ow66.pdf

Dwumiesi´cznik

Vol. XIV, Nr 66 (4/2004)

ISSN-1231-014X, Indeks 386138

Drodzy Czytelnicy

Serdecznie zapraszamy do lektury naszego magazynu, w którym jak zwykle, staraliÊmy

si´ zaprezentowaç najciekawsze i ma∏o znane okr´ty oraz fakty historyczne z nimi zwiàza-

ne. Wielka w tym zas∏uga naszych wspó∏pracowników, szczególnie tych z zagranicy, którzy

przesy∏ajà nam swoje interesujàce materia∏y.

Pragniemy jednoczeÊnie przypomnieç naszemu coraz wi´kszemu gronu Czytelników, ˝e

„Okr´ty Wojenne” ukazujà si´ w sprzeda˝y w ka˝dy parzysty miesiàc, tzn. luty, kwiecieƒ, itd.

Zapraszamy do lektury

Redaktor naczelny

Jaros∏aw Malinowski

Redakcja

Kolegium redakcyjne

Rafa∏ Ciechanowski, Micha∏ Jarczyk,

Maciej S. Sobaƒski

Wspó∏pracownicy w kraju

Mariusz Borowiak, Jaros∏aw Cichy, Andrzej Danilewicz,

Przemys∏aw Federowicz, Maciej K. Franz, Jan Front,

Tomasz Grotnik, Krzysztof Hanuszek, Marek Herma,

Piotr Kubiszewski, Jerzy Lewandowski,

Grzegorz Nowak, Grzegorz Ochmiƒski,

Jaros∏aw Palasek, Radomir Pyzik, Jan Radziemski,

Marcin Schiele, Maciej Szopa, Marek Sup∏at,

Tomasz Walczyk

Maciej S. Sobaƒski

Z ˝ycia flot

Maciej Szopa

Wspó∏pracownicy zagraniczni

BIA¸ORUÂ

Igor G. Ustimienko

BELGIA

Leo van Ginderen, Jasper van Raemdonck,

CZECHY

René Greger, Ota Janeçek

FRANCJA

Gérard Garier, Jean Guiglini, Pierre Hervieux

HISZPANIA

Alejandro Anca Alamillo

HOLANDIA

Robert F. van Oosten

IZRAEL

Aryeh Wetherhorn

LITWA

Aleksandr Mitrofanov

MALTA

Joseph Caruana

NIEMCY

Siegfried Breyer, Richard Dybko, Hartmut Ehlers,

Jürgen Eichardt, Zvonimir Freivogel, Bodo Herzog,

Werner Globke, Reinhard Kramer, Peter Schenk,

Hans Lengerer

ROSJA

Siergiej Ba∏akin, Borys Lemaczko, Niko∏aj W. Mitiuckow,

Konstantin B. Strelbickij

STANY ZJEDNOCZONE. A.P.

Arthur D. Baker III

SZWECJA

Lars Ahlberg, Curt Borgenstam

UKRAINA

Anatolij N. Odajnik, W∏adymir P. Zab∏ockij

WIELKA BRYTANIA

Ralph Edwards

W¸OCHY

Maurizio Brescia, Achille Rastelli

Brytyjskie okr´ty liniowe

typu Bellerophon

Maciej K. Franz

Niemieckie okr´ty lotnicze

w okresie I wojny Êwiatowej, cz´Êç I

Jaros∏aw Malinowski

Tajlandzkie kanonierki

typu Ratanakosindra

Maciej S. Sobaƒski

Krà˝ownik lekki Emden (III), cz´Êç II

Zvonimir Freivogel

W∏oskie korwety typu Gabbiano ,

cz´Êç II

Tomasz Walczyk

„Spóênione krà˝owniki”, cz´Êç II

Adres redakcji

Wydawnictwo „Okr´ty Wojenne”

Krzywoustego 16, 42-605 Tarnowskie Góry

Polska/Poland tel: +48 (032) 384-48-61

www.okretywojenne.pl

e-mail: okrety@ka.home.pl

A.W. Rozin

Znalezisko w Zatoce Posjeta

Sk∏ad, druk i oprawa:

DRUKPOL Sp. J.

