1.3.2 Opis postaci

Postacie są nosicielami konfliktu. Konflikt ten musi przebiegać między żywymi ludźmi, którzy reprezentują jego strony.

Jeśli bohater podejmuje jakieś działanie, jeśli się w coś angażuje, musi być jasne, dlaczego to robi, musi to być umotywowane, nie tylko samą akcją, ale też – przede wszystkim – cechami psychologicznymi postaci, jej charakterem emocjonalnym, jej poglądami i przekonaniem.

Bohater filmowy wcale nie musi być rzeczywisty, musi natomiast pasować do świata, tematu, celu i konfliktu, który dla niego wymyślisz.

Scenarzysta musi swego bohatera dobrze znać (także jego życie pozaekranowe).

Postać musi być obdarzona celem działania. Bohater filmowy musi czegoś chcieć, ku czemuś dążyć a na tej drodze mieć do przezwyciężenia przeszkody.

Bohater drugoplanowy (z ang. supporting character) stanowi tło dla rozgrywającej się historii oraz działań głównej postaci. Jego zadaniem jest uzupełnianie wykreowanego przez nas świata tak, by wchodził w interakcje z motywem przewodnim filmu i wnosił istotne elementy fabuły, pomagając się jej rozwijać. Śmiało można stwierdzić, że postacie drugoplanowe (w większości wypadków) są niezbędnym elementem historii, uatrakcyjniającym tło opowieści, a tym samym pierwszy plan.

Wprowadzanie postaci epizodycznych

·        trzeba znać funkcję postaci epizodycznych

·        trzeba wypracować w sobie umiejętność trafnej charakterystyki i zwięzłego opisu wszystkich postaci (także tych mniej eksponowanych)

·        postać powinna być oryginalna

·        epizodyczne postaci mogą być przerysowane, ale nigdy nudne.

Sama historia, jej intencje, wydarzenia inicjujące rozwój wypadków oraz sam temat podyktują wizerunki oraz charakter głównych postaci

Cztery typy głównych postaci:

1.     bohater(ka) – protagonista

o       zadaniem tej postaci jest posuwanie historii do przodu

o       jego cele i zewnętrzne motywacje napędzają fabułę, a decyzje inicjują akcję

o       musi dążyć do celu aż do końca

2.     przeciwnik (antagonista, nemezis)

o       stoi na drodze bohatera, stwarza przeszkody w osiągnięciu jego celu

o       bardzo widoczny, wchodzi wyraźnie w konflikt z bohaterem

o       dobry czarny charakter to podstawa solidnego dramatu

o       musi doprowadzić wysiłku protagonisty do granic wiarygodności

o       czasem postaci, które uznajemy za antagonistów,
to w rzeczywistości protagoniści; nazywamy je niekiedy antybohaterami

3.     postać-lustro (odbicie, pomocnik)

o       najsilniej związana z protagonistą, wspiera jego dążenie do celu (albo znajduje się w tej samej sytuacji, co on), poprzez dialogi pozwala pogłębić i wyraźniej zarysować postać protagonisty, czyni go bardziej wiarygodnym i prawdopodobnym

4.     postać ogniskująca wątek romansowy

o       postać będąca przedmiotem romantycznego bądź seksualnego pożądania protagonisty oraz jego aktywnych działań w tym zakresie (osoba lub rodzina)

o       postać ta na zmianę wspiera protagonistę i tworzy przeszkody
na jego drodze do celu

Zasady dotyczące pierwszoplanowych postaci:

·        kategoria, do której należy postać, powinna być ustanawiana w momencie jej wprowadzenia

·        wszystkie postacie główne powinny być wprowadzone przed końcem
aktu I, a w ostateczności przed rozpoczęciem aktu II

·        każda postać w swojej kategorii na przestrzeni całego utworu (scenariusza); zmiana kategorii spowoduje rozmycie i odbierze scenariuszowi wyrazistość

·        niezbędne: protagonista, przeciwnik + albo lustro, albo postać romansowa

SCHEMAT POSTACI (PRZECIWPOSTACI)

Podstawowe pytanie: jacy powinni być pozostali uczestnicy akcji, by osiągnąć maksymalny kontrast w stosunku do protagonisty?

