Correggio (właśc. Antonio Allegn)

( ok. 1489–1534 )

[Przejdź do galerii]

Correggio - portretTen jeden z wybitniejszych malarzy włoskich przełomu renesansu i manieryzmu urodził się w rodzinie prowincjonalnych artystów ok.1489 roku w Correggio koło Modeny jako Antonio Allegn.

Prawdopodobnie swe pierwsze malarskie doświadczenia zbierał w Mantui, gdzie inspirowały go prace zmarłego w roku 1506 Andrea Mantegny i jego ucznia Lorenzo Costy. Dowodzą tego freski w S. Andrea w Mantui namalowane ok. 1507 roku, z których część mu się przypisuje, a które powstały pod wyraźnym wpływem Mantegny.
Ok. 1510 roku namalował ważny dla wczesnego okresu twórczości obraz Zaślubiny św. Katarzyny (National Gallery, Waszyngton), w którym twardy kontur również świadczy o wpływie Mantegny.
Inne prace tego okresu ukazują mistrzostwo Correggia w intuicyjnym przedstawianiu pejzażu. Widoczne są też stylistyczne związki z Leonardem da Vinci.

W 1514 otrzymał pierwsze, duże zamówienie na obraz ołtarzowy (obecnie w Dreźnie) Madonna ze św. Franciszkiem dla klasztoru S. Francesco w swym rodzinnym mieście Correggio. Ukończony został w roku 1515 a ukazuje wpływy prac Rafaela i jego Madonny Sykstyńskiej, które miały się jeszcze wzmocnić w późniejszych pracach.

Nie udowodniony lecz wielce prawdopodobny jest jego pobyt w Rzymie w latach 1518-19. Od tego czasu bardziej odczuwalne stały się wpływy malarstwa rzymskiego Cinquecento. Wykorzystywał je w 1519 r. we freskach Camera Di S. Paolo konwentu S. Paolo w Parmie.
W roku 1520 Correggio poślubił Girolamę Merlino, młodą dziewczynę z Mantui. Mieli czwórkę dzieci, jednak żona Correggia zmarła już w roku 1529.

W latach 1520-21 Correggio malował w Parmie w kopule kościoła klasztornego S. Giovanni Evangelista Wizję św. Jana na Patmos, a w jej żagielkach przedstawił Ewangelistów i Ojców Kościoła. Ujawnił tam biegłość w budowaniu perfekcyjnej iluzji przestrzeni dzięki stosowaniu skrótów i przemyślanemu operowaniu światłem. Obok delikatnego, wrażliwego traktowania koloru, jego postacie uzyskują zdecydowaną przestrzenność, co jest szczególnie wyraźne w monumentalnie ujmowanej architekturze tła. Skłonność do monumentalizmu nie przeszkadzała artyście w dążeniu do elegancji. Jego obrazy wypełnia piękno wyszukanych ruchów i gestów, zgodnie z estetyką manieryzmu, którą Correggio współkształtował.

Kolejny duży cykl fresków, jego główne dzieło, powstał w latach 1524-30 w podniebiu kopuły katedry w Parmie. Przed nim namalował wiele obrazów tablicowych o mitologicznej i religijnej treści, w których silne wrażenie wywołuje nastrojowo ukazany pejzaż. Fresk w kopule katedry jest poświęcony Wniebowzięciu Marii. Maria, otoczona aniołami, z szeroko rozłożonymi ramionami wznosi się na chmurze do nieba. Naprzeciw niej wychodzi anioł. Maria ginie w oszałamiającym chaosie postaci, chmur i światła. Wniebowzięcie obserwują z dołu podnieceni apostołowie, namalowani w rogach ośmiokątnego tamburu. Correggio antycypował tym dziełem ważne cechy barokowego malarstwa iluzjonistycznego. Równolegle z malowaniem kopuły powstawało wiele obrazów, np. ok. 1526-28 malowidła ołtarzowe Madonna ze św. Hieronimem, a przede wszystkim Adoracja pasterzy ok. 1527-30, dziś w Galerii Drezdeńskiej. W obrazie tym występują dwa źródła światła: jedno naturalne, słabo świecące z horyzontu i drugie nienaturalne, mistyczne, promieniujące z Dzieciątka.

W ostatniej fazie twórczości Correggio zamieszkał znów w rodzinnym mieście. W tym czasie powstał na zamówienie księcia Mantui cykl obrazów mitologicznych Miłości Jowisza. Cztery sceny: Danae (Galleria Borghese, Rzym), Leda (Staatliches Museum, Berlin), Io i Ganimed (Kunsthistorisches Museum, Wiedeń) ukazują mistrzowskie akty i lekkość form, wyprzedzając swym klimatem sztukę rokoko.

Zmarł 5.03.1534 w rodzinnym Correggio.