Kochanowskiego 27, 42-600 Tarnowskie Góry

tel. (032) 285-40-35 e-mail: drukpol@pnet.pl

H∫ Vãn Ngac

Przedruk i kopiowanie jedynie za zgodà wydawnictwa

Redakcja zastrzega sobie prawo skracania i adjustacji

tekstów. Materia∏ów nie zamówionych nie zwracamy.

Redakcja nie ponosi odpowiedzialnoÊci za treÊç

publikowanych artyku∏ów, które prezentujà wy∏àcznie

opinie i punkt widzenia ich autorów.

Bitwa o Wyspy Paracelskie, cz´Êç I

Maciej S. Sobaƒski

Ci´˝kie krà˝owniki lotnicze typu Kijew

cz´Êç I

Nak∏ad: 4000 egz.

Na ok∏adce:

W∏oska korweta Driade w styczniu 1943 roku,

na krótko przed przej´ciem przez Regia Marina.

fot. „Storia Militare”

Maciej S. Sobaƒski

Marynarka Wojenna Koreaƒskiej

Republiki Ludowo-Demokratycznej

Z ˝ycia flot

Trzeci niszczyciel typu Sowremiennyj zbudowany dla Chin w St. Pe-

tersburgu.

fot. Internet

rarmees de Renseignements Elec-

tromagnetiques) oraz systemy CO-

MINT i ELINT. Dostawcami bogate-

go wyposa˝enia elektronicznego sà

Thales Communication i Thales

System Aeroportes, które przystà-

pià do jego monta˝u po przyholo-

waniu kad∏uba do jednego z portów

francuskich. Nowy okr´t ma plano-

wo wejÊç do s∏u˝by w kwietniu

2005 roku, zaÊ przewidywany czas

jego przysz∏ej s∏u˝by wyniesie 30

lat. Kontrakt z firmà Thales zapew-

nia równie˝ remonty bie˝àce oraz

obs∏ug´ operacyjnà w okresie

pierwszych 5 lat s∏u˝by. Zgodnie

z planem sprawny system obs∏ugi

ma zapewniç gotowoÊç operacyjnà

Dupuy de Lôme przez 350 dni

w roku.

stick 16 PA 6 V 280 STC. ¸àcz-

na moc si∏owni wynoszàca

48 000 KM pozwala na rozwijanie

maksymalnej pr´dkoÊci 31 w´z∏ów.

Uzbrojenie sk∏ada si´ z 1 wyrzut-

ni pocisków rakietowych SA-N-12

„Kashmir” (24 rakiety), 8 rakiet SS-

-N-27 „Club” (3M-34E) lub indyj-

skiego odpowiednika BrahMos

w pionowych wyrzutniach, 1 uni-

wersalnego dzia∏a kal. 76 mm OTO-

-Melara, 2 systemów plot. „Kash-

tan” CADS-N1, 4 wyrzutni torpedo-

wych kal. 533 mm (2 x II), 2 wy-

rzutni pocisków pop RBU 6000

oraz 2 Êmig∏owców. Jednostki po-

siadajà bogate, nowoczesne i ró˝-

norodne wyposa˝enie elektroniczne

pochodzàce zarówno z dostaw kra-

jowych jak i importu, zaÊ za∏oga li-

czy 250 ludzi, w tym 25 oficerów.

Zdaniem szefa sztabu marynarki

wojennej adm. Madhvendra Singha

niszczyciele rakietowe typu Delhi

oraz fregaty rakietowe typów Talwar

i Shivalik zapewnià w przysz∏oÊci

indyjskiej flocie panowanie na ota-

czajàcych subkontynent wodach.

CHINY

Trzeci niszczyciel z rosji

W rosyjskiej stoczni Siewiernaja

w Sankt Petersburgu w dniu 27

kwietnia 2004 rok wodowano kolej-

ny, ju˝ trzeci niszczyciel rakietowy

dla ChRL, tym razem budowany wg

proj. 956EM i uzbrojony w przeciw-

okr´towe pociski rakietowe

3M80MBE o zasi´gu 240 km. Za-

warty w dniu 5 stycznia 2002 roku

kontrakt na budow´ 2 takich jedno-

stek, z opcjà na ewentualnie dalsze

2, stanowi kontynuacj´ wczeÊniej-

szych dostaw do Chin Ludowych

okr´tów typu Sowremennyj (proj.