Przykład

Schemat komedii sytuacyjnej Roseanne

SKAZY CHARAKTERU

·        Jak bohater ukrywał przez lata swoją skazę?

·        Czy ukrywał ją od dzieciństwa?

·        Jak się zachowywał, by jej nie ujawnić?

·        Jakie postawy i zachowania wykształcały się, by pomóc mu przetrwać?

Jakie próby, nieśmiałe i pełne lęku, podejmował (lub mógłby podjąć),  by uleczyć skazę?

ROZWÓJ POSTACI – MOTYWACJA I KONFLIKT

ROZWÓJ POSTACI – ŁUK PRZEMIANY

Postaci główne, szczególnie protagonista, muszą się rozwijać, by wraz z fabułą nabierać znaczenie. Ów rozwój musi przebiegać stopniowo, w obrębie całego scenariusza. Nie może następować gwałtownie.

Rozwój następuje w wyniku konfrontacji postaci z przeszkodami.

W chwili wejścia w fabułę tworzona postać wymaga dwóch rodzajów cech charakterystycznych:

·        takich, z których postać rozpoczyna swe funkcjonalnie w scenariuszu,

·        takich, których postać będzie potrzebowała w różnych momentach,
by przezwyciężyć przeszkody napotykane w trakcie rozwoju historii

o       tu – także cechy nabyte w miarę rozwoju wydarzeń i prowadzące
do osiągnięcia celu

W każdym scenariuszu konstrukcja protagonisty wymaga wyrazistego
łuku przemiany, dzięki czemu może usidlić uwagę widzów i zintegrować całość fabuły.

Odtwórz rozwój emocjonalny każdej z postaci głównych (nie tylko protagonisty).

Trzeba zadać sobie pytania:

·        Gdzie się rozpoczyna? Dlaczego? Co nim powoduje?

·        Jakie zmiany zachodzą w postaci?

·        Jak reaguje ona na te zmiany?

·        Gdzie po raz pierwszy dostrzegamy jej oznaki?

·        Jak my to widzimy?

·        Na ile zmieniają one postać?

Nie wolno mylić rozwoju bohaterów z tematem.

MOTYWACJA POSTACI

Cel postaci jest rzeczą najważniejszą: to, czego one chcą
w momencie rozpoczęcia fabuły, oraz fakt, że korzystają
z dostępnych sobie przemyślnych sezonów, by osiągnąć cel.
To, jak sobie radzą, sprowadza się do tego, kim są,
oraz do posiadanych atutów. Gdy piszę, mówię po prostu: „Wiem, czego chce ten facet”, a scena zawsze jest o czymś, czego chce jakaś postać.

Tom Schulman

Jeśli postać jest najważniejszym elementem scenariusza, to motywacja jej działania jest najbardziej istotna.

Widzowie zawsze pragną wiedzieć, dlaczego postać postępuje tak, jak postępuje.

Istotne jest, by protagonista miał konkretną potrzebę i jasny cel. Musi chcieć osiągnąć coś przed końcem scenariusza, a powody, dla których to czyni, muszą być jasne, oczywiste i widoczne.

One właśnie są motywacją postaci. Są też siłą napędzającą scenariusz, ogniskującą fabułę i łączącą wszystko w jedną całość.

Motywacja postaci rozwija się na dwóch poziomach.

Motywacja postaci:

·        zewnętrzna

o       postać wiodąca do celu

o       wszystkie charakterystyki

o       sytuacje międzyludzkie

o       pozwala zrozumieć, o czym jest dana historia i co w ostatecznym rozrachunku kształtuje fabułę

o       jest widoczna

o       ujawnia się w działaniach

o       wyraźnie pokazuje, co dla protagonisty oznacza sukces

o       zewnętrzna motywacja albo cel są absolutnie kluczowe dla dramatu przestawianego na ekranie; to fundament całego scenariusza

·        wewnętrzna

o       odpowiada na pytanie, dlaczego postać podąża w ten sposób do wybranego celu, dlaczego w ogóle wybiera

o       to czynnik determinujący postać (jej rozwój) oraz sam temat

o       jest niewidoczna, ukryta, a odsłania ją dialog i podtekst, a także – w ostateczności – cel i kierunek fabuły

...