Przypowieści Salomona
1:1 - Przypowieści Salomona, syna Dawida, króla izraelskiego:
1:2 - Dla poznania mądrości i karności, dla zrozumienia mów roztropnych,
1:3 - Dla przyjęcia pouczenia o rozważnym postępowaniu, o sprawiedliwości i prawie, i prawości,
1:4 - Dla udzielenia prostaczkom roztropności, młodym poznania i rozwagi.
1:5 - Kto mądry, niech słucha i pomnaża naukę, a rozumny niech zdobywa wskazówki,
1:6 - Aby rozumieć przypowieść i przenośnię, słowa mędrców i ich zagadki.
1:7 - Bojaźń Pana jest początkiem poznania; głupcy gardzą mądrością i karnością.
1:8 - Synu mój, słuchaj pouczenia swojego ojca i nie odrzucaj nauki swojej matki,
1:9 - Bo one są pięknym wieńcem na twojej głowie i naszyjnikiem na twojej szyi!
1:10 - Synu mój, jeżeli chcą cię zwabić grzesznicy, nie daj się!
1:11 - Jeżeli mówią: Chodź z nami! Zaczajmy się, aby przelać krew, zaczatujmy bez przyczyny na niewinnego!
1:12 - Pochłoniemy ich jak kraina umarłych, żywcem i cało, jak tych, którzy zstępują do otchłani,
1:13 - Zdobędziemy różne kosztowne mienie, napełnimy nasze domy łupem.
1:14 - Zwiąż swój los z naszym, wszyscy będziemy mieli jedną kiesę.
1:15 - Synu mój, nie idź z nimi ich drogą, wstrzymaj swoją nogę od ich ścieżki!
1:16 - Gdyż ich nogi biegną do złego, śpieszą się, aby przelać krew.
1:17 - Lecz na próżno zastawiona jest sieć na oczach wszelkiego ptactwa.
1:18 - Bo oni czyhają raczej na własną krew, czatują na własne życie.
1:19 - Taki jest los wszystkich, którzy polują na niegodziwy zysk: zgubi on tych, których pogoń za nim opanowała.
1:20 - Mądrość woła głośno na ulicy, na placach podnosi swój głos,
1:21 - Woła na rogu ulic pełnych wrzawy, wygłasza swoje mowy w bramach miasta:
1:22 - Jak długo wy, prostaczkowie, kochać się będziecie w prostactwie, a wy, szydercy, upodobanie mieć będziecie w szyderstwie, a wy, głupcy, nienawidzić będziecie poznania?
1:23 - Zwróćcie uwagę na moje ostrzeżenie! Oto chcę wam wyjawić moje myśli, obwieścić wam moje słowa.
1:24 - Ponieważ wołałam, a nie chcieliście słuchać, wyciągałam ręce, a nikt nie zważał,
1:25 - Ponieważ nie poszliście za moją radą i nie przyjęliście mojego ostrzeżenia,
1:26 - Dlatego i ja śmiać się będę z waszej niedoli, szydzić będę z was, gdy was ogarnie strach,
1:27 - Gdy padnie na was strach jak burza, a nieszczęście przyjdzie na was jak wicher, gdy was ogarnie niedola i utrapienie.
1:28 - Wtedy wzywać mnie będą, lecz ich nie wysłucham, szukać mnie będą, lecz mnie nie znajdą,
1:29 - Bo nienawidzili poznania i nie obrali bojaźni Pana,
1:30 - Nie chcieli mojej rady, gardzili każdym moim ostrzeżeniem.
1:31 - Dlatego muszą spożywać owoc swojego postępowania i sycić się swoimi radami,
1:32 - Gdyż odstępstwo prostaków zabija ich, a niefrasobliwość głupców ich gubi.
1:33 - Lecz kto mnie słucha, bezpiecznie mieszkać będzie i będzie wolny od strachu przed nieszczęściem.
2:1 - Synu mój! Jeżeli przyjmiesz moje słowa i zachowasz dla siebie moje wskazania,
2:2 - Nadstawiając ucha na mądrość i zwracając serce do rozumu,
2:3 - Jeżeli przywołasz rozsądek i donośnie wezwiesz roztropność,
2:4 - Jeżeli szukać jej będziesz jak srebra i poszukiwać jej jak skarbów ukrytych,
2:5 - Wtedy zrozumiesz bojaźń Pana i uzyskasz poznanie Boga;
2:6 - Gdyż Bóg daje mądrość, z jego ust pochodzi poznanie i rozum.