956E) w której ramach chiƒskà ban-

der´ podnios∏y Hangzhou i Fuzhou ,

odpowiednio w latach 1999 i 2000.

Finlandii og∏osi∏o zamiar utworzenia

nowego dywizjonu si∏ przeciwmi-

nowych w sk∏adzie 3 jednostek.

Nowe tra∏owce – niszczyciele min

majà zostaç wyposa˝one w nowo-

czesne systemy poszukiwania

i niszczenia min, centrum przetwa-

rzania informacji bojowych oraz

opcyjnie w sterowany przewodowo

system tra∏owy.

INDIE

Wodowanie fregaty

W dniu 4 czerwca 2004 roku

w stoczni Mazagaon Docks Limited

(MDL) w Mumbai (dawnej Bombaj)

odby∏o si´ wodowanie drugiej fre-

gaty rakietowej typu Shivalik , dla

której przewidziano nazw´ Sahy-

adri . Prototypowy Shivalik zosta∏

wodowany 18 kwietnia 2003

i zgodnie z planem ma wejÊç

do s∏u˝by w grudniu 2005 roku.

Fregaty rakietowe typu Shivalik ,

budowane z wykorzystaniem tech-

nologii stealth, stanowià powi´k-

szone rozwini´cie serii 3 jednostek

typu Talwar (proj. 1135-6) powsta-

∏ych w rosyjskiej stoczni Ba∏tijskij

Zawod w Petersburgu w latach

1999-2004. Ich wypornoÊç stan-

dardowa wynosi 4600 t, a pe∏-

na 5000 t przy d∏ugoÊci 143 m,

szerokoÊci 16,9 m i zanurzeniu

4,5 m. Nap´d typu CODOG tworzà

2 turbiny gazowe LM 2500 oraz

2 silniki wysokopr´˝ne SEMT Piel-

FRANCJA

Wodowanie „szpiega”

W holenderskiej stoczni Royal

Niestern Sander w Delfzijl w dniu 27

marca 2004 roku zosta∏ wodowany

nowy francuski okr´t rozpoznania

elektronicznego Dupuy de Lôme .

Kontrakt na budow´ jednostki, któ-

ra ma zastàpiç Bougainville , opie-

wajàcy na kwot´ 100 mln EUR zo-

sta∏ zawarty w grudniu 2001 roku

z firmà Thales Naval Frances, która

pe∏ni funkcj´ koordynatora dosta-

wy. Okr´t ma zostaç wyposa˝ony

w system MINREM (Moyens Inte-

DANIA

Modernizacja si∏ podwodnych

Marynarka wojenna Danii, której

okr´ty podwodne starzejà si´

w dramatyczny sposób w rezulta-

cie czego w koƒcu 2004 roku jedy-

nie eks-szwedzki Kronborg , b´dzie

mo˝na uznaç za w pe∏ni pe∏nowar-

toÊciowà jednostk´, potwierdzi∏a

plany budowy 3, a nie 4 jak pier-

wotnie zak∏adano okr´tów podwod-

nych wspólnego skandynawskiego

projektu Viking . Budowa nowych

okr´tów stanowiç b´dzie skok

technologiczny w stosunku do eks-

ploatowanych w okresie ostatnich

30 lat jednostek pochodzàcych

z Niemiec, Norwegii i Szwecji.

Wodowanie fregaty Sahyadri .

fot. „India News”

JAPONIA

Lotniskowce na horyzoncie

Dla zastàpienia starzejàcych si´

powoli niszczycieli-Êmig∏owcow-

ców typu Haruna (2 jednostki z lat

1970-1974) oraz Shirane (2 jed-

nostki z lat 1977-1981) dowództwo

japoƒskich Morskich Si∏ Samo-

obrony (Kaiso Jeitai) zamierza

wprzysz∏oÊci wprowadziç, pierw-

szy raz od czasu zakoƒczenia

II wojny Êwiatowej, okr´ty ca∏kowi-

cie nowe go typu – lotniskowce

z ciàg∏ym pok∏adem lotniczym. Wy-

pornoÊç standardowa nowych jed-

nostek, których kad∏uby wyposa˝o-

no w 4 p∏etwowe stabilizatory prze-

chy∏ów, ma wynosiç 13 500 t,

a pe∏na 16 000 t przy d∏ugoÊci

195 m i szerokoÊci 32 m. Si∏ownia

Efektowne wodowanie boczne francuskiego okr´tu rozpoznawczego

Dupuy de Lôme .

