Giosue Carducci-Wiersze.pdf

1906

GIOSUE CARDUCCI

Giosue Carducci urodził się w 1835 roku w Val di Ca-

stello. Ukończył studia humanistyczne w Pizie i podjął pra-

cę nauczycielską. W 1860 roku objął katedrę literatury

włoskiej na uniwersytecie w Bolonii. Był świetnym wykła-

dowcą i historykiem literatury. W 1876 roku Carducci zo-

stał wybrany na posła do parlamentu, a w 1890 — na sena-

tora. Cieszył się jako pisarz, uczony i postać publiczna nie-

zwykłym autorytetem wśród sobie współczesnych.

Zmarł w 1907 roku, w dwa miesiące po otrzymaniu Na-

grody Nobla.

Giosue Carducci był gorącym patriotą, entuzjastą Gari-

baldiego i republikaninem. Większość wierszy poświęcił

też tematyce patriotyczno-obywatelskiej, sporo wątków

czerpiąc ze starożytności. Był fanatykiem klasycznej litera-

tury rzymskiej i włoskiej, i pracowicie ten kult pielęgno-

wał. Idee rewolucyjno-demokratyczne, walka z tyranią, an-

tyklerykalizm — to główne przesłania poezji Carducciego.

Bez wątpienia wykreował się na poetę historycznego su-

mienia swoich rodaków i stał się czołowym trybunem i re-

torem włoskiego patriotyzmu.

Carducci pisał utwory prozatorskie, m.in.: Per la morte

di Giuseppe Garibaldi (1882); utwory krytycznoliterac-

kie — np. Del rinnovamento litterario in Italia (1874),

ale przede wszystkim pozostawił po sobie tomy wierszy,

m.in.: Rime (1857), Levia Gravia (1871), A Satano

(1863), Giambi ed epodi (1879), Rime nuove (1887),

Rime a ritmi ( 1899).

Panteizm

Jam ci nie mówił, wszechwidzące słońce,

Jam się nie zwierzał, czujne gwiazdy, wam:

Imię jej, kwiecie, cudne, jaśniejące,

Kryję w swym łonie, bo chcę mieć je sam.

A jednak znana już gwiazd całej straży,

W noc cichą, ciemną, moja tajemnica,

0 niej, zachodząc, w łunach słońce gwarzy

Z wschodzącą kulą srebrnego księżyca.

Na jasnych równinach, w gęstwie niedostępnej

Krzew każdy o niej, każdy mówi kwiat;

Ptaki śpiewają: Poeto posępny,

1 na cię słodki sen miłości padł.

Jam nic nie mówił; jednak boskim ruchem

Jej drogie imię brzmi na ziemi, niebie;

Wonnym akacyj sypiąc na mnie puchem,

Szepce mi wszechświat: Ona kocha ciebie!

Miriam

Wół

Kocham cię, zbożny wole; ty wlewasz mi w łono

Błogi spokój, uczucie potęgi pogodnej,

Czy to stoisz poważnie, jak pomnik, z wpatrzoną

Źrenicą w niezmierzony pas pól, wolny, płodny,

Czy też w jarzmie, pług ciągnąc, z głową pochyloną

Idziesz, miarkując krok swój z krokiem człeka zgodny:

On pogania cię, kłuje — czemu cię skarcono,

Zdajesz się pytać, wzrok nań zwracając łagodny.

Z wilgotnych, czarnych nozdrzy twych, smugą w przezroczu

Widzialną, płynie oddech; jako pieśń wesoła,

Przeciągłe ryki w jasnym powietrzu gdzieś giną;

A w słodyczy poważnych, błękitnych twych oczu

Zwierciedli się ta wielka cisza, co dokoła

Nad zieloną bez granic króluje równiną.

Miriam

Rozmowa z drzewami

Co ocieniasz samotne skały i doliny,

Już cię nie kocham, dębie! senny, zamyślony,

Boś dał młodych gałązek zielone kończyny

Dla dzikich grodoburców na chwały korony.

I za tobą nie tęsknię, nie wielbię cię, płony,

Kłamny, hańbiący laurze, co pośród równiny

Pustej zimą — podnosisz obcy strój zielony

Lub liśćmi kryjesz rzymskich cezarów łysiny.

Kocham cię, łozo winna, co maisz stok szary

I dojrzewając uczysz w pogodzie słonecznej,

Jak troski życia topić w toni zapomnienia.

Ale więcej czczę jodłę: na chędogie mary

Daje mi cztery deski, w których na sen wieczny

Spoczną burze mych myśli i próżne pragnienia.

Miriam

Rada

Pod Como legł obozem cesarz Rudobrody.

Do Mediolanu goniec biegł przez góry, wody,

Jak wicher, i do miasta wleciał błyskawicą.

— „Obywatele!" — wołał, wciąż pędząc ulicą, —

„Do konsula Gherarda wiedźcie mię co żywo".

Konsul na wielkim placu był właśnie. Nad grzywą

Rumaka pochylony, goniec zdał mu z siodła

Sprawę — i pędził dalej, gdzie go droga wiodła.

Konsul dał znak natychmiast — wzruszył się gród cały:

„Na radę wszyscy!" — trąby rozgłośnie zabrzmiały.

Lecz nie wstał jeszcze z gruzów dom radny wspaniały

Z potężną kolumnadą, nie było mównicy,

Nie było dzwonu, ni też wysmukłej wieżycy,

Na której niegdyś wisiał. Więc na gołej ziemi,

Śród złomów, gruzów, chwastów, między drewnianemi

Domkami, w zacieśnionej uliczce bez końca,

Radzili w złotych blaskach majowego słońca

Rajcowie Mediolanu. Przez okna dokoła

Patrzała gawiedź kobiet i dzieci wesoła.

„Obywatele" — konsul rzekł posępnie, — „stali

Goście do nas, wraz z wiosną, Niemcy zawitali,

Jak co rok. W norach swoich północnych święcili

Zbójcy Wielkanoc, po czem nie zwlekając chwili

Spadli na nas piorunem. Dwaj podli biskupi

Przez Engadyn ich wiedli. O! tych każdy kupi.

Wierne serce i nową potęgę wojskową

Pozyskał Rudobrody z piękną cesarzową;

Como idzie za nim, Ligę rzuciwszy kryjomo." —

Tu krzyknął lud zebrany: „Zatrata na Como!" —

Plik z chomika:

Inne pliki z tego folderu:

Inne foldery tego chomika: