy jako prostego, skutecznego i nieszkodliwego sposobu
oczyszczania chorego organizmu, czy leków ziołowych o wszechstronnym
działaniu.
Metody medycyny naturalnej matki mogą stosować same. Podobnie jak mogą
leki według przepisów zamieszczonych w naszej książce.
Wszystkie opisane w poradniku metody leczenia dzieci były przedmiotem
szczególnej troski autora i zostały przez niego zweryfikowane. Niemniej
jednak w przypadku jakichkolwiek wątpliwości prosimy Mamy o zasięgnięcie
porady doświadczonego specjalisty. Zwłaszcza w stanach mogących powodować
zagrożenie dla życia nie należy nigdy wahać się z wezwaniem lekarza. Autor
i wydawca nie mogą brać na siebie odpowiedzialności za skutki wynikające ze
stosowania przedstawionych w poniższej książce metod i leków.
Medycyna naturalna uzupełnia diagnozy i wspomaga terapie stosowane w
medycynie tradycyjnej. Niejednokrotnie przynosi ratunek w stanach, w
których medycyna akademicka jest bezradna czy mało skuteczna. Bliska jest
idei samoleczenia i samopomocy medycznej.
Ciąża i poród
Oznaki ciąży
Ciąża rozpoczyna się od momentu zapłodnienia i trwa od 270 do 280 dni,
czyli 9 miesięcy (10 miesięcy księżycowych, po 28 dni). Sam moment
rozpoczęcia ciąży jest trudny do ustalenia. Doświadczenie uczy, że od
początku ostatniej menstruacji do narodzin dziecka upływa 280 dni. Oznacza
to, że do daty pierwszego dnia ostatniej menstruacji (plus 7 dni) należy
dodać 9 miesięcy kalendarzowych. Dzięki takiemu rachunkowi można określić
datę urodzin dziecka.
Od chwili rozpoczęcia ciąży w organizmie kobiety zachodzą różnorodne
zmiany, uważane za oznaki ciąży.
Pierwszym objawem ciąży jest ustanie menstruacji. Bywa jednak, że ów
sygnał nie jest prawdziwy, zwłaszcza u kobiet miewających nieregularne
menstruacje. U kobiet, które bardzo pragną dziecka lub boją się ciąży, może
dojść do przerwy w cyklu menstruacyjnym. W niektórych przypadkach
menstruacja może trwać aż do połowy ciąży. Jeżeli takiemu objawowi
towarzyszą długotrwałe krwawienia, należy zasięgnąć rady lekarza.
Drugim objawem, który może sygnalizować ciążę, jest zmiana smaku i
nastroju psychicznego. Objaw ten ma znaczenie tylko wówczas, gdy występuje
równocześnie z objawem pierwszym, bowiem zanik menstruacji może być
wynikiem pewnych chorób, zwłaszcza nerwowych. Zdarza się też, że kobiety
bardzo wrażliwe i nerwowe już na drugi dzień po zajściu w ciążę czują się
źle.
Trzecim objawem ciąży jest obrzmienie gruczołów sutkowych, z których w
pierwszych jej tygodniach wypływa wydzielina. Jest to jeszcze jeden
znamienny objaw ciąży, choć może on też zdarzać się u kobiet zdrowych lub
cierpiących na choroby kobiece.
Czwartym sygnałem wskazującym na ciążę są zmiany barwy pochwy, warg
sromowych, a także powiększenie się macicy. Macica może jednak ulec
powiększeniu również w przypadku pewnych chorób, choć nie w takim stopniu
jak w ciąży.
Piątym sygnałem ciąży jest ściemnienie barwy skóry na linii środkowej
brzucha, poniżej pępka.
Wszystkie wymienione objawy razem wzięte, a zwłaszcza pierwszy, trzeci i
piąty wskazują niewątpliwie, że mamy do czynienia z ciążą.
Szóstym objawem ciąży jest powiększenie się brzucha, choć możemy je
zaobserwować także w przypadku guzów i puchliny brzucha.
Od piątego miesiąca ciąży kobieta zauważa u siebie różnorakie zmiany.
Powiększona macica napiera z góry na sąsiadujące a nią narządy - pęcherz
moczowy i jelito grube. Powoduje to między innymi wzmożone oddawanie moczu,
zwłaszcza w ostatnich miesiącach ciąży.
U niektórych skóra brzucha nie zmienia swej barwy. U większości
ciężarnych kobiet brzuch pokrywa się większą lub mniejszą liczbą żyłek.
Żyłki te widoczne są jeszcze długo po rozwiązaniu, aż wreszcie bledną i
nikną.
