Podstawowe zasady doboru kabli i przewodów.
http://www.elektroinstalacje.info/katalog/
http://bezel.com.pl/instalacje.html
Dobór i układanie przewodów w instalacjach elektrycznych
Tabela 1. Ogólne zasady doboru przewodów
Istnieje duża różnorodność typów i konstrukcji przewodów, a ich budowę jednoznacznie określają znormalizowane oznaczenia literowe. W poniższej tabeli przedstawiono najczęściej występujące oznaczenia przewodów i przykłady ich oznaczeń.
Podział przewodów
Podział asortymentowy
elektroenergetyczne instalacje do 1 kV
elektroenergetyczne instalacje powyżej 1 kV
elektroenergetyczne linie napowietrzne gołe i izolowane
szynoprzewody (przewody szynowe)
sterownicze
telekomunikacyjne
komputerowe
specjalne
przewody nawojowe
światłowody
Podział ze względu na budowę
jedno i wielożyłowe
o żyłach aluminiowych i miedzianych
różniące się materiałem i budową izolacji
ekranowane
zbrojone
pojedyncze, parowe, czwórkowe
Budowę i typ przewodów w sposób jednoznaczny określa jego oznaczenie literowe. Oznaczenie przewodu zawiera trzy
części:
- kod literowy, który oznacza konstrukcję przewodu, materiał żyły, rodzaj izolacji i inne szczegóły budowy,
- napięcie znamionowe izolacji,
- liczbę i przekrój żyły.
Tabela 2. Oznaczenia literowe budowy przewodów stosowane w Polsce
Budowa
Oznaczenie
Przykłady
Konstrukcja żył
jednodrutowe
wielodrutowe
wielodrutowe giętkie
D
L
Lg
DY
YLY
LgY
Materiał żyły
miedź
aluminium
brak
A
YKY
YAKY
Materiał izolacji lub powłoki
polwinit (PCV)
polwinit samogasnący
polwinit benzenopodobny
polietylen
polietylen usieciowany
polietylen z zaporą przeciwwilgotnościową
polietylen piankowy
guma (oponowy)
Y
Yn
Yb
X
XS
Xz
Xp
O
YnTKSXekw
YbKSY
XTKMXpw
YAKXS
XzTKMXpwFtlx
XzTKMXpw
OPd
Opancerzony
taśma stalowa
taśma stalowa lakierowana
taśma z drutów stalowych okrągłych
taśma z drutów stalowych płaskich
Ft
Ftl
Fo
Fp
YKYFty
YKYFtly
YKYFoy
YKYFp
Ekranowany
ekran wspólny
pary indywidualne
taśmowy
z drutu
ekw
ekp
ket
eko
YbStYekw
YTKSYekp
YStYekty
YStYeko
Oznaczenia
dodatkowe
wtynkowy
wzmocniona izolacja
ciepłoodporny
płaski
samonośny
niepalny (bezhalogenowy)
izolacja żółto-zielona
górniczy
sterowniczy
sygnalizacyjny
(spawalniczy)
t
d
c
p
s
n(N)
żo(J)
G
ST
S
-
YDYt
Dyc
YDYp
AsXS
AsXSn
YYKYżo
YKGYtlyn
YStYżo
YKSY9OS)
Do odbiorników ruchomych I przenośnych
Sznur mieszkaniowy
Przewód oponowy warsztatowy
Przewód oponowy mieszkaniowy
Przewód oponowy przemysłowy
Przewód radiofoniczny
SM
OW
OM
OP
RP
SMYp
OWY
OMYp
XRPX
Instalacyjny samochodowy
-S
YLY-S
Telekomunikacyjny
stacyjny
miejscowy
instalacyjny
do systemów alarmowych
słaboprądowy
montażowy
TKS
TKM
J-(St)
T
XzTKMXw
J-Y(St)Y
YnTKSYekwTDY
Komputerowy
nieekranowany
ekranowany
indywidualnie ekranowane pary
indywidualnie ekranowane pary + ekran wspólny
UTP
FTP
STP
S-STP
Optotelekomunikacyjny
rozetowy
tubowy
OTKr
OTKt
XOTKrd
YOTKtd
Przewody i kable bezhalogenowe
Są to przewody o konstrukcji zbliżonej do przewodów YDY, YLY o izolacji, powłoce wypełniającej i powłoce zewnętrznej z tworzyw bezhalogenowych dzięki czemu nie wydzielają podczas spalania chlorowodorów tzn. gazów i dymów toksycznych i korozyjnych. Przeznaczone są do instalacji w budynkach, w których występują zaostrzone wymagania przeciwpożarowe (hotele, hale sportowe, supermarkety, tunele, metra itp.). Ich oznaczenia odbiegają często od zasad podanych w w/w tabelach, na przykład kabel bezhalogenowy N2XCH. Kable bezhalogenowe nie powodują rozprzestrzeniania ognia i przy tym nie emitują toksycznych lub agresywnych produktów gazowych.