fot. Marine Nationale

FINLANDIA

Nowe niszczyciele min

W poczàtkach kwietnia 2004 ro-

ku dowództwo marynarki wojennej

Nr 66 (4/2004) • OKR¢TY WOJENNE

Z ˝ycia flot

Wizja artystyczna nowego japoƒskiego okr´tu lotniczego.

fot. „Ships of the World”

do 300 lekkich pojazdów ko∏o-

wych. Okr´ty majà posiadaç han-

gar i làdowisko dla Êmig∏owców.

Dzi´ki zautomatyzowaniu si∏owni

i innych systemów pok∏adowych

za∏oga nowych jednostek ma byç

zdecydowanie mniej liczna ni˝

obecnych AOR.

Podstawowe zadania Joint Sup-

port Ship w operacjach krajowych

i mi´dzynarodowych to:

• zaopatrywanie na morzu okr´-

tów Grup Bojowych w paliwo,

amunicj´ i inne materia∏y eksploata-

cyjne,

• zapewnienie obs∏ugi i remontu

Êmig∏owców oraz obs∏ugi medycz-

nej i dentystycznej za∏óg

• zapewnienie przewozu mo-

rzem sprz´tu armijnych grup bojo-

wych – zadanie Sealift

• wsparcie dowodzenia si∏ làdo-

wych operujàcych na brzegu

typu COGAG o ∏àcznej mocy

120 000 KM zapewni maksymalnà

pr´dkoÊç 30 w´z∏ów.

Przewidywane uzbrojenie obej-

mie system rakietowy Mk 41 z po-

ciskami ESS i VLA, dzia∏a kal.

20 mm systemu „Phalanx” oraz

2 pojedyncze wkm-y kal. 12,7 mm.

Docelowo na pok∏adzie lotniskow-

ca ma bazowaç 11 Êmig∏owców

ró˝nego przeznaczenia. Lotniskow-

ce majà otrzymaç bogate wyposa-

˝enie elektroniczne, zaÊ ich za∏oga

ma liczyç 347 marynarzy i ofice-

rów, choç nie wiadomo, czy liczba

ta obejmuje personel grupy lot-

niczej.

Budowa pierwszego z okr´tów

ma znaleêç si´ w programie bud˝e-

towym na rok 2004, a drugiego

na rok 2005, zaÊ ich wejÊcie

do s∏u˝by przewiduje si´ odpo-

wiednio na lata 2008 i 2010.

JEMEN

Nowe patrolowce

Marynarka wojenna Jemenu

oczekuje dostawy pierwszego z se-

rii 10 nowych patrolowców budo-

wanych w australijskiej stoczni Au-

stral w Henderson wg projektu sta-

nowiàcego rozwini´cie typu Bay

dostarczonego na prze∏omie lat

1999-2000 s∏u˝bie celnej Australii.

Wodowanie prototypu odby∏o si´

w dniu 25 lutego 2004 roku, a ca∏a

seria ma wejÊç do s∏u˝by do koƒca

wrzeÊnia bie˝àcego roku w par-

tiach po 2 jednostki miesi´cznie.

D∏ugoÊç patrolowców wynosi

37,5 m, a ich nap´d stanowià 2 sil-

niki wysokopr´˝ne Caterpillar V12

o ∏àcznej mocy 1305 kW, które za-

pewniajà pr´dkoÊç maksymalnà 29

w´z∏ów. Przewidywany zasi´g

1000 Mm. Uzbrojenie patrolowców

ma sk∏adaç si´ z podwójnie sprz´-

˝onego dzia∏a plot. kal. 25 mm oraz

2 wkm-ów kal. 12,7 mm, a za∏oga

liczyç 19 ludzi, w tym 3 oficerów.