Podczas ciąży gruczoły sutkowe zwiększają swoją objętość, by wreszcie
osiągnąć pełnię rozwoju fizycznego. W drugiej połowie okresu ciąży gruczoły
te zaczynają wydzielać siarę - mętnawą żółtą ciecz, która pokazuje się po
naciśnięciu piersi. Pełnowartościowe mleko wydzielane jest na drugi lub
trzeci dzień po urodzeniu dziecka.
W okresie ciąży organizm kobiety podlega zdecydowanym zmianom - inaczej
funkcjonują płuca, żyły ulegają rozszerzeniu, przemiana materii jest
wzmożona, wydajniej pracują nerki.
Zdrowa kobieta ciężarna znosi dobrze te wszystkie zmiany, ale kobietom
chorym na gruźlicę, serce lub nerki trudno jest sobie z nimi poradzić,
dlatego ciąża może wpłynąć ujemnie na ich zdrowie.
Ciąża urojona
Ciąża urojona zdarza się głównie u kobiet, które mocno pragną mieć
dziecko. Pragnienie takie ma olbrzymi wpływ na organizm. U kobiety, która
"nosi" ciążę urojoną, występuje wiele objawów charakterystycznych dla ciąży
prawdziwej: ustanie menstruacji, niepokój, powiększenie brzucha, zaburzenia
snu. W czwartym miesiącu bez menstruacji kobieta czuje nawet ruchy dziecka,
a w miesiącu dziewiątym kładzie się do łóżka, czuje bóle porodowe i tym
podobne. Dopiero fakt, iż poród nie odbył się, przekonuje ją, że ciąża była
urojona.
Jak powinna odżywiać się kobieta ciężarna?
Pożywienie kobiety ciężarnej powinno być lekkie, naturalne
(mleczno-roślinne), łatwo przyswajalne i bogate w witaminę C, którą w
dużych ilościach zawierają jarzyny, świeże owoce i przetwory z dzikiej
róży. Kobieta ciężarna powinna jeść kilka razy dziennie, lecz w
umiarkowanych ilościach. Najkorzystniejsze jest przyjmowanie małych ilości
pokarmów co trzy godziny.
Zaleca się spożywanie wszelkich dostępnych owoców sezonowych, najwięcej
kwaskowatych. Wskazane są także - w umiarkowanej ilości - surowe jarzyny:
szpinak, sałata, marchew, pomidory. Ziemniaków powinno się jadać niewiele.
Wiele zaś przetworów zbożowych, jak ryż, płatki owsiane, otręby pszenne,
chleb ciemny; mało mleka, masła i jaj (1-2 dziennie na miękko). Należy
unikać mięsa fasoli i grochu (można je jadać najwyżej raz na tydzień),
ostrych przypraw, mocnej kawy, czekolady, alkoholu; zamiast octu używać
cytryny.
Jeżeli kobieta ciężarna zastosuje się do powyższych rad, a także rzuci
palenie tytoniu (jeśli pali), wówczas będzie miała wspaniałe samopoczucie,
dobrze zniesie ciążę i łatwo urodzi swoje dziecko.
Spożywanie ciemnego chleba, przetworów mlecznych, miodu, kompotów pozwoli
uregulować pracę żołądka i unikać zaparć.
W ósmym i dziewiątym miesiącu ciąży korzystnie wpływa na samopoczucie
zjedzenie przed obiadem i do kolacji sałatki z jarzyn. Sposób
przyrządzania: do drobno utartych na tarce jarzyn dodajemy łyżkę oliwy i
doprawiamy cytryną do smaku. Po upływie dwudziestu minut sałatka jest
gotowa do spożycia.
W przypadku mdłości najskuteczniej pomaga kilkudniowa głodówka lub
wypicie zaraz po obudzeniu się, jeszcze w łóżku, filiżanki mleka.
Niewłaściwe odżywianie powoduje powstawanie gazów w jelitach, wzdęcia
brzucha, co z kolei utrudnia oddychanie i sprawia ból. Jeżeli pojawią się
takie objawy, niezwykle skuteczna jest filiżanka gorącej wody wypita na
czczo.
Pielęgnacja ciała i narządów płciowych
W okresie ciąży zalecane są ciepłe kąpiele co najmniej kilka razy w
tygodniu. Kąpiel taka ma trwać nie dłużej niż 10-15 minut. Temperatura
wody: 36-37 st. C. Podczas kąpieli należy wymyć dobrze całe ciało, używając
delikatnego mydła. Jeżeli kąpiel bierze się w ciągu dnia, należy po niej
odpocząć 1-2 godziny.
Pożądane jest także wykonywanie masaży suchą miękką szczotką. Do siódmego
miesiąca ciąży można kąpać się w rzece lub w morzu, lecz kąpieli te nie
powinny trwać dłużej niż kilkanaście minut. Należy unikać wody zimnej (do
25 st. C) i wody zbyt ciepłej (ponad 37 st. C).