2:7 - On zachowuje swoją pomoc dla prawych, jest tarczą dla tych, którzy postępują nienagannie,
2:8 - Strzegąc ścieżek prawa i czuwając nad drogą swoich wiernych.
2:9 - Wtedy zrozumiesz sprawiedliwość, prawo i prawość, każdą dobrą drogę.
2:10 - Gdyż mądrość wejdzie do twojego serca, a poznanie będzie miłe twojej duszy.
2:11 - Rozwaga czuwać będzie nad tobą, roztropność cię strzec,
2:12 - Zachowując cię od drogi zła, od człowieka, który mówi przewrotnie,
2:13 - Od tych, którzy porzucają ścieżki prawe, aby chodzić drogami ciemnymi,
2:14 - Którzy z radością popełniają zło, lubują się w złośliwej przewrotności,
2:15 - Których ścieżki są krzywe, którzy ze swoich dróg zbaczają na manowce;
2:16 - Ustrzeże cię także od cudzej żony, od obcej, która uwodzi słodkimi słowami,
2:17 - Która porzuca towarzysza swojej młodości i zapomina o przymierzu z Bogiem;
2:18 - Bo jej ścieżka schodzi w dół do śmierci, a jej drogi do krainy cieni.
2:19 - Nikt z tych, którzy do niej wchodzą, nie wraca i nie osiąga ścieżek życia.
2:20 - Przeto będziesz chodził drogą dobrych i będziesz się trzymał ścieżek tych, którzy są sprawiedliwi.
2:21 - Prawi bowiem zamieszkiwać będą ziemię i nienaganni pozostaną na niej;
2:22 - Lecz bezbożni zostaną z ziemi wytraceni, a niewierni z niej wykorzenieni
3:1 - Synu mój! Nie zapominaj mojej nauki, a twoje serce niech przestrzega moich przykazań,
3:2 - Bo one przedłużą ci dni i lata życia oraz zapewnią ci pokój.
3:3 - Niech cię nie opuszcza łaska i prawda, zawiąż je sobie na szyi, wypisz je na tablicy swojego serca!
3:4 - Wtedy znajdziesz życzliwość i uznanie w oczach Boga i ludzi.
3:5 - Zaufaj Panu z całego swojego serca i nie polegaj na własnym rozumie!
3:6 - Pamiętaj o Nim na wszystkich swoich drogach, a On prostować będzie twoje ścieżki!
3:7 - Nie uważaj się sam za mądrego, bój się Pana i unikaj złego!
3:8 - To wyjdzie na zdrowie twojemu ciału i odświeży twoje kości.
3:9 - Czcij Pana darami ze swojego mienia i z pierwocin wszystkich swoich plonów!
3:10 - I będą twoje stodoły wypełnione ponad miarę, a twoje prasy opływać będą w moszcz.
3:11 - Synu mój, nie pogardzaj pouczeniem Pana i nie oburzaj się na jego ostrzeżenie!
3:12 - Kogo bowiem Pan miłuje, tego smaga, jak ojciec swojego ukochanego syna.
3:13 - Błogosławiony człowiek, który znalazł mądrość; mąż, który nabrał rozumu;
3:14 - Gdyż nabyć ją jest lepiej niż nabyć srebro i zdobyć ją znaczy więcej niż złoto.
3:15 - Jest cenniejsza niż perły, a żadne klejnoty nie dorównają jej wartości.
3:16 - W jej prawicy jest długie życie, w jej lewicy bogactwo i chwała.
3:17 - Jej drogi są drogami rozkoszy, a wszystkie jej ścieżki wiodą do pokoju.
3:18 - Jest drzewem życia dla tych, którzy się jej uchwycili, a ci, którzy się jej trzymają, są uważani za szczęśliwych.
3:19 - Pan mądrością ugruntował ziemię i rozumem stworzył niebiosa.