WejÊcie do s∏u˝by 10 nowo-

czesnych patrolowców, zamówio-

nych w czerwcu 2003 roku

za kwot´ 50 mln USD oraz oczeki-

wane przej´cie do koƒca 2004 ro-

ku 15 patrolowców „41 stopo-

wych” (12,5 m) od U.S. Coast

Guard zwi´kszy w istotny sposób

potencja∏ marynarki wojennej, co

pozwoli na zintensyfikowanie nad-

zoru nad d∏ugà linià brzegowà Je-

menu w dobie wojny ze Êwiato-

wym terroryzmem.

MEKSYK

Wybór w∏oskiego wkm-u

Wielkokalibrowy karabin maszy-

nowy Oto Melara Model 12,7 mm

zosta∏ wybrany przez marynark´

wojennà Meksyku jako uzbrojenie

pierwszej partii z serii 12 nowych

szybkich kutrów patrolowych typu

Acuario i Polaris . Wybór wspo-

mnianego modelu uzbrojenia zosta∏

poprzedzony programem inten-

sywnych testów morskich przepro-

wadzonych w Coatzacoalos w paê-

dzierniku 2003 roku na pok∏adzie

prototypowego Acuario .

KANADA

Nowe zaopatrzeniowce

Przez okres ostatnich 35 lat ma-

rynarka wojenna Kanady dyspono-

wa∏a 3 zbiornikowcami zaopatrze-

niowymi (AOR) – Protecteur , Pre-

server i Provider , przy czym ten

ostatni zosta∏ ju˝ wycofany ze s∏u˝-

by w roku 1999. Wspomniane jed-

nostki majà zostaç w latach

2011-2012 zastàpione przez nowe

wielofunkcyjne okr´ty okreÊlane

mianem Joint Support Ship (pol.

okr´t po∏àczonego wsparcia).

Zgodnie z za∏o˝eniami wypornoÊç

jednostek ma wynieÊç 28 000 t

przy d∏ugoÊci 200 m i szerokoÊci

26 m. We wn´trzu posiadajàcego

wzmocnienia lodowe kad∏uba ma

znajdowaç si´ 1500 mb ciàg∏ych

pok∏adów do transportu pojazdów,

zaÊ dodatkowe 1000 mb przezna-

czonych do przewozu kontenerów

na górnym pok∏adzie. Ma to po-

zwoliç na jednorazowy przewóz

NIEMCY

Nazwy dla korwet

Minister Obrony Republiki Fede-

ralnej Niemiec dr Peter Struck og∏o-

si∏ nazwy przewidziane dla 5 no-

wych korwet typ «130», które ma-

jà wejÊç do s∏u˝by w latach 2007-

2008 i zastàpiç kutry rakietowe typ

«143 B». B´dà to: Braunschweig ,

Magdeburg , Erfurt , Oldenburg i Lu-

dwigshafen . Jednostki powstanà

w3 niemieckich stoczniach, a mia-

nowicie pierwsza i czwarta

w stoczni Blohm-Voss w Hambur-

gu, druga i piàta w stoczni Lürssen

wVegesack, natomiast trzecia

w stoczni Thyssen w Emden.

Przypomnijmy pokrótce podsta-

wowe parametry taktyczno-tech-

niczne nowych okr´tów Bunde-

smarine. WypornoÊç korwet typ

«130» ma wynosiç 1690 t

przy wymiarach 88,75 x 13,23 x

3,20 m, nap´d stanowiç b´dà 2 sil-

Pierwszy z serii nowych patrolowców zbudowanych w Australii dla

Jemenu.

fot. „SeaWaves”

Nr 66 (4/2004) • OKR¢TY WOJENNE

Z ˝ycia flot

Planowane wejÊcie do s∏u˝by

wKYSTVAKT przewidziano na sty-

czeƒ 2005 roku.