W zaawansowanej ciąży nie wskazane jest płukanie pochwy, ze względu na
możliwość zakażenia.
Pielęgnacja piersi i nóg
Co rano należy myć piersi ciepłą wodą z mydłem, spłukiwać je chłodną
wodą, osuszać miękkim ręcznikiem (nie trzeć!). Wieczorem trzeba nacierać
sutki watką nasączoną spirytusem.
Nie wolno myć nóg w gorącej wodzie, gdyż może to wywołać poronienie.
Osoby o zimnych stopach powinny myć codziennie nogi w ciepłej wodzie lub
zakładać na noc mokre, dobrze wyżęte, grube skarpetki.
Podczas ciąży wiele kobiet narzeka na puchnięcie nóg i rozszerzenie żył,
które to dolegliwości sprawiają im czasem dotkliwy ból. Po porodzie
dolegliwości te mijają bez śladu.
Pielęgnacja położnicy
Po porodzie kobieta rozpoczyna sześciotygodniowy okres rekonwalescencji.
Każdego dnia rano i wieczorem powinna mierzyć sobie temperaturę i badać
puls. U położnicy, która pomyślnie przeszła poród, tętno powinno mieć
częstotliwość 60-80 uderzeń na minutę. Jej skóra powinna być lekko wilgotna
i ciepła. Narządy rodne należy obmywać dwa razy dziennie ciepłą wodą,
najlepiej za pomocą gazy, nie gąbki. Osoba, która opiekuje się położnicą,
musi bardzo dbać o higienę, a szczególnie często myć ręce.
Pożywienie położnicy nie powinno zawierać mięsa. Przez pierwsze pięć dni
po porodzie położnica musi jadać gęste zupy, mleko, biały ser, chleb
pszenny i razowy, surowe owoce, a następnie do pożywienia należy wprowadzać
kaszę owsianą, płatki owsiane, ryż, delikatniejsze jarzyny, ziemniaki w
mundurkach, jajka na miękko. Położnica powinna jednak przyjmować pożywienie
tylko wówczas, kiedy ma apetyt.
Jeśli położnica uskarża się na zaparcie, nie wolno dawać jej środków
przeczyszczających, a trzeba zrobić lewatywę z 1 litra wody o temperaturze
36-38 st. C. Lewatywę należy wykonywać bardzo wolno, a kobieta powinna
leżeć na lewym boku.
Jeżeli położnica nie oddaje moczu przynajmniej dwa razy dziennie,
stosujemy ciepły kompres na brzuch - z cebuli uduszonej w niewielkiej
ilości wody. Po uduszeniu cebulę należy lekko wycisnąć, po czym dodać 2
łyżki cukru i 2 łyżki otrąb pszennych. Całość przykrywamy płótnem. Taki
kompres kładziemy na brzuch i dodatkowo owijamy go grubą flanelą.
Jeżeli położnica odczuwa bóle, można jej podać napar z kwiatu rumianku
lub ziela melisy (1 łyżka stołowa surowca na szklankę wrzątku).
Zdrowa natka powinna sama karmić swoje dziecko. W okresie karmienie
noworodka, a szczególnie podczas pierwszych 2-3 miesięcy należy unikać
stosunków płciowych, ponieważ powodują one wzmożony dopływ krwi do piersi,
co prowadzi do zmniejszenia ilości pokarmu. Utrzymywanie stosunków
płciowych wpływa także na jakość mleka. Jeżeli z różnych powodów kobieta
nie może zrezygnować ze stosunków płciowych, to powinna przystępować do
karmienia dziecka przynajmniej dwie godziny po stosunku i usuwać pierwszą
porcję pokarmu. Matki, które z jakichś przyczyn postanowiły karmić swe
dzieci sztucznie, powinny wstrzymać się od stosunków płciowych przez sześć
tygodni po porodzie, gdyż tyle trwa gojenie się dróg rodnych.
Opieka nad noworodkiem
Uwagi ogólne
Zdrowa donoszona dziewczynka waży średnio 3000-3200 gramów, chłopiec zaś
3100-3400 gramów. Noworodki o wadze poniżej 2500 gramów uważa się za
niedonoszone. Wzrost donoszonego dziecka wynosi zwykle około 50
centymetrów. Zarówno u dziewczynek, jak i u chłopców gruczoły sutkowe są
lekko opuchnięte i wydobywa się z nich płyn podobny do mleka. Taki stan
mija sam po jakimś czasie. Opuchnięcie główki, jakie zdarza się niekiedy u
noworodków, znika w kilka dni po przyjściu na świat.
Kąpanie noworodka
Z pierwszą kąpielą noworodka związane szczególne zabiegi. Ponieważ jednak
dziecko rodzi się obecnie zazwyczaj w szpitalu położniczym, nie będziemy
ich tutaj omawiać, a skoncentrujemy się na kąpielach i zabiegach
higienicznych, jakim noworodek poddawany jest w domu.