3:20 - Dzięki jego wiedzy wytrysnęły wody z otchłani, a z obłoków rosa spada kroplami.
3:21 - Synu mój! Zachowuj przezorność i roztropność i nie spuść ich z oczu,
3:22 - A będą one życiem twojej duszy i ozdobą twojej szyi.
3:23 - Wtedy bezpiecznie chodzić będziesz swoją drogą, a twoja noga nie potknie się.
3:24 - Gdy się położysz do snu, nie będziesz się bał, a gdy zaśniesz, będziesz miał miły sen.
3:25 - Nie lękaj się strachu znienacka ani nieszczęścia, gdy spada na bezbożnych,
3:26 - Gdyż Pan będzie twoją ufnością, a twojej nogi strzec będzie od sideł.
3:27 - Nie wzbraniaj się czynić dobrze potrzebującemu, jeżeli to leży w twojej mocy.
3:28 - Nie mów do swego bliźniego: idź i przyjdź znowu, dam ci to jutro - jeżeli możesz to teraz uczynić.
3:29 - Nie knuj złego przeciwko swemu bliźniemu, gdy ci ufa mieszkając z tobą!
3:30 - Nie spieraj się z nikim bez powodu, gdy ci nic złego nie wyrządził!
3:31 - Nie zazdrość człowiekowi gwałtownemu i nie obieraj żadnej jego drogi,
3:32 - Gdyż przewrotny jest obrzydliwością dla Pana; lecz szczerzy są jego przyjaciółmi.
3:33 - Klątwa Pana spoczywa na domu bezbożnego, lecz błogosławi On mieszkaniu sprawiedliwych.
3:34 - Z szyderców szydzi, lecz pokornym okazuje łaskę.
3:35 - Mądrzy dziedziczą chwałę, lecz głupcy są okryci hańbą.
4:1 - Słuchajcie, synowie, pouczenia ojca, zwróćcie na nie uwagę, abyście się nauczyli rozumu.
4:2 - Bo daję wam dobrą naukę, nie gardźcie moim wskazaniem!
4:3 - Gdy jeszcze byłem synem u mojego ojca, jako miły jedynak pod opieką mojej matki,
4:4 - Pouczał mnie i mówił do mnie: Niech się twoje serce mocno trzyma moich słów, przestrzegaj moich przykazań, a będziesz żył!
4:5 - Nabywaj mądrości, nabywaj rozumu! Nie zapominaj słów moich ust i nie uchylaj się od nich!
4:6 - Nie zaniechaj jej, a będzie cię strzegła, ukochaj ją, a zachowa cię!
4:7 - Początek mądrości jest taki: nabywaj mądrości, i za wszystko, co masz, nabywaj rozumu!
4:8 - Ceń ją sobie wysoko, a ona zapewni ci szacunek, obdarzy cię czcią, gdy ją otoczysz miłością.
4:9 - Włoży na twoją głowę ozdobny wieniec, obdarzy cię wspaniałą koroną.
4:10 - Słuchaj, synu mój, i przyjmij moje słowa, a będziesz żył długie lata.
4:11 - Uczę cię drogi mądrości, wiodę cię torami prawości.
4:12 - Gdy pójdziesz, twój krok nie będzie skrępowany, a gdy biec będziesz, nie potkniesz się.
4:13 - Trzymaj się karności, nie ustawaj; zachowuj ją, gdyż ona jest twoim życiem!
4:14 - Na drogę bezbożnych nie wchodź i nie krocz drogą złych ludzi!
4:15 - Unikaj jej i nie wchodź na nią; odwróć się od niej i omiń ją!
4:16 - Bo nie zasną, dopóki nie popełnią czegoś złego, a sen ich odleci, jeżeli nie doprowadzą kogoś do upadku,
4:17 - Bo chleb, który jedzą, to chleb bezeceństwa, a wino, które piją, to gwałt.
4:18 - Ale droga sprawiedliwych jest jak blask zorzy porannej, która coraz jaśniej świeci aż do białego dnia.
4:19 - Droga bezbożnych jest jak ciemna noc; nie wiedzą, na czym mogą się potknąć.
4:20 - Synu mój, zwróć uwagę na moje słowa; nakłoń ucha do moich mów!