WIELKA BRYTANIA

Bulwark na próbach

W dniu 31 maja 2004 roku wy-

szed∏ ze stoczni VSEL w Barrow-in-

-Furness na próby morskie na wo-

dach Morza Irlandzkiego drugi z se-

rii nowych brytyjskich uniwersal-

nych okr´tów desantowych LPD

(Landing Platform Dock) – Bul-

wark . (wyp. 14 600/18 500 t, 176

x 28,9 x 6,1 m, 16.320 KM, 18 w.,

uzbr.: 2 x 20 mm GAM-BO1, 2 sys-

temy „Goalkeeper”, 4 x 7,62 mm,

4 Êmig∏owce, 4 LCM Mk 10,

4 LCVP Mk 5, mo˝liwoÊç przewozu

305 ˝o∏nierzy z uzbrojeniem i wy-

posa˝eniem + 70 pojazdów). Bliê-

niaczy Albion wszed∏ do s∏u˝by

w czerwcu 2003 roku. Podj´cie

prób w tym terminie okaza∏o si´

mo˝liwe dzi´ki zintensyfikowaniu

w ostatnim okresie czasu prac wy-

koƒczeniowych przeprowadzonych

na okr´cie. W toku prób w dniu

5 czerwca 2004 jednostka przej-

dzie do Birkenhead, gdzie zostanie

przeprowadzone malowanie pod-

wodnej cz´Êci kad∏uba, dzi´ki cze-

mu uda si´ przyÊpieszyç dat´ roz-

pocz´cia prób odbiorczych przez

RN z 23 sierpnia na 19 lipca br. Tym

samym zapewne jednostka, której

wejÊcie do s∏u˝by przewidziano

na grudzieƒ 2004, wczeÊniej zasili

Royal Navy, zwi´kszajàc jej poten-

cja∏ transportowo-desantowy, co

jest szczególnie istotne obecnie

w sytuacji militarnego zaanga˝owa-

nia Wielkiej Brytanii w Iraku.

Wizja artystyczna du˝ego norweskiego patrolowca Harstad dla Stra˝y

Przybrze˝nej.

fot. Kystvakt

ROSJA

Nowy patrolowiec

W dniu 30 stycznia 2004 roku

w stoczni w Petersburgu po∏o˝ono

st´pk´ pod budow´ prototypowego

patrolowca przeznaczonego do

kontroli i nadzoru rosyjskiej 200-

milowej strefy wy∏àcznoÊci ekono-

micznej. Zaplanowano budow´

wi´kszej serii okr´tów tego projek-

tu, opracowanego w Biurze Kon-

strukcyjno-Projektowym w Zieleno-

dolsku. WypornoÊç patrolowca ma

wynosiç oko∏o 500 t, zaÊ prototyp

ma jesienià 2005 roku zasiliç Flotyl-

l´ Kaspijskà.

niki wysokopr´˝ne o ∏àcznej mocy

20 130 KM, które pracujàc na

2Êruby, zapewnià maksymalnà

pr´dkoÊç 26 w´z∏ów. Zasi´g 2500

Mm/15 w´z∏ach, a autonomicz-

noÊç 21 dób. Przewidywane uzbro-

jenie obejmie 4 przeciwokr´towe

pociski rakietowe RBS-15 Mk 3,

2 systemy rakietowe RAM Mk 49

Block 1A, system rakietowy Poly-

phem, uniwersalne dzia∏o kal.

76 mm OTO-Melara compact oraz

2 dzia∏a plot. kal. 27mm Mauser

MLG 27. Korwety otrzymajà boga-

te i ró˝norodne wyposa˝enie elek-

troniczne. Dzi´ki zaawansowanej

automatyzacji za∏oga nowych okr´-

tów ma liczyç zaledwie 50 maryna-

rzy i oficerów.

jednostk´, której nadano wybranà

w plebiscycie nazw´ Harstad . Jed-

nostka ma ∏àczyç w sobie cechy

pe∏nomorskiego holownika z jed-

nostkà do usuwania zanieczysz-

czeƒ. Nie jest znana wypornoÊç no-

wego okr´tu, którego d∏ugoÊç ma

wynosiç 86 m, a szerokoÊç

15,5 m. Nap´d sk∏adaç si´ b´dzie

z2 silników wysokopr´˝nych, ka˝-

dy o mocy 4000 kW, co zapewni

pr´dkoÊç marszowà w przedziale

18-20 w´z∏ów. Uciàg na palu 13 t.