Dziecko należy kąpać raz dziennie. Głowę myjemy dziecku nie częściej niż
dwa razy w tygodniu i wówczas używamy delikatnego mydła. Podczas mycia
główki dziecka należy je trzymać tak, aby mydło nie dostało się do oczu.
Woda, w której kąpiemy dziecko, powinna mieć temperaturę ciała (37 st. C).
Kiedy woda jest zbyt zimna lub zbyt gorąca, dziecko płacze. Kąpiel nie może
trwać dłużej niż 5 minut.
Temperaturę wody zawsze trzeba mierzyć termometrem, nie zaś dłonią lub
łokciem.
Kiedy dziecko może już siedzieć w wanience, polewamy mu ciało obficie
wodą. Pod koniec kąpieli obniżamy temperaturę wody o 1-2 st. C, co sprawi,
że pory skóry dziecka ulegną zamknięciu. Taki zabieg zabezpiecza dziecko
przed przeziębieniem, a jednocześnie powoduje obfite ukrwienie skóry. Po
zakończeniu kąpieli owijamy dziecko w miękki ręcznik. Osuszamy mu dokładnie
buzię i ubieramy do snu. W okresie chłodów można wcześniej zagrzać
łóżeczko. Po kąpieli matka powinna dać dziecku pić i pozostać przy nim aż
do zaśnięcia.
Oczy dziecka należy myć miękkim ręcznikiem zanurzonym w czystej chłodnej
wodzie. Przemywania oczu dokonuje się w kierunku od wewnętrznego kąta oka
ku zewnętrznemu, a nie odwrotnie.
Jeśli skóra na główce dziecka łuszczy się, smarujemy ją wieczorem oliwką
(najlepiej czystą oliwą z oliwek) lub mieszaniną z żółtka i mydła dla
dzieci.
Po każdej kąpieli nacieramy delikatnie dziecku plecki ręcznikiem
namoczonym w chłodnej wodzie. Jest to znakomity zabieg hartujący. W żadnym
wypadku nie wolno polewać pleców dziecka chłodną wodą, ponieważ może to
spowodować przeziębienie. Nacieranie chłodną wodą przeprowadzamy zawsze z
góry na dół (od główki ku siedzeniu). Dziecko powinno być kąpane
codziennie, gdyż kąpiel sprzyja jego właściwemu rozwojowi.
Rana po odcięciu pępowiny
Zazwyczaj kikut pępka odpada po 5-8 dniach, natomiast rana, jaka po nim
pozostaje, powinna być troskliwie opatrywana, gdyż może stać się źródłem
zakażenia organizmu noworodka. Opatrunki muszą być sterylne, a osoba
pielęgnująca niemowlę musi zawsze myć ręce mydłem i szczotką. W celu
szybszego zagojenia dobrze jest obmywać ranę roztworem soku z dziurawca (1
łyżeczka do herbaty na 1/4 szklanki przegotowanej wody). Po zamknięciu się
rany opatrunek usuwamy. O kłopotach z pępkiem będziemy jeszcze mówić w
rozdziale "Choroby pępka noworodków".
Jak używać pieluszek
Pieluszki należy dokładnie prać, a następnie gotować. Używanie pieluszek
wysuszonych, lecz nie pranych jest poważnym błędem, który odbije się na
zdrowiu dziecka, a zwłaszcza na stanie jego skóry.
Pod żadnym pozorem nie wolno spowijać noworodka w nieogrzane pieluszki.
Najpierw trzeba ogrzać pieluszki do temperatury ciała dziecka (37 st. C) i
dopiero potem zawinąć niemowlę. W przeciwnym razie zimna pieluszka odbierze
dziecku część jego własnego ciepła i spowoduje ochłodzenie, co z kolei
wywoła bóle brzucha.
Podczas zawijania niemowlęcia w pieluszki należy zwracać uwagę na to, aby
nie ściskały one dziecka i nie krępowały jego ruchów. Zbyt ściśle zawinięte
niemowlę źle oddycha.
Niemowlę przewijamy przed każdym karmieniem. Niedoświadczone matki
przewijają dziecko za każdym razem, gdy płacze lub gwałtownie porusza
nóżkami, przypuszczając, że przyczyną płaczu i nadmiernej ruchliwości jest
mokra pieluszka, choć najczęściej, mimo przewinięcia, dziecko nadal płacze.
Przypomnieć należy, że niemowlę moczy się do dwudziestu razy dziennie,
lecz mokra pieluszka nie przeszkadza mu wcale we śnie. Stąd wniosek, że to
nie mokra pieluszka jest przyczyną niepokoju i płaczu dziecka.
Podczas przewijania, kiedy widzimy, że dziecko jest ubrudzone fekaliami,
...
abracham12