4:21 - Nie spuszczaj ich z oczu, zachowaj je w głębi serca,
4:22 - Bo są życiem dla tych, którzy je znajdują, i lekarstwem dla całego ich ciała.
4:23 - Czujniej niż wszystkiego innego strzeż swego serca, bo z niego tryska źródło życia!
4:24 - Oddal od siebie fałsz ust i trzymaj z dala od siebie przewrotność warg!
4:25 - Niech twoje oczy patrzą wprost, a twoje powieki niech będą zwrócone prosto przed siebie!
4:26 - Bacz na tor, po którym ma stąpać twoja noga, i niech będą pewne wszystkie twoje drogi.
4:27 - Nie zbaczaj ani na prawo, ani na lewo, powstrzymuj swoją nogę od złego!
5:1 - Synu mój, zwróć uwagę na moją mądrość, nakłoń ucha na moją roztropność,
5:2 - Abyś zachował mądre rady i aby twoje wargi utrzymały rozwagę.
5:3 - Gdyż wargi cudzej żony ociekają miodem i gładsze niż oliwa jest jej podniebienie,
5:4 - Lecz w końcu jest gorzka jak piołun, ostra jak miecz obosieczny.
5:5 - Jej nogi schodzą do śmierci, jej kroki zdążają do krainy umarłych,
5:6 - Abyś ty nie wkroczył na ścieżkę życia; a że niestałe są jej drogi, ty tego nie wiesz.
5:7 - Teraz więc, synowie, słuchajcie mnie i nie oddalajcie się od moich słów!
5:8 - Daleko od niej chodź swoją drogą i nie zbliżaj się do drzwi jej domu,
5:9 - Abyś nie musiał oddać innym swojej sławy, a człowiekowi okrutnemu swoich lat,
5:10 - Aby obcy nie nasycili się twoim mieniem, a ciężko zdobyty twój dorobek nie dostał się do cudzego domu,
5:11 - Abyś pod koniec życia nie narzekał, gdy zwiędnie twoje ciało i twoja skóra,
5:12 - I nie musiał powiedzieć: O, jakże mogłem nienawidzić karności i moje serce lekceważyło przestrogę,
5:13 - I nie słuchałem moich wychowawców, i nie nadstawiałem ucha moim nauczycielom!
5:14 - O mało co nie wpadłem w nieszczęście wśród zebranego ludu wiernego!
5:15 - Pij wodę z własnej cysterny i wodę świeżą z własnej studni!
5:16 - Czy twoje źródła mają wylewać się na zewnątrz, a twoje strumienie na place?
5:17 - Do ciebie samego mają należeć, a nie do obcych równocześnie z tobą!
5:18 - Niech będzie błogosławiony twój zdrój, a raduj się z żony twojej młodości!
5:19 - Miłej jak łania, powabnej jak gazela! Niech jej piersi zawsze sprawiają ci rozkosz, upajaj się ustawicznie jej miłością!
5:20 - Dlaczego, synu mój, masz się rozkoszować obcą i ściskać pierś cudzej?
5:21 - Gdyż przed oczyma Pana jawne są wszystkie drogi człowieka i On zważa na wszystkie jego ścieżki.
5:22 - Bezbożny plącze się we własnych nieprawościach, wikła się w pętach swego grzechu.
5:23 - Umrze z powodu braku karności i z powodu wielkiej swojej głupoty zbłądzi.
6:1 - Synu mój! Jeżeli ręczyłeś za swojego bliźniego, jeżeli dałeś porękę obcemu,
6:2 - Jeżeli związany jesteś przez słowa swoich ust, schwytany przez własną mowę,
6:3 - Uczyń to, synu mój, abyś znowu był wolny, gdyż jesteś w ręku swego bliźniego! Idź śpiesznie i nalegaj na swego bliźniego,
6:4 - Nie daj zasnąć swoim oczom i nie pozwól, aby się zdrzemnęły twoje powieki!
6:5 - Wyrwij się jak gazela z sieci i jak ptak z ręki ptasznika.
6:6 - Idź do mrówki, leniwcze, przypatrz się jej postępowaniu, abyś zmądrzał.
6:7 - Nie ma ona wodza ani nadzorcy, ani władcy,
...
fanrz