W sk∏ad wyposa˝enia wejdzie rów-

nie˝ zbiornik do przechowywania

zebranych zanieczyszczeƒ. Za∏oga

ma liczyç 16 marynarzy i oficerów.

Budow´ kad∏uba nowej jednost-

ki rozpocz´to niedawno w stoczni

wTulcea (Rumunia), skàd po wo-

dowania w sierpniu br. Ma zostaç

przeholowana do stoczni Srviknes

w pobli˝u Liesund celem przepro-

wadzenia prac wykoƒczeniowych.

TURCJA

Okr´ty podwodne z AIP

Turcja dysponowa∏a na poczàtku

2004 roku 12 okr´tami podwodny-

mi, zaÊ w stoczni w Gol˜ük dalsze

4 jednostki typu 209/1400 znajdo-

wa∏y si´ jeszcze w budowie. Dla

utrzymania jednak si∏y bojowej floty

na niezmienionym poziomie do-

wództwo tureckiej marynarki wo-

jennej upowa˝ni∏o Sekretariat Prze-

mys∏u Obronnego (SSM) do wsz-

cz´cia post´powania majàcego do-

prowadziç w przysz∏oÊci do naby-

cia nowych okr´tów podwodnych

z nap´dem niezale˝nym od dost´pu

powietrza – AIP (Air-independent

propulsion).

War to dodaç, ˝e podobne jed-

nostki budowane sà dla „konkuren-

cyjnej” Grecji.

NORWEGIA

Du˝y patrolowiec z Rumunii

Norweska stra˝ ochrony wy-

brze˝a (KYSTVAKT) otrzyma nowà

WIETNAM

TarantulezRosji

Rosyjska centrala handlowa RO-

SOBRONEXPORT zawar∏a kontrakt

z Socjalistycznà Republikà Wietna-

mu na dostaw´ 8 kutrów rakieto-

wych typu Mo∏nia (proj. 1241, Ta-

rantul ) [wyp. 440/500 t, 58,5 x

10,2 x 3,4 m, 20 000 KM, 32 w.,

uzbr:?], z których 2 majà powstaç

w stoczni „Wympel” w Rybinsku.

Na terenie stoczni „Wympel” wiet-

namscy specjaliÊci majà zapoznaç

si´ z technologià napraw i remon-

tów kutrów typu Mo∏nia , zaÊ rosyj-

scy stoczniowcy nadzorowaç b´dà

wWietnamie poczàtkowy okres

eksploatacji okr´tów.

Jest to poczàtek modernizacji

floty wietnamskiej, wymuszonej

zbrojeniami morskimi paƒstw sà-

siednich, z którymi posiada nieure-

gulowane kwestie sporne o Wyspy

Paracelskie i Spratly.

Albion , bliêniak odbywajàcego próby odbiorcze Bulwarka .

fot. Royal Navy

Nr 66 (4/2004) • OKR¢TY WOJENNE

Temeraire w 1910 roku.

fot. zbiory Siegfried Breyer

Maciej Szopa

Brytyjskie okr´ty liniowe

typu Bellerophon

Geneza jednostek

Kiedy projekt Dreadnought by∏ ju˝ nie-

mal na ukoƒczeniu i wszystko wskazywa∏o

na to, ˝e nowa koncepcja zdeklasuje budo-

wane dotàd pancerniki, zaplanowano

w ramach rozbudowy floty na rok 1906 ko-

lejne 4 jednostki. Liczba ta szybko zosta∏a

zmniejszona do trzech zarówno z powodu

niech´ci prowokowania innych mocarstw

do wyÊcigu zbrojeƒ jak i nadal istniejàcych

wàtpliwoÊci co do parametrów nie do koƒ-

ca wypróbowanego Dreadnoughta . Poczàt-

kowo zastanawiano si´ nad dwiema kon-

cepcjami nowych jednostek. Pierwszà

z nich by∏ projekt „X-4”, zwany czasem

„superdrednotem” (ten kryptonim otrzy-

ma∏ w koƒcu dopiero typ Queen Elizabeth )

posiadajàcy podobne do Dreadnoughta

uzbrojenie ale by∏ za to wi´kszy, lepiej

opancerzony i szybszy. Za tym, projektem

optowa∏ nawet sam twórca nowej Royal

Navy – adm. John Arbuhnot Fisher. Dru-

gi pomys∏, mniej atrakcyjny, by∏ po prostu

usprawnieniem pierwowzoru i ten w∏aÊnie

wybrano. Nie by∏a to jednak zbyt trafna

decyzja, „X-4” bardzo przypomina∏ bo-

wiem typ Collosus , wdro˝ony do produkcji

dopiero w trzy lata póêniej. Projektem

usprawnienia typu Dreadnought zajà∏ si´

Philip Watts.