Kable bezhalogenowe się na:
a) kable bezhalogenowe nierozprzestrzeniające płomienia stosowane w obiektach o podwyższonych wymaganiach przeciwpożarowych, w których występują duże skupiska ludzi oraz koncentracja dóbr kulturalnych i materialnych o znacznej wartości np.: szkoły, szpitale, centra handlowe, porty lotnicze, tunele i obiekty podziemne, teatry, kina, muzea, jednostki pływające, itp.
b) kable bezhalogenowe ognioodporne, tzw. kable bezpieczeństwa (Flame-X 950) zachowujące swą funkcję podczas działania ognia przez określony czas;
- kable kategorii C — przez 3 godziny i temperaturze do 950oC,
- kable kategorii W — przez 15 minut przy jednoczesnym działaniu wody,
- kable kategorii Z — przez 15 minut z jednoczesnym działaniem udaru mechanicznego.
Kable ognioodporne stosuje się do zasilania urządzeń, których działanie jest w warunkach pożaru niezbędne, jak oświetlenie awaryjne, wyciągi dymu, systemy alarmowe, windy osobowe, itp.
Tabela 3. Oznaczenia literowe kabli elektroenergetycznych
Znaczenie symbolu literowego
Litera
Oznaczenie rodzaju izolacji i powłok kabla
Kabel o żyłach miedzianych, izolacji papierowo – olejowej
i powłoce ołowianej
Kabel elektroenergetyczny i izolacji papierowej przesyconej
syciwem nieściekającym
Żyła aluminiowa
Zewnętrzna powłoka włóknista
Powłoka polwinitowa
Izolacja polwinitowa
Izolacja polietylenowa
Izolacja z polietylenu usieciowanego
Powłoka aluminiowa
Opancerzenie ze stalowych taśm (t) drutów płaskich (p) lub okrągłych (o)
Zewnętrzna osłona polwinitowa
Uszczelnienie promieniowe
Uszczelnienie wzdłużne
Oznaczenie promieniowego pola elektrycznej izolacji
K
Kn
A (przed literą K)
A (na końcu symbolu)
Y (przed litera K)
Y (po literze K)
Al. (przed literą K)
Ft, Fp, Fo
y (na końcu symbolu)
R
U
H
Oznaczenia określające budowę żyły roboczej kabla
żyła okrągła jednodrutowa
żyła okrągła wielodrutowa
żyła okrągła wielodrutowa zagęszczana
żyła sektorowa jednodrutowa
żyła sektorowa wielodrutowa
RE
RM
RMC
SE
Zasady doboru przewodów do różnych pomieszczeń
Sposób ułożenia przewodów w instalacji i rodzaj przewodów musi być dostosowany do charakteru budynku
i przeznaczenia pomieszczeń. Przy doborze rodzaju przewodów instalacjach należy wziąć pod uwagę także występujące warunki środowiskowe, aby ograniczyć wzajemny wpływ instalacji i otoczenia.
Tabela 4. Zasady doboru przewodów w zależności od rodzaju pomieszczeń
oraz rodzaju instalacji i sposobu montażu
Rodzaj pomieszczenia
Rodzaj instalacji i sposobu montażu
Pomieszczenia zwykłe
przewody szynowe gołe i izolowane na wspornikach izolacyjnych.
przewody w rurach izolacyjnych stalowych, winidurowych na wierzchu i pod tynkiem,
przewody wtynkowe,
kable,
przewody kabelkowe w wiązkach, w korytkach i w instalacji podłogowej
Pomieszczenia przejściowo wilgotne
jak dla pomieszczeń zwykłych z wyjątkiem przewodów płaszczowych, w rurach izolacyjnych oraz instalacji podłogowych
Pomieszczenia wilgotne i bardzo wilgotne lub zapylone
przewody gołe i izolowane na wspornikach izolacyjnych z wyjątkiem przewodów aluminiowych,
przewody wtynkowe z osprzętem szczelnym,
przewody kabelkowe w wiązkach i korytkach z osprzętem szczelnym,
przewody izolowane w rurach stalowych i winidurowych z osprzętem szczelnym,
kable
Pomieszczenia z wyziewami żrącymi
jak dla pomieszczeń wilgotnych z wyjątkiem przewodów izolowanych w rurach stalowych i winidurowych
Pomieszczenia niebezpieczne pod względem pożarowym
przewody izolowane w rurach izolacyjnych pod tynkiem lub na tynku w miejscach nienarażonych na uszkodzenia mechaniczne,
przewody izolowane w rurach stalowych i winidurowych,
przewody kabelkowe i kable bez zewnętrznego oplotu włóknistego,
przewody kabelkowe w powłoce polwinitowej,
gdy w pomieszczeniu znajduje się pył należy stosować osprzęt szczelny
Pomieszczenia niebezpieczne pod względem wybuchowym
przewody kabelkowe,
Na zewnątrz budynków
jak dla pomieszczeń wilgotnych z wyjątkiem rur winidurowych,
przewody w izolacji z polwinitu powinny być osłonięte od działania promieni słonecznych
Tabela 5. Oznaczenia alfanumeryczne przewodów i zacisków
Rodzaj zasilania
Rodzaj przewodów
Oznaczenie przewodów
Oznaczenie zacisków
przyłączeniowych
odbiorników
Prąd przemienny
przewody robocze
fazowe (liniowe)
L1, L2, L3
U,V,W
przewód neutralny
N
Prąd stały
przewody robocze:
biegun dodatni
biegun ujemny
L+
L-
C
przewód środkowy
M
nisan