Uzbrojenie okr´tów nowego, nazwane-

go Bellerophon , typu uleg∏o drobnej zmia-

nie. Podczas gdy artyleria g∏ówna nadal

pozostawa∏a ta sama i stanowi∏o jà 10 dzia∏

305 mm, zmiany zasz∏y w artylerii Êredniej.

Na Dreadnoughtcie obron´ przed atakujà-

cymi okr´tami torpedowymi stanowi∏y 22

dzia∏a kalibru 76 mm, które jak dowiod∏y

tego próby nie radzi∏y sobie z nowymi co-

raz wi´kszymi i lepiej opancerzonymi

okr´tami tej klasy. Z tego powodu

Bellerophon , Superb i Te meraire zosta∏y wy-

posa˝one w 14 ci´˝szych dzia∏, kalibru

102 mm rozmieszczonych w barbetach

nadbudówek. Mniejsza iloÊç luf mia∏a byç

zrekompensowana przez lepsze ich rozsta-

wienie, dajàce im maksymalne pole

ostrza∏u. Zmniejszona zosta∏a iloÊç rur

torpedowych (w stosunku do Dreadnough-

ta 5:3). Opancerzenie Bellerophon ów by∏o

podobnie roz∏o˝one jak na Dreadnought .

Zmianà by∏o g∏´bsze poprowadzenie pan-

cerza poni˝ej linii wodnej, dla lepszej

ochrony przeciwtorpedowej. Usprawnie-

nie to wynika∏o z doÊwiadczeƒ wojny rosyj-

sko-japoƒskiej, kiedy to pancerniki by∏y

nara˝one na niebezpieczeƒstwo ze strony

min i torped. Maszyny zainstalowane

na typie Bellerophon nie ró˝ni∏y si´ od tych

zainstalowanych na jego poprzedniku, za-

k∏adano wi´c zmniejszenie pr´dkoÊci

w porównaniu z nim o oko∏o 0,5 w´z∏a

(nowe okr´ty mia∏y szersze kad∏uby i wy-

pornoÊç wi´kszà o 700 ton), jednak w cza-

sie prób okaza∏o si´, ˝e nowe konstrukcje

charakteryzujà si´ du˝à dzielnoÊcià

na morzu i 21 w´z∏ów pozosta∏o bez

zmian. Cechà charakterystycznà wyglàdu

Bellerophon ów, jak i kolejnego typu

St . Vincent by∏o bardzo bliskie u∏o˝enie

masztów, z których przedni sta∏

przed przednim kominem, tylni zaÊ w oko-

licy Êródokr´cia. Maszty sta∏y na potrój-

nych podporach, zastosowanych po raz

pierwszy na krà˝ownikach liniowych typu

Invincible .

Budow´ Bellerophon a rozpocz´to

3 grudnia 1906 roku w stoczni w Porth-

smouth i zosta∏a ukoƒczona w lutym 1909.

Temeraire budowany by∏ w Devonport

od stycznia 1907 do maja 1909 zaÊ Superb

powstawa∏ w Elswick pomi´dzy lutym

1907 a czerwcem 1909 roku. Koszt

Bellerophon a i Te meraire wyniós∏ 1 750 000

funtów za okr´t, Superb zaÊ by∏ nieco taƒ-

szy – 1 650 000 funtów. Dla ∏atwego roz-

ró˝nienia pancerniki zosta∏y oznaczone

pasami na kominach, ka˝dy okr´t mia∏

charakterystycznà ich sekwencj´. Teme-

raire mia∏ wymalowane po dwa pasy

Nr 66 (4/2004) • OKR¢TY WOJENNE

Plik z chomika:

Inne pliki z tego folderu:

Inne foldery tego chomika: